ભારતમાં વિપક્ષ દ્વારા લાંબા સમયથી ઈલેક્ટ્રોનિક વોટિંગ મશીન (EVM)ની વિશ્વસનીયતા પર સવાલો ઉઠાવવામાં આવે છે, ખાસ કરીને ચૂંટણીમાં હાર બાદ EVMને દોષી ઠેરવવામાં આવે છે. જોકે, ચૂંટણી પંચે આ દાવાઓને સતત નકારી કાઢ્યા છે. આ દરમિયાન, અમેરિકન નેશનલ ઈન્ટેલિજન્સ ડિરેક્ટર તુલસી ગબાર્ડે દાવો કર્યો છે કે ઈલેક્ટ્રોનિક વોટિંગ સિસ્ટમ હેક થઈ શકે છે અને તેના પુરાવા પણ મળ્યા છે. તેમણે અમેરિકામાં બેલટ પેપર દ્વારા ચૂંટણીની હિમાયત કરી, જેનાથી ભારતમાં ઈવીએમ વિરુદ્ધ નવો વિવાદ જાગ્યો છે. વિપક્ષે આ નિવેદનને આધારે ફરી બેલટ પેપરની માગ ઉઠાવી છે, જ્યારે ચૂંટણી પંચે ભારતની EVM સિસ્ટમને સંપૂર્ણ સુરક્ષિત ગણાવી છે.
અમેરિકન રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પની કેબિનેટ બેઠકમાં તુલસી ગબાર્ડે જણાવ્યું કે, ઈલેક્ટ્રોનિક વોટિંગ સિસ્ટમ (EVS) હેક થવાનું જોખમ ધરાવે છે. તેમણે વોટિંગ મશીનોની સુરક્ષામાં ખામીઓના પુરાવા રજૂ કર્યા અને દેશભરમાં બેલટ પેપર દ્વારા મતદાનની હિમાયત કરી. આ નિવેદન 2020ની અમેરિકન ચૂંટણી દરમિયાન સાયબર સિક્યોરિટી ચીફ ક્રિસ ક્રેબ્સની તપાસ માટે ટ્રમ્પ દ્વારા એક્ઝિક્યુટિવ ઓર્ડર જારી થયાના બીજા દિવસે આવ્યું. ગબાર્ડે દાવો કર્યો કે, હેકર્સ EVMમાં નોંધાયેલા મતો સાથે ચેડાં કરી શકે છે, જેનાથી ચૂંટણીની પ્રામાણિકતા પર પ્રશ્નો ઉભા થાય છે. તેમણે મતદારોનો વિશ્વાસ જાળવવા બેલટ પેપર અપનાવવાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો.
ગબાર્ડના નિવેદનથી ભારતમાં રાજકીય હલચલ મચી ગઈ છે. વિપક્ષે આને તક તરીકે જોઈને EVMની વિશ્વસનીયતા પર ફરી સવાલો ઉઠાવ્યા અને બેલટ પેપર દ્વારા ચૂંટણીની માગ કરી. વિપક્ષનો આરોપ છે કે EVM સાથે ચેડાં શક્ય છે, જે ચૂંટણી પરિણામોને પ્રભાવિત કરી શકે છે. જોકે, આ દાવાઓને ચૂંટણી પંચે સ્પષ્ટપણે નકારી કાઢ્યા છે.
ચૂંટણી પંચનો જવાબ: EVM ફૂલપ્રૂફ
ચૂંટણી પંચે ગબાર્ડના નિવેદનના સંદર્ભમાં સ્પષ્ટતા કરી કે, ભારતની EVM સિસ્ટમ સંપૂર્ણ રીતે સુરક્ષિત અને હેક-પ્રૂફ છે. પંચના સૂત્રો અનુસાર:
- ભારતની EVM એક સાદા કેલ્ક્યુલેટરની જેમ કામ કરે છે, જે ઈન્ટરનેટ, વાઈ-ફાઈ કે ઈન્ફ્રારેડથી કનેક્ટ થઈ શકતી નથી.
- અન્ય દેશોની ઈલેક્ટ્રોનિક વોટિંગ સિસ્ટમથી વિપરીત, ભારતની EVM સ્વતંત્ર અને ખાસ ડિઝાઈન ધરાવે છે, જે હેકિંગથી સુરક્ષિત છે.
- EVMની વિશ્વસનીયતા સુપ્રીમ કોર્ટની કાયદાકીય ચકાસણીમાં સાબિત થઈ છે.
- મતદાન પહેલાં મોક પોલ દ્વારા રાજકીય પક્ષો EVMની ચકાસણી કરે છે, અને મતગણતરી રાજકીય પ્રતિનિધિઓની હાજરીમાં થાય છે.
- પાંચ કરોડ VVPAT સ્લિપનું વેરિફિકેશન ચૂંટણી પ્રક્રિયાને વધુ પારદર્શી બનાવે છે.
ચૂંટણી પંચે ભારપૂર્વક જણાવ્યું કે, ભારતની EVM સિસ્ટમ ચૂંટણીની પ્રામાણિકતા અને મતદારોના વિશ્વાસને સુનિશ્ચિત કરે છે, અને આંતરરાષ્ટ્રીય દાવાઓનો ભારતની પ્રક્રિયા પર કોઈ અસર નથી.
