અફઘાન-તાલીબાન સમજૂતી પર મંડરાયા સંકટના વાદળો

કાબુલઃ અમેરિકા-તાલિબાન વચ્ચે 29 ફેબ્રુઆરીના રોજ થયેલી સમજૂતી બાદ હવે અફઘાન સરકારનો વારો છે. હકીકતમાં સમજૂતી અનુસાર અફઘાન સરકારને દસ દીવસની અંદર તાલિબાન સાથે વાર્તા શરુ કરવાની છે. પરંતુ અત્યારસુધી આ વાર્તામાં જોડાનારા નેતાઓની એક ટીમ તૈયાર થઈ શકી નથી. તો અફઘાનિસ્તાનના એક સમાચાર પત્રમાં આ વાર્તા પહેલા જ અફઘાનિસ્તાનના રાષ્ટ્રપતિ અશરફ ગની અને ચીફ એક્ઝિક્યૂટિવ અબ્દુલ્લાહ વચ્ચે મતભેદ પેદા થઈ ગયા છે. આ મતભેદ વાર્તાની ટીમના સભ્યોને લઈને છે. અબ્દુલ્લાહ સપ્ટેમ્બર 2014 થી ફેબ્રુઆરી 2020 સુધી અફઘાનિસ્તાનની યૂનિટી સરકારના ચીફ એક્ઝિક્યૂટિવ હતા.

હકીકતમાં 10 માર્ચના રોજ થનારી આ વાર્તા માટે રાષ્ટ્રપતિ ગની ઈચ્છે છે કે ટીમમાં આઠ જેટલા સભ્ય હોય. જો આનાથી વધારે સભ્યો આમાં જોડાયા તો દળની અંદર બીજું એક દળ બની જશે. તેમનું એપણ કહેવું છે કે આવનારા પાંચ દિવસની અંદર આ કામને પૂરું કરી લેવું જોઈએ. તેમના અનુસાર આ ટીમના ગઠનની કવાયત એકબીજા સાથે વાતચીતથી શરુ કરી દેવી જોઈએ. તો અબ્દુલ્લાહે ગની પર સવાલો ઉઠાવતા આરોપ લગાવ્યો કે, રાષ્ટ્રપતિ શાંતિ વાર્તામાં પોતાની વાત મનાવવા ઈચ્છે છે એટલા માટે આ પ્રક્રિયામાં એકાધિકાર બનાવી રાખવા ઈચ્છે છે. તેમણે એપણ કહ્યું કે, આ વિચારના કારણે કોઈ અફઘાન નેતા દોહામાં અફઘાનિસ્તાનની શાંતિને લઈને થયેલી સમજૂતીમાં જોડાયા નહોતા.

આટલું જ નહી પરંતુ અબ્દુલ્લાહનું એપણ કહેવું છે કે, અફઘાનિસ્તાન સરકારનું એક સીક્રેટ ડેલિગેશન સતત તાલિબાનના સંપર્કમાં છે. પ્રાપ્ત વિગતો અનુસર અફઘાની નેતાઓ એપણ માને છે કે, તાલિબાન સાથે વાર્તાને લઈને સરકારની અંદર મતભેદ છે, પરંતુ આ મતભેદ સમય રહેતા ખતમ થઈ જશે. હાઈ પીસ કાઉન્સિલ સચિવાલયના પૂર્વ પ્રમુખ અકરમ ખાપુલવાક પણ માને છે કે અત્યારે વિદેશો અને આંતરિક દબાણ ખૂબ વધારે છે. તેમને વિશ્વાસ છે કે સરકાર તાલિબાન સાથે કોઈ સમજૂતિ સુધી જરુર પહોંચશે.

આ તમામ ઘટનાક્રમ વચ્ચે તાલિબાન સાથે થનારી વાર્તા પહેલા રાષ્ટ્રપતિ ગનીના એ નિવદને રાજનૈતિક ધરતિકંપ લાવી દીધો છે જેમાં તેમણે કહ્યું કે, વાર્તા પહેલા સરકાર કોઈ તાલિબાની કેદીને નહી છોડે. તેમના અનુસાર આ સમજૂતિમાં સમાવિષ્ઠ નથી. આટલું જ નહી તેમણે એપણ કહ્યું કે તાલિબાન કેદીઓની મુક્તિનો મુદ્દો વાર્તાનો ભાગ તો બની શકે છે પરંતુ આને વાર્તા માટે શરત તરીકે મંજૂર નહી કરવામાં આવે. સમજૂતિ અનુસાર અફઘાન સરકાર 5000 કેદીઓને મુક્ત કરશે જ્યારે તાલિબાન 1000 એફઘાન કેદીઓને પણ મુક્ત કરશે.