કેન્દ્ર સરકારે મોબાઇલ સેફ્ટી અંગે એક મોટું અને કડક પગલું ભર્યું છે. સરકારે દેશમાં વેચાતા દરેક નવા સ્માર્ટફોનમાં સરકારની સાયબર સેફ્ટી એપ પહેલાથી ઇન્સ્ટોલ કરેલી હોવી જોઈએ. આનો અર્થ એ છે કે વપરાશકર્તાઓ આ એપને દૂર અથવા અક્ષમ કરી શકશે નહીં. સરકાર જણાવે છે કે દેશમાં વધતી જતી ઓનલાઈન છેતરપિંડી, નકલી નંબરો અને ચોરાયેલા મોબાઇલ નેટવર્કના દુરુપયોગને રોકવા માટે આ પગલું જરૂરી છે.
નવો સરકારી આદેશ શું કહે છે?
ટેલિકોમ મંત્રાલય દ્વારા જારી કરાયેલા સરકારી આદેશમાં, મોબાઇલ કંપનીઓ પાસે 90 દિવસનો સમય છે જેમાં તેમણે ખાતરી કરવી પડશે કે સરકારની ‘સંચાર સાથી’ એપ બધા નવા ફોન પર પહેલાથી ઇન્સ્ટોલ કરેલી છે. મહત્વપૂર્ણ વાત એ છે કે, વપરાશકર્તાઓ આ એપને ડિલીટ અથવા અક્ષમ કરી શકશે નહીં. આ આદેશ હજુ સુધી જાહેર કરવામાં આવ્યો નથી; તે પસંદગીની કંપનીઓને ખાનગી રીતે મોકલવામાં આવ્યો છે.
આ સરકારી નિર્દેશ એપલ, સેમસંગ, વિવો, ઓપ્પો અને શાઓમી જેવી મોટી કંપનીઓને આવરી લે છે. આ બધી બ્રાન્ડ્સ ભારતમાં સ્માર્ટફોનના વેચાણમાં નોંધપાત્ર હિસ્સો ધરાવે છે, તેથી જો આ નિયમ લાગુ કરવામાં આવે છે, તો તેની અસર લાખો વપરાશકર્તાઓ પર પડશે. કંપનીઓને આ એપ્લિકેશનને નવા ફોન અને હાલના ઉપકરણો બંને પર સોફ્ટવેર અપડેટ દ્વારા મોકલવાની સૂચના આપવામાં આવી છે.
જૂના ફોન પર એપ્લિકેશન કેવી રીતે ઉપલબ્ધ થશે?
આ એપ્લિકેશન સ્ટોર્સ અથવા વેરહાઉસમાં પહેલાથી જ રહેલા ફોન પર અપડેટ દ્વારા પણ ઇન્સ્ટોલ કરવામાં આવશે. આનો અર્થ એ છે કે ભવિષ્યમાં, તમારો ફોન આ સરકારી એપ્લિકેશનને આપમેળે અપડેટ અને ઇન્સ્ટોલ કરી શકે છે, ભલે તમે નવો ફોન ખરીદ્યો ન હોય. આ ફેરફાર ધીમે ધીમે બધા વપરાશકર્તાઓ સુધી પહોંચશે.
સરકાર આવું કેમ કરી રહી છે?
સરકાર કહે છે કે નકલી અથવા ક્લોન કરેલા IMEI નંબર નેટવર્ક માટે ખતરો બની ગયા છે. આ નકલી IMEI સાયબર છેતરપિંડી અને ગુનાઓ કરવાનું સરળ બનાવી રહ્યા છે. સંચાર સાથી એપ્લિકેશનની મદદથી, આ સમસ્યાઓને નિયંત્રિત કરવાનું સરળ બનશે.
સંચાર સાથી એપ્લિકેશન શું કરે છે?
આ સરકારી એપ્લિકેશન વપરાશકર્તાઓને શંકાસ્પદ કોલ્સ રિપોર્ટ કરવા, મોબાઇલ IMEI નંબર તપાસવા અને ચોરાયેલા અથવા ખોવાયેલા ફોનને બ્લોક કરવાની મંજૂરી આપે છે. સરકાર અનુસાર, 5 મિલિયનથી વધુ લોકોએ આ એપ્લિકેશન ડાઉનલોડ કરી છે. આજ સુધીમાં, આશરે ૩૭ લાખ ચોરાયેલા અથવા ખોવાયેલા મોબાઇલ ફોન બ્લોક કરવામાં આવ્યા છે, અને ૩ કરોડથી વધુ નકલી મોબાઇલ કનેક્શન ડિસ્કનેક્ટ કરવામાં આવ્યા છે. આ આંકડા ટાંકીને, સરકાર એપની ઉપયોગીતા માટે મજબૂત દલીલ રજૂ કરી રહી છે.
એપલે વાંધો વ્યક્ત કર્યો છે
એપલે હજુ સુધી કોઈપણ દેશમાં ફોન પર સરકારી એપ્સને પ્રી-ઇન્સ્ટોલ કરવાની મંજૂરી આપી નથી. કંપનીની નીતિ અનુસાર, વપરાશકર્તાની મંજૂરી વિના ફોન પર કોઈ તૃતીય-પક્ષ એપ ઇન્સ્ટોલ કરી શકાતી નથી. આના કારણે એપલ અને સરકાર વચ્ચે આ મુદ્દા પર ઝઘડો થયો છે.
શું વપરાશકર્તાઓની ગોપનીયતા પ્રભાવિત થશે?
કેટલાક લોકો ચિંતિત છે કે આ નિર્ણય તેમની ગોપનીયતાને અસર કરી શકે છે. જો કે, સરકારનું કહેવું છે કે એપનો હેતુ ફક્ત સુરક્ષા વધારવાનો છે અને તે વ્યક્તિગત ડેટાનું નિરીક્ષણ કરશે નહીં.
