કેન્દ્રીય પેટ્રોલિયમ, કુદરતી ગેસ અને આવાસ અને શહેરી બાબતોના મંત્રી હરદીપ સિંહ પુરીએ સોમવારે દેશમાં ગ્રીન હાઇડ્રોજન ઉત્પાદન અને ઉપયોગને પ્રોત્સાહન આપવા માટે મંત્રાલયની પહેલના ભાગરૂપે દિલ્હીમાં પ્રથમ ગ્રીન હાઇડ્રોજન ફ્યુઅલ સેલ બસ લોન્ચ કરી. તેમણે કહ્યું કે હાઇડ્રોજન એ ભવિષ્યનું બળતણ છે જે ભારતને તેના ડીકાર્બોનાઇઝેશન લક્ષ્યો હાંસલ કરવામાં અને સ્વચ્છ ઉર્જાની વધતી માંગને પહોંચી વળવામાં મદદ કરી શકે છે.
भारत का भविष्य
भविष्य का ईंधनThe future of India celebrates the fuel of the future!
Joined by enthusiastic school children at the flag-off of First Green Hydrogen Fuel Cell Bus!@narendramodi @PMOIndia @IndianOilcl @PetroleumMin @nitin_gadkari @ianuragthakur @Rameswar_Teli pic.twitter.com/RPqn2fJ8TA
— Hardeep Singh Puri (@HardeepSPuri) September 25, 2023
કેન્દ્રીય મંત્રીએ દિલ્હીમાં તેના ડ્યુટી રૂટ પર દેશની પ્રથમ ગ્રીન હાઇડ્રોજન ફ્યુઅલ સેલ બસને લીલી ઝંડી બતાવી હતી. તેમણે માહિતી આપી હતી કે સરકાર ટૂંક સમયમાં દિલ્હી એનસીઆર ક્ષેત્રમાં 15 વધુ ફ્યુઅલ સેલ બસો ચલાવવાની યોજના બનાવી રહી છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે હાઇડ્રોજનને ભવિષ્યનું બળતણ માનવામાં આવે છે, જે ભારતને ડીકાર્બોનાઇઝેશન લક્ષ્યાંકોને પૂર્ણ કરવામાં મદદ કરવાની અપાર ક્ષમતા ધરાવે છે અને 2050 સુધીમાં હાઇડ્રોજનની વૈશ્વિક માંગ ચારથી સાત ગણી વધીને 500-800 મિલિયન ટન થવાની ધારણા છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે સ્થાનિક માંગ વર્તમાન 6 મિલિયન ટનથી 2050 સુધીમાં ચાર ગણી વધીને 25-28 મિલિયન ટન થવાની ધારણા છે. પેટ્રોલિયમ મંત્રાલય હેઠળના PSUs 2030 સુધીમાં લગભગ 1 MMTPA ગ્રીન હાઇડ્રોજનનું ઉત્પાદન કરી શકશે.પુરીએ કહ્યું, ગ્રીન હાઇડ્રોજન પર ચાલતી આ બસ દેશમાં શહેરી પરિવહનનો ચહેરો બદલી નાખવા જઈ રહી છે. હું આ પ્રોજેક્ટનું નજીકથી નિરીક્ષણ કરીશ અને રાષ્ટ્રીય મહત્વના આ પ્રોજેક્ટને સફળતાપૂર્વક ચલાવવા માટે તમને શુભેચ્છા પાઠવું છું.”
શું છે આ બસની ખાસિયત?
ગ્રીન હાઇડ્રોજન બસ એ શૂન્ય-ઉત્સર્જન વાહન છે જે બસ ચલાવવા માટે વીજળી ઉત્પન્ન કરવા માટે હાઇડ્રોજન અને હવાનો ઉપયોગ કરે છે, માત્ર પાણીનું ઉત્સર્જન કરે છે. હાઇડ્રોજનનો ઉપયોગ બળતણ કોષો માટે બળતણ તરીકે થઈ શકે છે. વિદ્યુતરાસાયણિક પ્રતિક્રિયા એનોડ પર ઇંધણ (હાઇડ્રોજન) અને કેથોડ પર હવામાંથી ઓક્સિજનને પાણીમાં રૂપાંતરિત કરે છે અને ઇલેક્ટ્રોનના સ્વરૂપમાં વિદ્યુત ઊર્જા ઉત્પન્ન કરે છે. ફ્યુઅલ સેલ વાહનોમાં બેટરી વાહનો કરતાં લાંબી રેન્જ અને ઓછી રિફ્યુઅલિંગ આવશ્યકતાઓ હોય છે.
ગ્રીન હાઇડ્રોજન પર દોડનારી પ્રથમ બસ
ઇન્ડિયન ઓઇલે દિલ્હી, હરિયાણા અને ઉત્તર પ્રદેશમાં નિર્ધારિત રૂટ પર ગ્રીન હાઇડ્રોજન ઇંધણ પર ચાલતી 15 ફ્યુઅલ સેલ બસોના ઓપરેશનલ ટ્રાયલ શરૂ કરવાની પહેલ કરી છે. સૌથી પહેલા દિલ્હીના ઈન્ડિયા ગેટથી બે ફ્યુઅલ સેલ બસો શરૂ કરવામાં આવી રહી છે. ઇન્ડિયન ઓઇલે R&D ફરીદાબાદ કેમ્પસમાં અત્યાધુનિક ડિલિવરી સુવિધા પણ સ્થાપી છે જે સોલાર પીવી પેનલ્સનો ઉપયોગ કરીને ઇલેક્ટ્રોલિસિસથી ઉત્પાદિત ગ્રીન હાઇડ્રોજનને બળતણ આપી શકે છે.
