ચૂંટણી પંચે 19 એપ્રિલથી સાત તબક્કામાં ચૂંટણી કરાવવાની જાહેરાત કરી છે. 1 જૂન સુધીમાં દેશના તમામ રાજ્યોમાં લોકસભાની ચૂંટણી અને ચાર રાજ્યોમાં વિધાનસભાની ચૂંટણી યોજાશે. ચૂંટણીની આચારસંહિતા અમલમાં આવી ગઈ છે, પરંતુ ચૂંટણીની જાહેરાત થતાંની સાથે ચૂંટણી પ્રચાર તેજ થવાની શક્યતા છે. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ દક્ષિણ ભારતમાંથી ચૂંટણી પ્રચારની શરૂઆત કરી ત્યારે વિપક્ષી પાર્ટીઓના ગઠબંધને ઈન્ડિયા બ્લોક મુંબઈમાં તાકાત બતાવીને પોતાની તાકાત બતાવી હતી. પીએમ મોદીએ દક્ષિણ ભારતની કોંગ્રેસ અને વિપક્ષી પાર્ટીઓ પર પ્રહારો કર્યા હતા. તો મુંબઈના ઈન્ડિયા એલાયન્સના નેતાઓએ ભાજપ પર આકરા પ્રહારો કર્યા હતા.જેમ જેમ ચૂંટણી નજીક આવે છે. ચૂંટણી પ્રચાર તેજ બનશે. રેટરિક અને હુમલા વધુ તીવ્ર બનશે. ચાલો જાણીએ કે ચૂંટણી પ્રચાર દરમિયાન કયા મુદ્દાઓનું પ્રભુત્વ રહેશે. શાસક પક્ષ ગઠબંધન એનડીએના નેતાઓ અને વિપક્ષી ગઠબંધન ઈન્ડિયા બ્લોકના નેતાઓ કયા મુદ્દાઓ પર હુમલો અને વળતો પ્રહાર કરશે?
રામ મંદિર
વર્ષોની રાહ જોયા બાદ અયોધ્યાના રામ મંદિરમાં રામ લલ્લાનું જીવન પવિત્ર કરવામાં આવ્યું છે. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના નેતૃત્વમાં સાંસ્કૃતિક મુદ્દાઓ પર ભાજપના પુનરુત્થાનથી તેના સમર્થકો ઉત્સાહિત થયા છે. ચૂંટણી પ્રચાર દરમિયાન રામ મંદિરનો મુદ્દો ચર્ચામાં રહેશે. ભાજપ નેતૃત્વ વિપક્ષના એ આરોપ પર પ્રહાર કરશે જેમાં તેઓ સવાલ ઉઠાવી રહ્યા હતા કે ત્યાં રામ મંદિર બનશે, પરંતુ તેઓ તારીખ ક્યારે કહેશે, પરંતુ આ ચૂંટણી પ્રચારમાં ભાજપ અને એનડીએના નેતાઓ રામ મંદિરના નિર્માણને તેની સાથે જોડીને રજૂ કરશે.
CAA
કેન્દ્ર સરકારે સંસદમાં નાગરિકતા સંશોધન કાયદો પસાર કર્યો હતો. રાષ્ટ્રપતિએ મંજૂરી આપી હતી. હવે કેન્દ્ર સરકારે આ કાયદો જાહેર કર્યો છે. નાગરિકતા કાયદાને લઈને દેશભરમાં ચર્ચા શરૂ થઈ ગઈ છે. શાસક પક્ષમાં બાંગ્લાદેશ સહિત અન્ય દેશોના લઘુમતીઓનો સમાવેશ થાય છે, જેમને હજુ સુધી નાગરિકતા મળી નથી. જ્યાં તેમને નાગરિકતા આપવાનો દાવો કરવામાં આવી રહ્યો છે ત્યારે વિપક્ષી પાર્ટી આ અંગે સરકાર પર પ્રહારો કરી રહી છે. આ મુદ્દો પશ્ચિમ બંગાળ, ત્રિપુરી, આસામ સહિતના ઉત્તર પૂર્વ ભારતના રાજ્યોમાં ચૂંટણી પ્રચારમાં પ્રભુત્વ મેળવશે. સાંપ્રદાયિક લાગણીઓ પર CAAની અસર અને ધ્રુવીકરણની ગતિશીલતા કેટલાક વિસ્તારોમાં ચૂંટણી પરિણામોને અસર કરી શકે છે.
કલમ 370
જમ્મુ અને કાશ્મીરમાંથી કલમ 370 હટાવવાનો મુદ્દો લોકસભા ચૂંટણી પ્રચાર દરમિયાન ફોકસમાં રહેશે. જમ્મુ-કાશ્મીરમાંથી અનુચ્છેદ 370 હટાવવાથી જમ્મુ-કાશ્મીરમાં જે બદલાવ આવ્યો છે તેને ભાજપ જનતા સમક્ષ લાવી રહ્યું છે. આ મુદ્દો મતદારોમાં ભાજપની લોકપ્રિયતાને મજબૂત કરી રહ્યો છે અને પીએમ મોદીની પ્રતિષ્ઠા વધારી રહ્યો છે.
ઈલેક્ટોરલ બોન્ડ-EVM
દરમિયાન ચૂંટણી પહેલા ઈલેક્ટોરલ બોન્ડનો મુદ્દો પણ ગરમાયો છે. 2018માં ઈલેક્ટોરલ બોન્ડની રજૂઆત બાદથી, બોન્ડ દ્વારા ફંડ મેળવનારા પક્ષોની યાદીમાં ભાજપ ટોચ પર છે. ભાજપને રૂ. 6,986.5 કરોડ મળ્યા છે, જ્યારે મમતા બેનર્જીની તૃણમૂલ કોંગ્રેસ રૂ. 1,397 કરોડ સાથે બીજા સ્થાને છે, ત્યારબાદ કોંગ્રેસ (1,334 કરોડ) અને BRS (1,322 કરોડ) છે. વિપક્ષી પાર્ટીઓએ ઈલેક્ટોરલ બોન્ડના મુદ્દે પ્રહારો શરૂ કરી દીધા છે. સાથે જ ઈવીએમનો મુદ્દો પણ ચૂંટણીમાં મુદ્દો બની રહ્યો છે. ઈન્ડિયા એલાયન્સની મુંબઈની રેલીમાં વિપક્ષી પાર્ટીઓએ ઈલેક્ટોરલ બોન્ડ અને ઈવીએમનો મુદ્દો ઉઠાવીને સરકાર પર પ્રહારો કર્યા છે.
રાજકીય જોડાણો
ચૂંટણી પ્રચાર દરમિયાન રાજકીય જોડાણો એક મોટો મુદ્દો બની શકે છે. ભાજપ સતત વિપક્ષી પાર્ટીઓના ગઠબંધન ઈન્ડિયા એલાયન્સ પર નિશાન સાધે છે અને ઈન્ડિયા એલાયન્સને પોતાના હિતોના રક્ષણ માટે રચાયેલ ગઠબંધન ગણાવે છે. આ સાથે તેને પરિવારની રાજનીતિ સાથે પણ જોડવામાં આવી રહી છે અને કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે વિપક્ષી પાર્ટીઓ વચ્ચે ક્યારેય ગઠબંધન નથી થયું. તે બધા એકબીજા સામે લડી રહ્યા છે.
સમાજ કલ્યાણ યોજનાઓ
સમાજ કલ્યાણ નીતિઓ શાસક પક્ષ અને વિપક્ષ બંને કલ્યાણકારી યોજનાઓ દ્વારા મતદારોની મંજૂરી માટે પ્રયત્નશીલ છે. વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના છેલ્લા 10 વર્ષના શાસનની સામાજિક કલ્યાણ યોજનાઓ અને સામાન્ય લોકોને સુવિધાઓ આપીને વિકાસ કેવી રીતે થઈ રહ્યો છે તે મુદ્દાને એનડીએના ઘટક પક્ષો ઉઠાવી રહ્યા છે. સામાજિક કલ્યાણ યોજનાઓમાં કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા મહિલાઓ, યુવાનો, સ્વ-સહાય જૂથો અને આર્થિક અને સામાજિક રીતે પછાત લોકોના સશક્તિકરણ માટે શરૂ કરાયેલી યોજનાઓનો સમાવેશ થાય છે.
ભ્રષ્ટાચાર અને ભત્રીજાવાદ
ભ્રષ્ટાચાર અને ભત્રીજાવાદનો મુદ્દો ચૂંટણી પ્રચારમાં પ્રભુત્વ ધરાવે છે. બેરોજગારી અને રોજગારીનું સર્જન કારણ કે શાસક પક્ષ વિપક્ષ સરકારમાં ભ્રષ્ટાચાર અને ભત્રીજાવાદને મુદ્દાઓ બનાવી રહ્યો છે, ત્યારે વિપક્ષ આ મુદ્દાને શક્તિશાળી આર્થિક હથિયાર તરીકે ઉપયોગ કરી શકે છે અને આ મુદ્દે સરકાર પર હુમલો કરી શકે છે. વિપક્ષ માટે આ મોટો મુદ્દો છે.
તપાસ એજન્સીઓની ભૂમિકા
શાસક ગઠબંધન તપાસ એજન્સીઓની તટસ્થતા વિશે વાત કરી રહ્યું છે અને ભ્રષ્ટાચાર પર ED અને કેન્દ્રીય એજન્સીઓની કાર્યવાહીને પ્રકાશિત કરે છે. તપાસ એજન્સીઓની ભૂમિકા પર શાસક પક્ષ અને વિરોધ પક્ષો તરફથી હુમલા અને વળતા પ્રહારની શક્યતા છે. સત્તાધારી પક્ષ અને વિરોધ પક્ષોના હુમલા અને વળતા હુમલાને કારણે આ મુદ્દો ચૂંટણી પ્રચારમાં પ્રભુત્વ મેળવે તેવી શક્યતા છે.
આર્થિક પ્રગતિ અને વિશ્વમાં ભારતની છબી
વિશ્વમાં અસ્થિરતા વચ્ચે, ભારતમાં વિકાસ અને 2047 માં વિકસિત ભારતનું સ્વપ્ન ચૂંટણી પ્રચાર દરમિયાન એક મુદ્દો બની રહેવાની સંભાવના છે. G-20નું સફળ સંગઠન અને વિશ્વમાં ભારતની બદલાતી છબી અને દૃષ્ટિકોણને ચૂંટણી પ્રચાર દરમિયાન ઉઠાવવામાં આવે તેવી શક્યતા છે. તેવી જ રીતે, ફુગાવાના દબાણને ઘટાડવા માટે વડા પ્રધાન મોદીના સક્રિય પગલાં, જેમ કે ઇંધણના ભાવમાં ઘટાડો અને આવશ્યક ચીજવસ્તુઓની સબસિડી, મતદારોની ધારણાઓને પ્રભાવિત કરી શકે છે. ભારતની વધતી વૈશ્વિક રૂપરેખા ઊર્જાસભર મુત્સદ્દીગીરી અને આર્થિક નીતિઓ દ્વારા ભારતની વૈશ્વિક પ્રતિષ્ઠાને મજબૂત કરવાના સરકારના પ્રયાસો ચૂંટણી પ્રચારમાં ગુંજશે.
