તુર્કીમાં આવેલા ભૂકંપમાં હજારો લોકોના મોત થયા હતા. લાખો લોકો બેઘર બન્યા અને લગભગ એટલા જ લોકો ઘાયલ થયા. છેલ્લા ઘણા દિવસોથી સતત બચાવ કામગીરી ચાલી રહી છે. આ બધાની વચ્ચે ભારતના નેશનલ જિયોફિઝિકલ રિસર્ચ ઈન્સ્ટિટ્યૂટ (NGRI)ના મુખ્ય વૈજ્ઞાનિકે ઉત્તરાખંડમાં પણ તુર્કી જેવા ભૂકંપની ચેતવણી આપી છે. તેમનું કહેવું છે કે તુર્કીની તીવ્રતાનો ભૂકંપ ઉત્તરાખંડમાં પણ આવી શકે છે. ઉત્તરાખંડમાં સપાટીની નીચે ઘણો તણાવ ઊભો થઈ રહ્યો છે અને તણાવને દૂર કરવા માટે ભૂકંપ જરૂરી બની જાય છે. જો કે, તેમણે કહ્યું કે ભૂકંપની તારીખ અને સમયની આગાહી કરી શકાતી નથી.
‘જીપીએસ પોઈન્ટ આગળ વધી રહ્યા છે’
ઉત્તરાખંડના કેન્દ્રમાં હિમાલયના ક્ષેત્રમાં લગભગ 80 સિસ્મિક સ્ટેશનો સ્થાપિત કર્યા છે. અમે વાસ્તવિક સમયમાં પરિસ્થિતિ પર નજર રાખીએ છીએ. અમારા ડેટા દર્શાવે છે કે તણાવ ઘણા સમયથી એકઠા થઈ રહ્યો છે. અમારી પાસે આ વિસ્તારમાં GPS નેટવર્ક છે. જીપીએસ પોઈન્ટ ખસેડી રહ્યા છે, જે સપાટીની નીચે ફેરફારો સૂચવે છે.”
‘ઉત્તરાખંડમાં પણ આવી શકે છે ભારે ભૂકંપ’
પૃથ્વી પર શું થઈ રહ્યું છે તે નક્કી કરવા માટે વેરિઓમેટ્રિક જીપીએસ ડેટા પ્રોસેસિંગ એ એક વિશ્વસનીય પદ્ધતિ છે. જો કે ચોક્કસ સમય અને તારીખની આગાહી કરી શકતા નથી, પરંતુ ઉત્તરાખંડમાં ગમે ત્યારે મોટો ભૂકંપ આવી શકે છે. સમજાવો કે વેરિઓમીટર પૃથ્વીના ચુંબકીય ક્ષેત્રમાં વિવિધતાને માપે છે. 8 અને તેનાથી વધુની તીવ્રતાના ધરતીકંપોને “મહાન ધરતીકંપ” કહેવામાં આવે છે. તુર્કીમાં 7.8ની તીવ્રતાનો ભૂકંપ આવ્યો હતો. “તકનીકી રીતે તેને મોટો ધરતીકંપ કહી શકાય નહીં, પરંતુ તુર્કીમાં વિનાશ ઘણા કારણોસર વધુ હતો, જેમાં નબળી ગુણવત્તાવાળા બાંધકામનો સમાવેશ થાય છે.
8 થી વધુની તીવ્રતા સાથેનો ભૂકંપ
હિમાલયના ક્ષેત્રમાં 8થી વધુની તીવ્રતાનો ભૂકંપ આવવાની સંભાવના છે. આ વિસ્તાર જમ્મુ-કાશ્મીરથી અરુણાચલ પ્રદેશ સુધી ફેલાયેલો છે. નુકસાન વસ્તીની ગીચતા, ઇમારતોની ગુણવત્તા, પર્વતો અથવા મેદાનો પરના બાંધકામ પર આધાર રાખે છે. આ ભૂકંપની તીવ્રતા તુર્કીના સમાન અથવા તેના કરતા વધુ હશે.
