વોશિંગ્ટનઃ કોરોના સંક્રમણે વિશ્વના સૌથી મજબૂત અર્થતંત્ર અમેરિકાની હાલત કફોડી કરી દીધી છે. લોકડાઉન અને અન્ય ખર્ચ પછી અમેરિકાની હાલત એવી છે કે હવે એને 30 ટ્રિલિયન ડોલરનું ઋણ કરવું પડશે. એની સાથે અમેરિકી સરકાર પર દેવું વધીને 250 ટ્રિલિયન ડોલરથી પણ વધુ થઈ ગયું છે. આ અત્યાર સુધીમાં કોઈ પણ ત્રિમાસિક ગાળામાં સરકાર દ્વારા કરવામાં આવેલાં ઋણથી પાંચ ગણું વધુ છે. વિશ્લેષકોનું માનવું છે કે દેવાંની રકમ જોઈને લાગે છે કે સ્થિતિ હવે 2008ની મંદી કરતાં પણ ખરાબ છે.
આ વર્ષે 37 ટ્રિલિયન ડોલર રાજકોષીય ખાધ રહેવાનું અનુમાન
વર્ષ 2019માં અમેરિકાએ 12.8 ખર્વ ડોલરનું દેવું લીધું હતું. કોરોના સંક્રમણને લીધે દેશની આરોગ્ય વ્યવસ્થા સંપૂર્ણ રીતે કથળી ગઈ છે. જેથી હેલ્થ સેક્ટર માટે 30 ટ્રિલિયન ડોલરના રાહત પેકેજની જાહેરાત કરવામાં આવી હતી. આ રાહત પેકેજ અમેરિકાના અર્થતંત્રના 14 ટકા છે. કોરોનાને લીધે ટેક્સ લેવાની તારીખને 15 એપ્રિલથી આગળ વધારવી પડી, જેથી સરકારે પાસે દેવાં લેવા સિવાય કોઈ રસ્તો રહ્યો નહીં. જોકે અમેરિકી અર્થતંત્ર કોરોના સંકટ પહેલાં પણ દેવાંમાં ડૂબેલી હતી. આ વર્ષે 37 ટ્રિલિયન ડોલર રાજકોષીય ખાધ રહેવાનું અનુમાન હતું. આ અમેરિકી GDPના 100 ટકા હતી.
ટ્રમ્પે લોકોના જીવ જોખમમાં મૂક્યા પહેલાં આર્થિક કામકાજ પુનઃ શરૂ કરવા પર ભાર મૂક્યો હતો. તેમણે લોકડાઉન ધીમે-ધીમે ખોલવા સાથે લોકોને સુરક્ષિત કરવા પર ભાર મૂક્યો હતો. તેમણે કહ્યું હતું કે કેટલાક લોકોની ચિંતા બીમાર પડી જવાની છે, જ્યારે અન્ય લોકો નોકરી અને અર્થોપાર્જન જવાની આશંકાથી ભયભીત છે. તેમણે કહ્યું હતું કે અર્થતંત્રને સુરક્ષિત રીતે ખોલવું છે, પણ જેમ બને એટલું જલદી.
અમેરિકાના કેન્દ્રીય બેન્કના અધ્યક્ષ જેરોમ પોવેલે કહ્યું હતું કે અર્થતંત્રને સંભાળવા માટે આ સમય ખર્ચ કરવાની જરૂર છે, કેમ કે લોકડાઉને ત્રણ કરોડ લોકોની નોકરીઓ છીનવી લીધી છે. અહેવાલ મુજબ પાછલા સપ્તાહે ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્રના અધિકારીઓએ ચીનથી મળનારી લોનને રદ કરવાની વાત કરી હતી. જોકે ટ્રમ્પ આ વિચારથી સંમત નથી. પ્રિન્સટન યુનિવર્સિટીમાં અર્થશાસ્ત્ર અને લોકનીતિના પ્રોફેસર એલન બ્લાઇન્ડરએ જણાવ્યું હતું કે સતત ઓછા વ્યાજદરને કારણે રોકાણકારોનો રસ અમેરિકાને દેવાં આપવામાં છે.
