સેન્ટ્રલ રિઝર્વ બેંકના તમામ પ્રયાસો છતાં દેશમાં મોંઘવારી કાબુમાં નથી. હિન્દુસ્તાન ટાઈમ્સ લીડરશીપ સમિટ 2022માં સેન્ટ્રલ રિઝર્વ બેંકના ગવર્નર શક્તિકાંત દાસે મોંઘવારી વધવાના કારણોનો ઉલ્લેખ કર્યો છે. આ સાથે તેમણે રૂપિયો, ડિજિટલ કરન્સી, ફોરેન એક્સચેન્જ રિઝર્વ સહિત અર્થતંત્ર સાથે જોડાયેલા મહત્વના મુદ્દાઓ વિશે વાત કરી હતી.
ભારતની અર્થવ્યવસ્થા વૈશ્વિક સ્તર કરતાં વધુ ઝડપથી વધી રહી છે
શક્તિકાંત દાસે જણાવ્યું હતું કે વિશ્વ અર્થતંત્ર તણાવના સમયગાળામાંથી પસાર થઈ રહ્યું છે. તેમણે આ સ્થિતિ માટે મુખ્યત્વે 3 કારણોને જવાબદાર ગણાવ્યા છે. શક્તિકાંત દાસે કહ્યું કે, કોવિડ મહામારી, યુક્રેન-રશિયા વચ્ચેના યુદ્ધ અને નાણાકીય બજારને કારણે સર્જાયેલી કટોકટીથી ભારત સહિત વિશ્વની અર્થવ્યવસ્થા તણાવમાં છે. આરબીઆઈ ગવર્નરના જણાવ્યા અનુસાર, હાલમાં દેશના જીડીપી વૃદ્ધિના આંકડા સારા છે. ભારતની અર્થવ્યવસ્થા વૈશ્વિક સ્તર કરતાં વધુ ઝડપથી વધી રહી છે. ફુગાવાના આંકડા પણ ધીમે ધીમે નિયંત્રણમાં આવી રહ્યા છે.
ઓક્ટોબરના આંકડાઓથી અપેક્ષિત રાહત
તેમણે આશા વ્યક્ત કરી હતી કે ઓક્ટોબરના ફુગાવાના આંકડા સપ્ટેમ્બરની સરખામણીમાં રાહતના રહ્યા છે. શક્તિકાંત દાસે એમ પણ કહ્યું હતું કે જો સતત ત્રણ ત્રિમાસિક ગાળામાં ફુગાવો 6% થી ઉપર હોય તો તે નાણાકીય નીતિની નિષ્ફળતા છે.
પણા વિદેશી મુદ્રા ભંડાર ખૂબ જ સારી સ્થિતિમાં
જો રિઝર્વ બેંક એક્ટ હેઠળ ફુગાવા માટે નિર્ધારિત લક્ષ્યાંક સતત ત્રણ ત્રિમાસિક ગાળામાં હાંસલ ન થયો હોય, તો RBIએ કેન્દ્ર સરકારને કારણ અને ફુગાવાને રોકવા માટે લેવામાં આવેલા પગલાંની વિગતો આપવી પડશે. 2016 માં મોનેટરી પોલિસી ફ્રેમવર્ક અમલમાં આવ્યા પછી આ પ્રથમ વખત છે કે કેન્દ્ર સરકારને જાણ કરવી પડશે. શક્તિકાંત દાસે કહ્યું કે આ સમયે પણ આપણા વિદેશી મુદ્રા ભંડાર ખૂબ જ સારી સ્થિતિમાં છે. બદલાતી વૈશ્વિક પરિસ્થિતિઓ અને સેન્ટ્રલ રિઝર્વ બેંક દ્વારા જરૂરી હસ્તક્ષેપને કારણે રૂપિયો નબળો પડ્યો હતો.
દુનિયા બદલાઈ રહી છે
RBI ગવર્નરે કહ્યું કે દુનિયા બદલાઈ રહી છે. બિઝનેસ કરવાની રીત બદલાઈ રહી છે. તમારે સમય સાથે એડજસ્ટ થવું પડશે. કાગળની નોટો છાપવા પ્રિન્ટિંગનો ખર્ચ, કાગળ ખરીદવા, લોજિસ્ટિક્સ, સ્ટોરેજ વગેરેમાં ખર્ચ વધુ છે. આગળ જતાં ડિજિટલ કરન્સી ઓછી ખર્ચાળ હશે. ક્રોસ બોર્ડર ટ્રાન્ઝેક્શન અને ક્રોસ બોર્ડર પેમેન્ટ માટે આ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ રહેશે.
