નવી દિલ્હીઃ લોકસભામાં બેન્કિંગ કાયદો (સંશોધન) બિલ, 2024ને મંજૂરી આપવામાં આવી હતી. આ સુધારા સાથે હવે બેન્ક ખાતાધારકો તેમના ખાતામાં ચાર નોમિની રાખી શકશે. આ બિલ મારફત પાંચ બેન્કિંગ કાયદાઓમાં કુલ 19 સુધારાઓ કરવાની દરખાસ્ત કરવામાં આવી હતી. જેના મારફત બેન્કિંગ સિસ્ટમમાં સંચાલન વ્યવસ્થા મજબૂત બનાવવાની સાથે ગ્રાહકો અને રોકાણકારોનાં હિતોને સુરક્ષિત રાખશે.
નાણાં મંત્રી નિર્મલા સીતારામને જણાવ્યું હતું કે નોમિનીની સંખ્યામાં વધારો કરતાં બેન્કોએ અનક્લેમ્ડ કેટેગરીમાં સામેલ ડિપોઝિટ ઘટાડવાની ખાતરી કરવી પડશે. આ સુધારા હેઠળ RBIને સ્ટેચ્યુટરી રિપોર્ટ સોંપવાની ડેડલાઇન પણ આપવામાં આવી છે. જેનાથી બેન્કિંગ સિસ્ટમ સરળ, પારદર્શી અને વેગવાન બનશે.વર્તમાન નિયમો અંતર્ગત એક જ નોમિની ડિપોઝિટરનાં જમા નાણાંની ચુકવણી કરી શકે છે, જેમાં કસ્ટડી કે લોકર્સમાં નાણાં સુરક્ષિત રાખવામાં આવે છે. હવે આ સુધારાથી ચાર નોમિનીને આ સુવિધાનો લાભ મળશે.
આ બિલ મારફત રિઝર્વ બેન્કે ઓફ ઇન્ડિયા ઍક્ટ 19૩4, બેન્કિંગ રેગ્યુલેશન એક્ટ 1949, સ્ટેટ બેન્ક ઓફ ઇન્ડિયા એક્ટ 1955, બેન્કિંગ કંપનીઝ (એક્વિઝિશન એન્ડ ટ્રાન્સફર ઓફ અન્ડરટેકિંગ્સ) એક્ટ 1970 અને બેન્કિંગ કંપની (એક્વિઝિશન ઍન્ડ ટ્રાન્સફર ઓફ અન્ડરટેકિંગ્સ) એક્ટ 1980માં કુલ 19 સુધારા કરવામાં આવ્યા છે.
બેન્કિંગ કાયદા (સુધારા) બિલમાં અન્ય એક સુધારો ડિરેક્ટરશિપ્સ માટે ‘સબસ્ટેન્શિયલ ઇન્ટરેસ્ટને નવેસરથી વ્યાખ્યાયિત કરવા સંબંધિત છે. જેમાં લગભગ 6 દાયકા અગાઉ નિશ્ચિત કરાયેલી રૂ. 5 લાખની વર્તમાન મર્યાદા વધારી રૂ. 2 કરોડ કરવાની ભલામણ છે. બૅન્કિંગ કાયદા (સુધારા) બિલમાં રોકડ અનામત (કેશ રિઝર્વ) માટે ફોર્ટનાઇટની પરિભાષા બદલવામાં આવી છે. આ સિવાય ઓડિટર્સને ચૂકવણી માટે મહેનતાણું નક્કી કરવામાં બૅન્કોને વધુ સ્વતંત્રતા આપવાની જોગવાઈ કરાઈ છે.
નાણાં મંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે આ સુધારા મારફત થાપણદારોને ક્રમિક અથવા એકસાથે નોમિનેશનની સુવિધા જ્યારે લોકર ધારકોને માત્ર ક્રમિક નોમિનેશનનો વિકલ્પ અપાશે. 2014થી એનડીએ સરકાર અને આરબીઆઇ બેન્કોને સ્થિર જાળવી રાખવા સાવચેત બની છે. અમારો ઉદ્દેશ આપણી બેન્કોને સુરક્ષિત, સ્થિર અને સ્વસ્થ રાખવાનો છે.
