નવી દિલ્હી: થોડા કલાકો પછી, આઠ કલાકની ચર્ચા શરૂ થશે ત્યારે સંસદની અંદર દેશનું રાજકારણ બદલાવા જઈ રહ્યું છે. દેશના સૌથી મોટા અને સૌથી શક્તિશાળી મુસ્લિમ સંગઠન, વક્ફ બોર્ડનો સમય હવે ભૂતકાળની વાત થઈ જશે કે નહીં તે નક્કી થશે. સરકાર આવતીકાલે બપોરે 12 વાગ્યે લોકસભામાં વકફ સુધારા બિલ લાવી રહી છે. આજે મતદાન પણ થશે અને એવું માનવામાં આવે છે કે મોદી સરકાર તેના ત્રીજા કાર્યકાળના સૌથી મહત્વપૂર્ણ બિલ પર જીતી શકે છે. અત્યાર સુધી, નીતિશ કુમાર, ચંદ્રબાબુ નાયડુ, દેવેગૌડા, ચિરાગ પાસવાન, માંઝી, જયંત ચૌધરીના પક્ષોએ બિલને સમર્થન આપવા માટે લીલી ઝંડી આપી દીધી છે. કર્ણાટકમાં સાથી પક્ષ જે.ડી.એસ.ના બંને સાંસદો પણ આવતીકાલે વકફ સુધારા બિલને સમર્થન આપશે.
ત્રીજા પ્રયાસમાં ભાજપ પોતાના દમ પર બહુમતી મેળવવા માટે 32 બેઠકો ઓછી હોવા છતાં, સરકાર થોડા કલાકોમાં જ સંસદમાં વક્ફ સુધારા બિલ પર પોતાની તાકાત બતાવશે. ભલે ભાજપે લોકસભામાં ગત વખતની સરખામણીમાં 63 બેઠકો ગુમાવી હોય, પણ સરકાર કહેવા જઈ રહી છે કે બેઠકો ગુમાવવાને કારણે અમે મોટા નિર્ણયો લેવામાં અચકાતા નથી. જો કે ત્રીજા કાર્યકાળમાં, મોદી સરકાર 14 ગઠબંધન પક્ષોના 53 સાંસદોના સમર્થન પર નિર્ભર છે, પરંતુ થોડા કલાકોમાં સરકાર કહેવા જઈ રહી છે કે બહુમતી કરતાં સર્વસંમતિ મોટી છે. આવી સ્થિતિમાં, આપણે સમજવું પડશે કે શું વક્ફ બિલથી દેશમાં ધર્મનિરપેક્ષતાના નામે રાજકારણનો સમય બદલાશે?
શું મુસ્લિમ મતોનું રાજકારણ બદલાશે?
‘ધર્મનિરપેક્ષતાની રાજનીતિ’ એ એક એવો શબ્દ છે જે 90ના દાયકાના રાજકારણમાં ભાજપ વિરુદ્ધ વિપક્ષ દ્વારા બનાવવામાં આવ્યો હતો. જ્યાં વિપક્ષ ભાજપને સાંપ્રદાયિક કહીને અને ધર્મનિરપેક્ષતાનો દાવો કરીને એક થશે, અને પછી ભાજપ સત્તામાં હોવા છતાં, ધર્મનિરપેક્ષતાના છત્રછાયા હેઠળ વિપક્ષના રાજકારણ સામે મોટા નિર્ણયો લેવામાં ખચકાટ અનુભવશે. પરંતુ 21મી સદીમાં મોદી શૈલીનું રાજકારણ અલગ છે. બુધવારે વક્ફ સુધારા બિલના મુદ્દા પર બિનસાંપ્રદાયિકતાના ધોરણે ભાજપ સામે એક થવાની વિપક્ષની યોજનાઓ હવામાં લટકતી રહી શકે છે કારણ કે ગઠબંધન સરકાર હોવા છતાં, નીતિશ-નાયડુ, ચિરાગ, માંઝીના સમર્થનથી મોદી સરકારનો હાથ ઉપર હોય તેવું લાગે છે.
સરકાર જે વકફ બિલ દ્વારા ફેરફારો લાવી રહી છે તે ફક્ત વકફ બોર્ડને જ નહીં, પરંતુ દેશમાં મુસ્લિમ મતોની રાજનીતિ અને ધર્મનિરપેક્ષતાના નામે ચાલી રહેલા રાજકારણને પણ બદલી રહ્યું છે. કારણ કે વિપક્ષના તમામ ટોણા અને વાંધાઓ છતાં, ન તો નીતિશ, ન ચંદ્રબાબુ નાયડુ, ન ચિરાગ પાસવાન, ન તો જયંત ચૌધરીએ બિલનો વિરોધ કર્યો છે. જો બુધવારે લોકસભામાં વકફ સુધારા બિલ પસાર થઈ જાય છે, તો તે રાહુલ ગાંધીના રાજકારણ માટે એક આંચકો હશે.વિપક્ષ માટે નિરાશા
થોડા મહિના પહેલા, રાહુલ ગાંધી સતત ભાજપ પર લોકસભામાં બહુમતીથી દૂર રહેવા બદલ કટાક્ષ કરી રહ્યા હતા અને કહી રહ્યા હતા કે અમે વડાપ્રધાનનો વિશ્વાસ નબળો પાડી દીધો છે. આપણે નરેન્દ્ર મોદીને માનસિક રીતે સંપૂર્ણપણે ખતમ કરી દીધા છે. પ્રધાનમંત્રીનો સંપૂર્ણ વિશ્વાસ ગાયબ થઈ ગયો છે. લોકસભા ચૂંટણી પછી રાહુલ ગાંધી જ્યાં પણ ગયા, ત્યાં દરેક રેલીમાં તેમણે દાવો કર્યો કે તેમણે વડાપ્રધાન મોદીનો વિશ્વાસ તોડ્યો છે. પરંતુ હવે એક વર્ષથી પણ ઓછા સમયમાં, એક તરફ, મોદી સરકારે હરિયાણા, મહારાષ્ટ્ર અને દિલ્હીમાં પણ ચૂંટણી જીતી લીધી છે અને બીજી તરફ, તેમના ત્રીજા કાર્યકાળમાં, તેમણે વક્ફ સુધારા સંબંધિત એક મોટું બિલ લોકસભામાં લાવવા અને તેને પસાર કરાવવાની તૈયારીઓ કરી છે. ઈરાદો સ્પષ્ટ છે, ચૂંટણીનું મેદાન હોય કે સંસદમાં બિલ પસાર કરવાનું હોય, પીએમ મોદીનું રાજકારણ ઝૂકવાનું નથી.
વકફ સુધારા બિલ, મુસ્લિમ અનામત અને સમાન નાગરિક સંહિતા, આ એવા મુદ્દાઓ છે જેના પર ગયા વર્ષથી ચર્ચા થઈ રહી છે કે શું ભાજપ માટે તેના સાથી પક્ષો સાથે આ મુદ્દાઓ પર સમાધાન કરવું મુશ્કેલ બનશે. જો આપણે લોકસભામાં રજૂ થનારા બિલનું ઉદાહરણ લઈએ તો, ઓલ ઈન્ડિયા મુસ્લિમ પર્સનલ લો બોર્ડથી શરૂ કરીને સમગ્ર વિપક્ષનું રાજકારણ નીતિશ કુમાર અને ચંદ્રાબાબુ નાયડુ દ્વારા બિલનો વિરોધ કરવા પર કેન્દ્રિત હતું. પરંતુ એવું લાગે છે કે મોદી સરકાર વિપક્ષના આ પગલાંને સફળ નહીં થવા દે. એટલા માટે નીતિશ કુમારે બિલ અંગે સૂચવેલી શરતો બિલમાં સામેલ કરવામાં આવી હતી. પરિણામ એ આવ્યું છે કે સૂત્રોના મતે, નીતિશ કુમારની પાર્ટીએ બિલને ટેકો આપવાનો નિર્ણય લીધો છે.
નીતિશ કુમારના પલટાનો ઇતિહાસ જોઈને, આ વખતે વિપક્ષે વિચાર્યું હશે કે કોણ જાણે, ઇફ્તાર પાર્ટીઓનું આયોજન કરનારા સુશાસન બાબુ ફરીથી પલટાશે, તેથી જ ઓવૈસીની પાર્ટીના નેતાઓ પણ મુસ્લિમ મતોના નામે નીતિશ કુમારને ભાજપ વિરુદ્ધ ઉશ્કેરવામાં અંત સુધી રોકાયેલા રહ્યા. વિપક્ષ નીતિશ કુમાર અને ચંદ્રબાબુ નાયડુ પર આધાર રાખીને વકફ બિલને રોકવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યો છે કારણ કે સંખ્યાના ખેલમાં વિપક્ષનો કોઈ હાથ નથી.
લોકસભામાં NDAના 293 સાંસદો છે. ઓલ ઈન્ડિયા એલાયન્સ પાસે 235 સાંસદો છે, અને જો આમાં અન્ય સાંસદો ઉમેરવામાં આવે તો આ સંખ્યા ફક્ત 249 થાય છે. જ્યારે બહુમતીનો આંકડો 272 છે. વિપક્ષને લાગ્યું કે જો 16 સાંસદો સાથે TDP અને 12 સાંસદો સાથે JDU વક્ફ બિલનો વિરોધ કરે, તો રમત બદલાઈ શકે છે કારણ કે પછી NDA ની સંખ્યા ઘટીને 265 થઈ જશે અને બિલનો વિરોધ કરનારાઓની સંખ્યા 277 થઈ જશે. આ આશા સાથે, ઓલ ઈન્ડિયા મુસ્લિમ પર્સનલ લો બોર્ડે દેશમાં ત્રણ સ્થળોએ વિરોધ પ્રદર્શન ચાલુ રાખ્યું. આ પ્રદર્શન ત્રણ સ્થળોએ થયું, દિલ્હી, બિહારની રાજધાની પટના અને આંધ્રપ્રદેશના વિજયવરમ.
