નવી દિલ્હી: દેશમાં છઠ તહેવારને લઈને બિહાર સહિત દેશઆખામાં નોંધપાત્ર વેચાણ થયાં હતાં. માત્ર બિહારમાં જ અંદાજિત 15,000 કરોડ રૂપિયાનો વેપાર થયો હોવાનું માનવામાં આવે છે. દેશભરમાં લગભગ રૂ. 50,000 કરોડ રૂપિયાથી વધુના વ્યવહાર થયા હોવાનો અંદાજ છે, એમ કોન્ફેડરેશન ઓફ ઓલ ઈન્ડિયા ટ્રેડર્સ (કેટ)નો અહેવાલ કહે છે.
ચાર દિવસ ચાલેલો છઠ તહેવાર મંગળવાર સવારે ઊગતા સૂર્યને અર્ઘ્ય આપીને પૂર્ણ થયો હતો. કેટના અંદાજ પ્રમાણે માત્ર દિલ્હીમાં જ 8000 કરોડ રૂપિયાના વ્યવહાર થયા હતા. બિહારમાં 15,000 કરોડ અને ઝારખંડમાં લગભગ 5000 કરોડ રૂપિયાની વેચાણ થયાં હતાં.કેટ દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલી રિપોર્ટમાં આ વ્યવહાર સંબંધિત માહિતી આપવામાં આવી છે. દરેક વર્ષે તહેવારો અને લગ્ન પ્રસંગોને લઈને દેશમાં કેટલો ખર્ચ થાય છે તેના અંગે કેટ માર્ગદર્શક આંકડા આપે છે. કૈટના રાષ્ટ્રીય મહામંત્રી અને દિલ્હીના ચાંદની ચોકના સાંસદ પ્રવીણ ખંડેલવાલે જણાવ્યું હતું કે છઠના પરંપરાગત પ્રદેશો — બિહાર, ઝારખંડ, પૂર્વ ઉત્તર પ્રદેશ અને પૂર્વાંચલમાં ભારે ખરીદી થઈ. આ ઉપરાંત દિલ્હીમાં અને NCR વિસ્તારમાં મોટી પૂર્વાંચલી વસ્તી હોવાથી પણ મોટા વેપાર નોંધાયા હતા.
કેટના જણાવ્યા મુજબ પૂજા સામગ્રી, તાત્કાલિક માળખાં (અસ્થાયી સ્ટ્રક્ચર્સ), સુરક્ષા અને સફાઈ સેવાઓ પર ભારે ખર્ચ થયો. પશ્ચિમ બંગાળમાં વસતા પ્રવાસી સમુદાયને લીધે ગંગા કિનારે મોટા આયોજન કરવામાં આવ્યાં, જ્યારે મધ્ય પ્રદેશ, મહારાષ્ટ્ર, રાજસ્થાન વગેરેમાં તળાવો અને ઘાટોની મરામત સાથે નવી સુવિધાઓ ઊભી કરવામાં આવી. ઓડિશા, કર્ણાટક અને તેલંગાણા વગેરેમાં પ્રવાસી વસ્તીને કારણે સ્થાનિક બજારોમાં નોંધપાત્ર ખરીદી જોવા મળી હતી.
પરંપરાગત રાજ્યોની બહાર હવે છઠ તહેવારનો આર્થિક પ્રભાવ મહાનગરો અને નવાં રાજ્યોમાં પણ ફેલાયો છે, જ્યાં પ્રવાસી સમુદાયે સ્થાનિક માંગમાં વધારો કર્યો છે. છઠ પર થયેલી ખરીદીમાં કૃષિ ઉત્પાદનો — જેમ કે કેળા, શેરડી, નાળિયેર, મોસમી ફળો, ચોખા, અનાજ વગેરે; પ્રસાદ અને મીઠાઇમાં ઠેકુઆ, ખીરની સામગ્રી, લાડુ, ગોળ ઉત્પાદનો; પૂજન સામગ્રીમાં ટોપલી, દીયા, પત્તલ, ફૂલો, માટીના વાસણો અને પેકિંગ સામગ્રી સાથે સાથે ઘાટ નિર્માણ, લાઇટિંગ, સુરક્ષા, સફાઈ, બોટ સેવા જેવી સેવાઓના વ્યવહારમાં પણ ભારે વૃદ્ધિ નોંધાઈ હતી.
