મુંબઈ સાઉથ સેન્ટ્રલ (મુંબઈ દક્ષિણ મધ્ય) લોકસભા બેઠક મહારાષ્ટ્રની મહત્વપૂર્ણ લોકસભા બેઠકો પૈકીની એક છે. આ બેઠકમાં મુંબઈ ઉપનગરો અને મુંબઈ શહેર જિલ્લાના ઘણા ભાગોનો સમાવેશ થાય છે. એશિયાની સૌથી મોટી ઝૂંપડપટ્ટી આ સંસદીય ક્ષેત્રમાં સ્થિત છે જે ધારાવીમાં છે. આ ઝૂંપડપટ્ટી લગભગ 520 એકરમાં ફેલાયેલી છે. આ સમાધાન વર્ષ 2008માં રિલીઝ થયેલી ફિલ્મ ‘સ્લમડોગ મિલિયોનેર’માં દર્શાવવામાં આવ્યું છે. ઐતિહાસિક મંદિર, માહિમનો કિલ્લો અને ફ્લોરા ફાઉન્ટેન પણ આ સંસદીય ક્ષેત્રમાં આવે છે. 940 એકરમાં ફેલાયેલી મુંબઈની રહેણાંક વસાહત અનુશક્તિ નગર પણ અહીં છે. અહીં ભાભા પરમાણુ સંશોધન કેન્દ્ર અને અણુ ઊર્જા વિભાગની કેટલીક સંસ્થાઓના રહેઠાણો છે. દાદર, માટુંગા, સાયન, વડાલા, ચેમ્બુર સહિતના વિસ્તારોનો સમાવેશ થાય છે. આ બેઠક પર પણ સેના સામે સેનાની લડાઈ છે. એકનાથ શિંદેની શિવસેનાએ રાહુલ શેવાળેને મેદાનમાં ઉતાર્યા છે તો ઉદ્ધવ ઠાકરેની સેનાએ અનિલ દેસાઈને પસંદ કર્યા છે.
આ બેઠક પર 15 લાખથી વધુ મતદારો છે જેઓ ચૂંટણી લડતા ઉમેદવારોના ભાવિનો નિર્ણય કરે છે. હાલમાં શિવસેનાના રાહુલ શેવાળે આ બેઠક પરથી સાંસદ છે. જો આપણે મુંબઈ દક્ષિણ મધ્ય લોકસભા સીટના ચૂંટણી ઈતિહાસ પર નજર કરીએ તો, અહીંની પ્રથમ ચૂંટણી 1952માં કોંગ્રેસના જયશ્રી નૈશાદ રાયજીએ જીતી હતી. 1957માં ભારતીય કમ્યુનિસ્ટ પાર્ટીના શ્રીપાદ અમૃત ડાંગે ચૂંટણી જીતી હતી. 1962માં કોંગ્રેસના વિઠ્ઠલ બાલકૃષ્ણ ગાંધી સાંસદ બન્યા, જ્યારે 1967માં કોમ્યુનિસ્ટ પાર્ટી ઓફ ઈન્ડિયાના શ્રીપદ અમૃત ડાંગે ફરી સાંસદ બન્યા. 1971માં કોંગ્રેસના અબ્દુલ કાદર સાલેભોય, 1977માં જનતા પાર્ટીના બીસી કાંબલે અને 1980માં કોંગ્રેસના આરઆર ભોલે ચૂંટણી જીતીને સંસદમાં પહોંચ્યા હતા.
શિવસેનાના મોહન રાવલે સતત 5 વખત જીત્યા
1984ની સામાન્ય ચૂંટણીઓમાં ઈન્દિરા ગાંધીના મૃત્યુ પછી દેશભરમાં ફેલાયેલી કોંગ્રેસની લહેરમાં સ્વતંત્ર ઉમેદવાર દત્તા સામંત આ બેઠક જીતવામાં સફળ રહ્યા હતા. 1989 પછી આ સીટ શિવસેનાએ કબજે કરી અને પાર્ટીના સાંસદો સતત 6 વખત અહીંથી વિજયી રહ્યા. જ્યારે શિવસેનાના વામનરાવ મહાડિક 1989માં ચૂંટણી જીત્યા હતા ત્યારે શિવસેનાના ઉમેદવાર મોહન રાવલે 1991, 1996, 1998, 1999 અને 2004માં સતત પાંચ વખત અહીંથી ચૂંટણી જીત્યા હતા. 2009ની ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસે આ બેઠક પરથી એકનાથ ગાયકવાડને મેદાનમાં ઉતાર્યા હતા અને તેઓ સફળ રહ્યા હતા.
2014થી શિવસેનાનું નિયંત્રણ છે
શિવસેનાના રાહુલ શેવાળેએ 2014 અને 2019ની સંસદીય ચૂંટણીમાં મુંબઈ દક્ષિણ મધ્ય લોકસભા બેઠક જીતી હતી, જે શિવસેનાનો ગઢ છે. 2014ની ચૂંટણીના આંકડાઓ પર નજર કરીએ તો આ સીટ પર શિવસેનાના રાહુલ શેવાળે અને કોંગ્રેસના એકનાથ ગાયકવાડ વચ્ચે મુકાબલો હતો. આ સીટ પર રાહુલ શેવાળેને 3,81,008 વોટ મળ્યા, જ્યારે એકનાથ ગાયકવાડને માત્ર 2,42,828 વોટ મળ્યા. શિવસેનાએ આ બેઠક 1,38,180 મતોથી જીતી હતી. 2019ની ચૂંટણીમાં પણ શિવસેનાએ રાહુલ શેવાળે પર અને કોંગ્રેસે એકનાથ ગાયકવાડ પર વિશ્વાસ વ્યક્ત કર્યો હતો. જેમાં રાહુલને 424,913 વોટ મળ્યા જ્યારે એકનાથને 2,72,774 વોટ મળ્યા. શિવસેનાએ આ ચૂંટણીમાં 1,52,139 મતોથી જીત મેળવી હતી.
