આસામ: ભારતીય બાયોલોજિસ્ટ અને વન્યજીવ સંરક્ષક પૂર્ણિમા દેવી બર્મનને ટાઈમ મેગેઝિનના વિમેન ઓફ ધ યર-૨૦૨૫ની યાદીમાં સ્થાન આપવામાં આવ્યું છે. આ લિસ્ટમાં અસાધારણ મહિલા નેતાઓની કામગીરીને બિરદાવવામાં આવી છે. ટાઈમ મેગેઝિનની વિમેન ઓફ ધ યર ૨૦૨૫ની લિસ્ટમાં સ્થાન પામનાર ૪૫ વર્ષીય પૂર્ણિમા દેવી બર્મન એકમાત્ર ભારતીય મહિલા છે. આ જાહેરાત દરમિયાન બર્મનની ૨૦૦૭ની કામગીરીને ખાસ યાદ કરવામાં આવી હતી. જ્યારે, અસમમાં દુર્લભ પક્ષી- ગ્રેટર એડજુટન્ટ સ્ટોર્ક્સ (ઢોંક) નો માળો ધરાવતા વૃક્ષને કાપવામાં આવી રહ્યું હતું. ત્યારે, તેમણે અનેક વિરોધ વચ્ચે પણ તેને બચાવવાના પ્રયત્નો કર્યા હતા.
પૂર્ણિમા દેવી બર્મન કોણ છે?
૧. આસામના કામરૂપ ક્ષેત્રમાં જન્મેલી પૂર્ણિમા દેવી બર્મને ગૌહાટી યુનિવર્સિટીમાંથી પ્રાણીશાસ્ત્રમાં ઇકોલોજી અને વાઇલ્ડલાઇફ બાયોલોજીમાં વિશેષતા સાથે માસ્ટર ડિગ્રી મેળવી હતી. ૨૦૦૭માં પી.એચ.ડી. માટે સંશોધન કરતી વખતે, શ્રીમતી બર્મને ૨૦૦૭માં એક ઝાડના માલિકને મોટા સહાયક માળો ધરાવતો માળો કાપતા જોયો. સ્ટોર્કને તેના દેખાવ અને સફાઈ કરવાની આદતો માટે નાપસંદ કરવામાં આવે છે તે સમજીને, તેમણે સ્થાનિક લોકોને તેના પર્યાવરણીય મહત્વ વિશે શિક્ષિત કરવા માટે પી.એચ.ડી.નો અભ્યાસ થોભાવ્યો.
૨. અનેક સંરક્ષણ ઝુંબેશનું નેતૃત્વ કરવા માટે જાણીતા પૂર્ણિમા દેવી બર્મને સ્થાનિક સમુદાયોને સશક્ત બનાવવા સાથે વન્યજીવન સંરક્ષણને પાયાના સ્તરે ચળવળમાં ફેરવવા માટે “હરગીલા આર્મી”, મહિલાઓના સમર્પિત જૂથની સ્થાપના કરી. તેમણે આરણ્યક ખાતે સિનિયર વાઇલ્ડલાઇફ બાયોલોજિસ્ટ તરીકે પણ કામ કર્યું છે, તેમણે મોટા સહાયક સંરક્ષણ પ્રોજેક્ટનું નેતૃત્વ કર્યું છે. તે WiNN (વુમન ઇન નેચર નેટવર્ક) ઇન્ડિયાના ડિરેક્ટર અને IUCN સ્ટોર્ક, આઇબિસ અને સ્પૂનબિલ સ્પેશિયાલિસ્ટ ગ્રુપના સભ્ય પણ છે.
૩. સ્ટોર્કને બચાવવા માટે, પૂર્ણિમા દેવી બર્મને પક્ષી પ્રત્યે લોકોના વિચારો બદલવાની શરૂઆત કરી. તેના સંરક્ષણ માટે કામ શરૂ કર્યાના સોળ વર્ષ પછી, તેમની પાસે આશરે 10,000 મહિલાઓની એક ટીમ છે – “હરગીલા આર્મી” – જે પક્ષીઓના માળાના સ્થળોનું રક્ષણ કરે છે, ઘાયલ સ્ટોર્કનું પુનઃર્વસન કરે છે અને નવજાત શિશુઓના આગમનની ઉજવણી “બેબી શાવર” સાથે પણ કરે છે.૪. તેમના પ્રયાસોને કારણે, ઇન્ટરનેશનલ યુનિયન ફોર કન્ઝર્વેશન ઓફ નેચરના વર્ગીકરણ હેઠળ સ્ટોર્કને ભયંકર સ્થિતિમાંથી લગભગ જોખમમાં મૂકવામાં આવ્યું હતું. પૂર્ણિમા દેવી બર્મનનું કાર્ય ફક્ત સ્ટોર્કના સંરક્ષણ સુધી મર્યાદિત રહ્યું નથી. તેમના પ્રયાસોએ મહિલાઓને ઉદ્યોગ સાહસિક પણ બનાવી છે, તેમને લૂમ અને યાર્ન વણાટ કરવાની ઓફર કરી છે જેથી તેઓ હરગીલાના મોટિફ્સથી શણગારેલા કાપડ બનાવી અને વેચી શકે.
૫. પૂર્ણિમા દેવી બર્મનને 2017માં ભૂતપૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ રામનાથ કોવિંદ તરફથી ભારતીય મહિલાઓ માટેનો સર્વોચ્ચ નાગરિક પુરસ્કાર, ‘નારી શક્તિ પુરસ્કાર’ મળ્યો હતો. તે જ વર્ષે, તેમને યુનાઇટેડ કિંગડમની રાજકુમારી રોયલ એન દ્વારા રજૂ કરાયેલ વ્હીટલી એવોર્ડ, જે ગ્રીન ઓસ્કાર તરીકે ઓળખાય છે, એનાયત કરવામાં આવ્યો હતો. તેમને નેશનલ જિયોગ્રાફિક ઈન્ડિયા દ્વારા પણ દર્શાવવામાં આવી હતી.
ટાઈમ મેગેઝિનની આ લિસ્ટમાં 13 મહિલાઓનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે. હોલીવૂડ અભિનેત્રી નિકોલ કિડમેન અને ફ્રાન્સની ગિસેલ પેલિકોટ પણ આ યાદીમાં સામેલ છે. ગિસેલના પતિએ તેને ડ્રગ્સ આપીને 70થી વધુ પુરુષો દ્વારા તેનો બળાત્કાર કરાવ્યો હતો. તે સેક્સ્યુઅલ હિંસા વિરૂદ્ધના અભિયાનમાં વૈશ્વિક પ્રતીક બનીને ઊભરી આવ્યા છે.
