મણિપુરમાં મૈતી અને કુકી સમુદાયો વચ્ચે ચાલી રહેલી હિંસાને એક મહિનાથી વધુ સમય થઈ ગયો છે. આ સંઘર્ષને કારણે, રાજ્યમાં આવશ્યક ચીજવસ્તુઓના ભાવ આસમાને પહોંચી ગયા છે અને એટીએમમાં રોકડ નથી. પેટ્રોલનું બ્લેક માર્કેટિંગ થઈ રહ્યું છે, જેને લોકોએ 200 રૂપિયા પ્રતિ લીટરના ભાવે ખરીદવું પડે છે. એક અહેવાલ મુજબ, રાજ્યમાં જીવનરક્ષક દવાઓની તીવ્ર અછત છે અને દુકાનો દિવસમાં માત્ર થોડા કલાકો માટે જ ખુલ્લી રહે છે. ‘મણિપુર બળી રહ્યું છે’ ના નારા પાછળ અહીંના લોકોનો આ સંઘર્ષ છુપાયેલો છે. મણિપુરમાં સંઘર્ષ 3 મેના રોજ શરૂ થયો જ્યારે મેઇતેઇ સમુદાયની અનુસૂચિત જનજાતિ (ST) દરજ્જાની માંગનો વિરોધ કરતી આદિવાસી એકતા કૂચ દરમિયાન હિંસા ફાટી નીકળી. હિંસા શરૂ થઈ ત્યારથી, મેઈતેઈ અને કુકી સમુદાયો વચ્ચેની અથડામણમાં 98 લોકોએ જીવ ગુમાવ્યા છે અને 310 ઘાયલ થયા છે.
હજારો લોકો બેઘર બન્યા
અત્યાર સુધીમાં સેંકડો લોકોએ તેમના ઘરો ગુમાવ્યા છે અને મણિપુરમાં અથવા દિલ્હી, દીમાપુર અને ગુવાહાટીમાં રાહત શિબિરોમાં આશ્રય લેવાની ફરજ પડી છે. રાજ્ય સરકારે શુક્રવારે (2 જૂન) એક નિવેદન જારી કર્યું હતું કે હાલમાં 272 રાહત શિબિરોમાં કુલ 37,450 લોકો છે. રાજ્યમાં હિંસા શરૂ થઈ ત્યારથી આગજનીના 4,014 કેસ નોંધાયા છે. હવે સવાલ એ છે કે મણિપુરના લોકોનું શું કે જેઓ એક મહિનાથી ઈન્ટરનેટ કનેક્શન વિના દુનિયાથી કપાઈ ગયા છે અને કર્ફ્યુ થોડા કલાકો હટાવ્યા પછી દરરોજ પોતાનું કામ કરી રહ્યા છે.
છૂટાછવાયા હિંસા હજુ પણ ચાલુ છે
મણિપુરના ઘણા વિસ્તારોમાં હજુ પણ છૂટાછવાયા હિંસા ચાલી રહી છે, પરંતુ તે દરમિયાન જનજીવન ચાલવું જોઈએ. હવે તેને રોજીંદી જરૂરી વસ્તુઓની જરૂર છે. બે સમુદાયો – મેઇતેઇ અને કુકી – એકબીજા સાથે સામસામે છે, પરંતુ આ એક મુદ્દો છે જે બંનેને અસર કરે છે. ઇમ્ફાલ ખીણ ઘણી જાતિઓ અને સમુદાયોનું ઘર છે. તેથી, રોજિંદા વસ્તુઓની અછત કોઈ ચોક્કસ જાતિ અથવા સમુદાય સુધી મર્યાદિત નથી.
દરેક વસ્તુના ભાવ વધ્યા
આવશ્યક ચીજવસ્તુઓની કિંમતો અહીં રાતોરાત બમણી થઈ ગઈ છે કારણ કે નાગરિક સંસ્થાઓએ રાષ્ટ્રીય ધોરીમાર્ગ-2 બ્લોક કરી દીધો છે અને માલસામાનની ટ્રકોને રાજધાની ઈમ્ફાલમાં પ્રવેશવાની મંજૂરી આપવામાં આવી નથી. ચોખાની કિંમત અગાઉ 30 રૂપિયાથી વધીને 60 રૂપિયા પ્રતિ કિલો થઈ ગઈ છે. શાકભાજીના ભાવ પર પણ અસર પડી છે. ડુંગળી જે પહેલા 35 રૂપિયા પ્રતિ કિલો હતી તે હવે 70 રૂપિયા થઈ ગઈ છે અને બટાકાની કિંમત 15 રૂપિયાથી વધીને 40 રૂપિયા થઈ ગઈ છે. ઈંડાની કિંમત હવે 6 રૂપિયા પ્રતિ નંગથી વધીને 10 રૂપિયા પ્રતિ નંગ થઈ ગઈ છે. રિફાઇન્ડ તેલ પણ મોંઘુ થયું છે.
પેટ્રોલનું બ્લેક માર્કેટિંગ
દિલ્હી-મુંબઈ જેવા શહેરોમાં જ્યાં 100 રૂપિયા પ્રતિ લિટર પેટ્રોલ પણ ખૂબ મોંઘું લાગે છે, તો ઈમ્ફાલ ખીણના લોકોની પીડાની કલ્પના કરો. અહીં લોકોને એક લિટર પેટ્રોલ માટે 200 રૂપિયા સુધી ચૂકવવા પડે છે. કારણ કે મોટાભાગના પેટ્રોલ પંપ પર તેલ નથી. કેટલાક પસંદગીના પેટ્રોલ પંપો જે હજુ પણ ખુલ્લા છે ત્યાં ઘણા કિલોમીટર લાંબી કતારો છે. રાજ્યમાં જીવનરક્ષક દવાઓની પણ તીવ્ર અછત છે. વધુ પડતી ખરીદી અને સંગ્રહખોરી બાદ આ અછત વધુ વધી છે.
લોકોની જીવનશૈલી
પહેલાથી જ હિંસાથી ઝઝૂમી રહેલા રાજ્યના લોકોને વસ્તુઓની અછતથી વધુ અસર થઈ છે. રાહત શિબિરોમાં આશરો લેનારા લોકોએ કહ્યું કે દરેક માટે પૂરતું ભોજન નથી અને તેઓને ભૂખ્યા સૂઈ જવું પડ્યું. ઘણા રાહત શિબિરોમાં લોકો બીમાર પડી રહ્યા છે અને તેમને કોઈ તબીબી મદદ મળી રહી નથી. વરસાદ બાદ રોગોનું જોખમ વધી રહ્યું છે. દરરોજ થોડા કલાકો માટે છૂટછાટ આપવામાં આવતા કર્ફ્યુ સાથેની વધતી કિંમતો લોકોની પરેશાનીમાં વધારો કરે છે. આ દરમિયાન, આવશ્યક ચીજવસ્તુઓ અથવા આવશ્યક દવાઓ ખરીદવા માટે ભીડ એકઠી થાય છે.
એટીએમ ખાલી છે, ઇન્ટરનેટ બંધ છે
આ બધા ઉપર, એટીએમમાં રોકડ ખતમ થઈ ગઈ છે, જેના કારણે ચૂકવણી કરવી વધુ મુશ્કેલ બને છે કારણ કે રાજ્યમાં ઈન્ટરનેટ પણ બંધ છે. તે જ સમયે, RBI એ પણ તાજેતરમાં જાહેરાત કરી હતી કે 2,000 રૂપિયાની નોટ ચલણમાંથી પાછી ખેંચી લેવામાં આવશે. જેના કારણે સ્થિતિ અત્યંત નાજુક બની ગઈ છે. બેંકો થોડા કલાકો માટે ખોલવાનું શરૂ કર્યું, પરંતુ તાજી હિંસા ફાટી નીકળ્યા પછી બંધ થઈ ગઈ.
કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રીએ ખાતરી આપી હતી
કેન્દ્રીય ગૃહ પ્રધાન અમિત શાહે તેમની તાજેતરની મણિપુર મુલાકાત દરમિયાન કહ્યું હતું કે ગેસ સિલિન્ડર, પેટ્રોલ અને શાકભાજીના સપ્લાય માટે વ્યવસ્થા કરવામાં આવી છે. લોકોને ખાતરી આપતા અમિત શાહે કહ્યું હતું કે ખોંગસાંગ રેલ્વે સ્ટેશન પર કામચલાઉ પ્લેટફોર્મ સ્થાપિત કરીને દેશના બાકીના ભાગોમાંથી મણિપુરમાં આવશ્યક ચીજવસ્તુઓનો પુરવઠો સુનિશ્ચિત કરવામાં આવશે. જોકે, મામલો શાંત થતાં જ ભાવમાં પણ ઘટાડો થાય તેવી શક્યતા છે.
