રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિનની ભારત મુલાકાત પહેલા, બંને દેશો વચ્ચે સંરક્ષણ કરાર અંગે અટકળો તેજ થઈ ગઈ છે. શું ભારત રશિયન સ્ટીલ્થ ફાઇટર જેટ Su-57 અંગે કોઈ મોટો નિર્ણય લઈ શકે છે? તાજેતરમાં પૂર્ણ થયેલા દુબઈ એર શો (16-21 નવેમ્બર) દરમિયાન, રશિયાની રોસોબોરોન એક્સપોર્ટ કંપનીએ મેક ઇન ઇન્ડિયા પહેલ હેઠળ ભારતમાં Su-57નું ઉત્પાદન કરવાની તૈયારી જાહેર કરી હતી.

ગયા વર્ષમાં આ બીજી વખત છે જ્યારે કોઈ રશિયન કંપનીએ Su-57 અંગે ભારતને પ્રસ્તાવ મૂક્યો છે. આ વર્ષની શરૂઆતમાં, બેંગલુરુમાં એરો ઇન્ડિયા પ્રદર્શન દરમિયાન, રોસોબોરોન એક્સપોર્ટે પણ તેના પાંચમી પેઢીના ફાઇટર એરક્રાફ્ટ (Su-57) ની ટેકનોલોજી ભારતમાં ટ્રાન્સફર કરવાની ઓફર કરી હતી. ત્યારથી, ભારત Su-57 ખરીદવાનું સઘન વિચાર કરી રહ્યું છે. Su-57 ના એક કે બે સ્ક્વોડ્રન ખરીદવા કે ભારતમાં મોટી સંખ્યામાં તેનું ઉત્પાદન કરવા અંગે વિચારણા ચાલી રહી છે.
ભારત પાંચમી પેઢીના ફાઇટર જેટનું ઉત્પાદન ક્યારે શરૂ કરશે?
ભારતના સ્વદેશી સ્ટીલ્થ ફાઇટર જેટ, AMCA (એડવાન્સ્ડ મીડિયમ કોમ્બેટ એરક્રાફ્ટ), હજુ તૈયાર થવામાં એક દાયકા દૂર છે. AMCA ડિઝાઇન કરનાર એરોનોટિકલ ડેવલપમેન્ટ એજન્સી (ADA) દાવો કરે છે કે સ્વદેશી પાંચમી પેઢીના ફાઇટર જેટ 2035-36 સુધીમાં, એક દાયકા પછી તૈયાર થઈ જશે. આવી સ્થિતિમાં, ભારતને દાયકા લાંબી ખાલી જગ્યા ભરવા માટે વિદેશી સ્ટીલ્થ ફાઇટર પર આધાર રાખવો પડી શકે છે.
ચીન અને પાકિસ્તાનને યોગ્ય જવાબ મળશે
જ્યારે ભારતીય વાયુસેનાના ફાઇટર જેટ સ્ક્વોડ્રન સતત ઘટી રહ્યા છે, ત્યારે ચીને પહેલાથી જ બે પાંચમી પેઢીના ફાઇટર જેટ તૈનાત કરી દીધા છે. લગભગ એક વર્ષ પહેલા, J-20 પછી, ચીને J-35 સ્ટીલ્થ ફાઇટર જેટ વિકસાવ્યું હતું. ચીન પણ પાકિસ્તાનને આ J-35 ફાઇટર જેટ સપ્લાય કરવાની તૈયારી કરી રહ્યું છે. લશ્કરી નિષ્ણાતો માને છે કે ભારતે રશિયન Su-57 અથવા યુએસ F-35 પર વિચાર કરવો જોઈએ, કારણ કે યુએસ રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે પણ ભારતને તેનું F-35 સ્ટીલ્થ ફાઇટર જેટ વેચવાની ઓફર કરી છે.
Su-57 અને F-35 બંને અત્યંત ખતરનાક અને ઘાતક પાંચમી પેઢીના ફાઇટર જેટ છે. સુખોઈ-57નું ઉત્પાદન રશિયા દ્વારા 2024માં કરવામાં આવ્યું હતું. F-35 છેલ્લા દાયકાથી યુએસ એરફોર્સનો ભાગ છે અને ઘણા દેશોના એરફોર્સ દ્વારા તેનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. જોકે, તાજેતરના મહિનાઓમાં શ્રેણીબદ્ધ ક્રેશ થવાથી F-35 વિવાદમાં ફસાઈ ગયું છે.
Su-57 અને F-35 બંનેએ યુદ્ધના મેદાનમાં પોતાની પરાક્રમ સાબિત કરી છે. રશિયાએ યુક્રેન પર હુમલો કરવા માટે Su-57નો ઉપયોગ કર્યો છે, જ્યારે અમેરિકા અને ઇઝરાયલે ઇરાન સામેના હુમલામાં F-35 ફાઇટર જેટનો સફળતાપૂર્વક ઉપયોગ કર્યો છે. જ્યારે F-35 એક-એન્જિન ફાઇટર એરક્રાફ્ટ છે, ત્યારે Su-57 એક ટ્વીન-એન્જિન એરક્રાફ્ટ છે.




