નવી દિલ્હીઃ સંસદનું શિયાળુ સત્ર શરૂ થતા જ હંગામો મચી ગયો છે. સોમવારે સ્પેશિયલ ઇન્ટેન્સિવ રિવિઝન (SIR) મુદ્દે વિપક્ષના જોરદાર વિરોધ વચ્ચે લોકસભા બે વાર સ્થગિત રહી અને પછી આખા દિવસ માટે સસ્પેન્ડ થઈ ગઈ હતી. મંગળવારે પણ સભાની શરૂઆત થતાની સાથે જ થોડી જ મિનિટોમાં હંગામો થયો અને લોકસભાને ફરી સ્થગિત કરવી પડી. વિપક્ષ SIRને ‘વોટ ચોરી’નો ઉપાય કહી રહ્યું છે, જ્યારે સરકાર ચર્ચાની માગને ટાળી રહી છે. એવા સમયમાં મોન્સૂન સત્રની જેમ શિયાળુ સત્ર પણ બરબાદીની તરફ વધતું દેખાઈ રહ્યું છે. આવો, સમજીએ કે સંસદમાં કેટલો સમય બરબાદ થઈ રહ્યો છે અને જનતાના કેટલા રૂપિયા ડૂબી રહ્યા છે.
મોન્સૂન સેશન: ઓછી ઉત્પાદનક્ષમતા, વધુ હંગામો
મોન્સૂન સત્ર (21 જુલાઈથી 21 ઓગસ્ટ, 2025) પણ હંગામામય રહ્યું હતું, જ્યાં વિપક્ષે SIR, ઓપરેશન સિંદૂર અને સ્પેસ પ્રોગ્રામ પર ચર્ચાની માગ કરી હતી. કુલ 21 દિવસ સુધી સત્ર ચાલુ રહ્યું, પરંતુ ઉત્પાદકતા ઘટી હતી.
- સેશનમાં લોકસભામાં કુલ 37.1 કલાક અને રાજ્યસભામાં 49.9 કલાક કામ થયું.
- પ્રશ્નકાળમાં લોકસભામાં 4.7 કલાક અને રાજ્યસભામાં 1.2 કલાક કામ થયું.
- કાયદાકીય કાર્યમાં લોકસભામાં 2.9 કલાક, રાજ્યસભામાં 13.4 કલાક કામ થયું.
- અન્ય કાર્યમાં લોકસભામાં 4.7 કલાક અને રાજ્યસભામાં નવ કલાક કામ થયું.
- બિન કાયદાકીય કાર્યમાં લોકસભામાં 24.6 કલાક અને રાજ્યસભામાં 18.3 કલાક કામ થયું.
- મોન્સૂન સત્ર દરમિયાન લોકસભાની ઉત્પાદકતા 29 ટકા અને રાજ્યસભાની 34 ટકા રહી.
કેટલા કલાકો બરબાદ થયા?
21 ઓગસ્ટ સુધી કુલ 21 દિવસ સત્ર ચાલ્યું. પ્રતિદિન છ કલાક પ્રમાણે 21 દિવસમાં કુલ 126 કલાક કામ થવું જોઈએ.
કેટલા પૈસા બરબાદ થયા?
2012માં પૂર્વ સંસદીય કાર્યમંત્રી પવન બન્સલના જણાવ્યા મુજબ
લોકસભાને ચલાવવા પ્રતિ મિનિટ 2.5 લાખ રૂપિયા ખર્ચ આવે છે
રાજ્યસભાને પ્રતિ મિનિટ 1.25 લાખ રૂપિયા ખર્ચ આવે છે
એ પ્રમાણે
લોકસભાના દરેક કલાકનો ખર્ચ: 1.5 કરોડ
રાજ્યસભાના દરેક કલાકનો ખર્ચ: 75 લાખ
એ પ્રમાણે અત્યાર સુધી
લોકસભામાં: 133 કરોડ 35 લાખ રૂપિયા બરબાદ
રાજ્યસભામાં: 57 કરોડ રૂપિયા બરબાદ
શિયાળુ સત્ર: બે જ દિવસમાં હંગામો ચરમ પર
સોમવાર (1 ડિસેમ્બર)
નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારામને ‘મણિપુર GST (બીજું સુધારણ) બિલ, 2025’ રજૂ કર્યું, જે પસાર થયું. રાજ્યસભામાં પણ SIR અંગે વોકઆઉટ થયું. આખો દિવસ સત્ર સ્થગિત રહ્યું.
મંગળવાર (2 ડિસેમ્બર)
સવારે 11 વાગ્યે સભા શરૂ થઈ, પણ વિપક્ષના ‘વોટ ચોરી’ના નારાઓ વચ્ચે થોડા જ મિનિટોમાં લોકસભા સ્થગિત કરવી પડી.
