ઓસ્ટ્રેલિયા: વિશ્વના સૌથી મોટા રક્તદાતાઓમાંના એક ગણાતા જેમ્સ હેરિસને આ દુનિયાને અલવિદા કહી દીધું છે. હેરિસનનું લોહી દુર્લભ રક્ત પ્રકારોમાંનું એક માનવામાં આવે છે, જેણે 2 મિલિયનથી વધુ બાળકોના જીવન બચાવવામાં મદદ કરી હતી. ઓસ્ટ્રેલિયન હેરિસન, તેમના લોહીમાં એક દુર્લભ એન્ટિબોડી એન્ટિ-ડીની હાજરીને કારણે ‘મેન વિથ ધ ગોલ્ડન આર્મ’ તરીકે જાણીતા હતા. સગર્ભા સ્ત્રીઓ માટેની દવા રક્ત પ્લાઝ્મામાં જોવા મળતા એન્ટિ-ડીમાંથી બનાવવામાં આવે છે. આ દવા એવી ગર્ભવતી સ્ત્રીઓને આપવામાં આવે છે જેમના લોહીથી તેમના અજાત બાળક પર હુમલો થવાનું જોખમ હોય છે.
જેમ્સ હેરિસનના પરિવારે જણાવ્યું હતું કે હેરિસનનું 17 ફેબ્રુઆરીના રોજ ઊંઘમાં મૃત્યુ થયું હતું. તેઓ ૮૮ વર્ષના હતા. ઓસ્ટ્રેલિયન રેડ ક્રોસ બ્લડ સર્વિસે જણાવ્યું હતું કે હેરિસન 14 વર્ષની ઉંમરે છાતીની મોટી સર્જરી કરાવી હતી. તેના માટે મોટા પ્રમાણમાં તેમને રક્તદાન આપવામાં આવ્યું હતું. આ સમય દરમિયાન, તેમના લોહીમાં એક દુર્લભ એન્ટિબોડી મળી આવ્યું, જેના પછી તેમણે રક્તદાન કરવાનું નક્કી કર્યું.
એક અહેવાલ મુજબ, તેમણે 18 વર્ષની ઉંમરે રક્ત પ્લાઝ્માનું દાન કરવાનું શરૂ કર્યું હતું અને 81 વર્ષની ઉંમર સુધી દર બે અઠવાડિયે રક્તદાન કરવાનું ચાલુ રાખ્યું હતું. 2005માં તેમણે સૌથી વધુ રક્તદાન કરવાનો રેકોર્ડ બનાવ્યો હતો જે 2022માં તૂટી ગયો હતો. 2022માં, આ રેકોર્ડ એક અમેરિકન વ્યક્તિના નામે નોંધાયેલો હતો.
હેરિસનની પુત્રી, ટ્રેસી મેલોશિપે કહ્યું કે તેમના પિતાએ લાખો લોકોના જીવ બચાવ્યા હતા અને તે હંમેશા આ વાતથી ખુશ છે. હેરિસનની પુત્રી મેલોશિપને પોતે એન્ટી-ડી દવા આપવામાં આવી હતી. હેરિસનના બે પૌત્રોને પણ એન્ટી-ડી દવાથી બચાવી લેવામાં આવ્યા હતા.
એન્ટી-ડી એન્ટિબોડી શું છે?
એન્ટિ-ડી સપ્લિમેન્ટ્સ નવજાત શિશુઓને હેમોલિટીક રોગ, જેને HDFN તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, તેનાથી રક્ષણ આપે છે. આ એક જીવલેણ રક્ત વિકાર છે જે અત્યંત ખતરનાક છે. આ સ્થિતિ ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન થાય છે જ્યારે માતાના લોહીમાં રહેલા લાલ રક્તકણો તેના વધતા ગર્ભના રક્તકણો સાથે મેળ ખાતા નથી.
માતાની રોગપ્રતિકારક શક્તિ ગર્ભના લાલ રક્તકણોને ખતરો માને છે અને તેમના પર હુમલો કરવા માટે એન્ટિબોડી મુક્ત કરે છે. આ એન્ટિબોડી ગર્ભ માટે અત્યંત ખતરનાક સાબિત થઈ શકે છે, જેના કારણે અજાત બાળકમાં એનિમિયા, હૃદયની નિષ્ફળતા જેવી મોટી સમસ્યાઓ થઈ શકે છે અને મૃત્યુ પણ થઈ શકે છે. આ એન્ટિ-ડી દવા 1960ના દાયકામાં વિકસાવવામાં આવી હતી. અગાઉ, બે શિશુઓમાં HDFN રોગ જોવા મળ્યો હતો, જેમાંથી એકનું મૃત્યુ થયું હતું.
હેરિસનના લોહીમાં એન્ટિ-ડીનું પ્રમાણ વધુ હોવાનું કારણ શું હતું?
હેરિસનના લોહીમાં એન્ટિ-ડીનું આટલું ઊંચું સ્તર શા માટે હાજર હતું તે જાણી શકાયું નથી. પરંતુ કેટલાક અહેવાલો સૂચવે છે કે 14 વર્ષની ઉંમરે જ્યારે હેરિસનને મોટા પ્રમાણમાં રક્તદાન કરવામાં આવ્યું ત્યારે તેમાં એન્ટિ-ડીની વિપુલતા વિકસાવી હશે.
ઓસ્ટ્રેલિયન રેડ ક્રોસ બ્લડ સર્વિસ, જેને લાઇફબ્લડ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, કહે છે કે ઓસ્ટ્રેલિયામાં 200થી ઓછા એન્ટી-ડી દાતાઓ છે. પરંતુ તેઓ દર વર્ષે લગભગ 45,000 માતાઓ અને તેમના અજાત બાળકોના જીવન બચાવે છે.
