અમદાવાદ: મતદારોના “જાણવાના અધિકાર” ને મહત્વ આપીને માનનીય સર્વોચ્ચ અદાલતે WRIT PETITION (CIVIL) NO. 536 OF 2011 અને CONTEMPT PET. (C) NO. 2192 OF 2018માં ચુકાદો આપ્યો કે મતદારોને ઉમેદવારો વિશે જરૂરી માહિતી હોવી જોઈએ. આ ચૂકાદો 25મી સપ્ટેમ્બર 2018 અને 13મી ફેબ્રુઆરી 2022ના રોજ આપવામાં આવ્યો હતો. જેમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે મતદારોને ઉમેદવારો વિશે જરૂરી માહિતી જેવી કે તેમનં કેટલું શિક્ષણ છે, તેમના પર કેટલાં અને કયા કેસ દાખલ કરેલા છે, તેઓ કેટલી સંપત્તિ ધરાવે છે, વગેરે હોવી જોઈએ. તેથી દરેક ઉમેદવારે તમના પરના ગુનાની વિગતો સમાચાર પત્રો અને સોશિયલ મીડિયા અને વેબસાઇટ પર મૂકવી જોઈએ.
ચૂંટણી પંચે ઉમેદવારોની ગુનાની વિગતો પ્રસિદ્ધ કરવા માટે રાજકીય પક્ષો માટે C2 ફોર્મ અને જે તે ઉમેદવારો માટે C7 ફોર્મ બહાર પાડ્યું છે. સાથે વિગતવાર ગાઈડલાઇન પણ આપવામાં આવી છે. પણ તેમ છતાં એ ધ્યાનમાં આવ્યું છે, કે રાજકીય પક્ષો આ બાબતને ગંભીરતાથી લેતા નથી. વર્ષ 2022 માં થયેલ ગુજરાત વિધાનસભાની ચૂંટણી દરમ્યાન પ્રસિદ્ધ કરેલા ફોર્મની નકલો પરથી મુખ્યત્વે ત્રણ પ્રકારની ક્ષતિઓ સામે આવી છે.
- કેટલાક ઉમેદવારોએ ગુનાઇત ઇતિહાસની વિગતો પ્રસિદ્ધ કરતા નથી.
- ગુનાઇત ઇતિહાસની વિગતો માત્ર અંગ્રેજી ભાષામાં જ પ્રસિદ્ધ કરવામાં આવે છે.
- ઉમેદવારો ગુનાઇત ઇતિહાસની વિગતો એક કે બે વાર છપાવે છે. જ્યારે કે સર્વોચ્ચ અદાલતે ત્રણ વખત છાપવાનું કહ્યું છે.
માહિતી અધિકાર ગુજરાત પહેલ નામની સંસ્થા દ્વારા આ ક્ષતિઓ અંગે વિગતવાર પત્ર લખીને રજૂઆત/ફરિયાદ કરવામાં આવી. સાથે RTI માં મળેલા પુરાવા પણ જોડવામાં આવ્યા હતાં. તાજેતરમાં લોકસભાની ચૂંટણીઓ જાહેર થતાં રાજકીય પક્ષોએ તેમના ઉમેદવારો નક્કી કરવાના શરૂ કર્યા. તેમાંથી જે ઉમેદવારોના ગુનાઇત ઇતિહાસ છે, તેમની વિગતો પક્ષ અને ઉમેદવારે પ્રસિદ્ધ કરવાની થાય. પણ ફરીથી રાજકીય પક્ષો અને ઉમેદવારો દ્વારા સર્વોચ્ચ અદાલત અને ECI ના આદેશનો ભંગ કરવામાં આવતા માહિતી અધિકાર ગુજરાત પહેલે ECI અને CEO ગુજરાતને પત્ર અને ઈમેલથી ફરિયાદ દાખલ કરી હતી. તેના અનુસંધાનમાં CEO ગુજરાત દ્વારા 28મી માર્ચ, 2024ના રોજ INC, BJP, AAP, BSP, NPP રાજકીય પક્ષોને ગુજરાતી ભાષામાં “ગુનાઇત ઇતિહાસની વિગતો છાપવા” જણાવ્યુ છે.
