કેન્દ્ર સરકારે સમલૈંગિક લગ્નને કાયદાકીય માન્યતા આપવાની માંગનો વિરોધ કર્યો છે. સુપ્રીમ કોર્ટમાં દાખલ કરવામાં આવેલા સોગંદનામામાં કેન્દ્રએ કહ્યું છે કે આવું કરવું ભારતની સામાજિક માન્યતાઓ અને કુટુંબ વ્યવસ્થાની વિરુદ્ધ હશે. આમાં અનેક કાયદાકીય અડચણો પણ આવશે. આ વર્ષે 6 જાન્યુઆરીએ સુપ્રીમ કોર્ટે સમલૈંગિક લગ્નના મુદ્દે કેન્દ્રને નોટિસ પાઠવી હતી. આ સાથે અલગ-અલગ હાઈકોર્ટમાં પેન્ડિંગ અરજીઓ તેમને ટ્રાન્સફર કરવામાં આવી હતી. સોમવારે સુપ્રીમ કોર્ટમાં સુનાવણી પહેલા કેન્દ્રએ તમામ 15 અરજીઓ પર જવાબ દાખલ કર્યો છે. કેન્દ્રીય કાયદા મંત્રાલયે કહ્યું છે કે ભારતમાં પરિવારનો ખ્યાલ પતિ-પત્ની અને તેમના બાળકો છે. સમલૈંગિક લગ્ન આ સામાજિક માન્યતાની વિરુદ્ધ છે. સંસદ દ્વારા પસાર કરાયેલ લગ્ન કાયદો અને વિવિધ ધર્મોની પરંપરાઓ આ પ્રકારના લગ્નને સ્વીકારતી નથી.
‘બધા કાયદા ફક્ત સ્ત્રી અને પુરૂષો પર જ બનાવવા જોઈએ’
કેન્દ્રએ કહ્યું, “આવા લગ્નની માન્યતા સાથે, દહેજ, ઘરેલું હિંસા કાયદો, છૂટાછેડા, ભરણપોષણ, દહેજ મૃત્યુ જેવી તમામ કાયદાકીય જોગવાઈઓનો અમલ કરવો મુશ્કેલ બનશે. આ તમામ કાયદાઓ પુરુષને પતિ અને સ્ત્રીને પત્ની તરીકે વર્તે છે. “માત્ર બનાવવામાં આવી છે.” સુપ્રીમ કોર્ટમાં દાખલ કરાયેલી કેટલીક અરજીઓમાં સમલૈંગિક લગ્નોને સ્પેશિયલ મેરેજ એક્ટ હેઠળ લાવીને રજીસ્ટ્રેશન કરાવવાની પણ માંગ કરવામાં આવી છે.
SC એ 2018 માં મોટો નિર્ણય આપ્યો
અરજદારોનું કહેવું છે કે 2018માં સુપ્રીમ કોર્ટની બંધારણીય બેન્ચે સમલૈંગિકતાને અપરાધ ગણાવતા IPCની કલમ 377ના એક ભાગને ફગાવી દીધો હતો. આ કારણે, બે પુખ્ત વયના લોકો વચ્ચે સહમતિથી બનેલા સમલૈંગિક સંબંધને હવે ગુનો ગણવામાં આવતો નથી. આવી સ્થિતિમાં સાથે રહેવા ઈચ્છતા સમલૈંગિક યુગલોને પણ કાયદેસર રીતે લગ્ન કરવાની છૂટ આપવી જોઈએ.
‘સંબંધ અને લગ્ન અલગ વસ્તુઓ છે’
તેના જવાબમાં કેન્દ્રએ કહ્યું છે કે સમલૈંગિક વયસ્કો વચ્ચે સહમતિથી શારીરિક સંબંધોને અપરાધ જાહેર કરવા અને તેમના લગ્નને કાનૂની દરજ્જો આપવો એ બે અલગ બાબતો છે. અરજીકર્તાઓ આ પ્રકારના લગ્નને તેમનો મૂળભૂત અધિકાર કહી રહ્યા છે, તે ખોટું છે. સોમવારે ચીફ જસ્ટિસ ડીવાય ચંદ્રચુડ, જસ્ટિસ પીએસ નરસિમ્હા અને જસ્ટિસ જેબી પારડીવાલાની બેન્ચ તેમની અરજીઓ પર સુનાવણી કરશે. આ બેંચ આગળ યોજાનારી વિગતવાર સુનાવણીની રૂપરેખા નક્કી કરી શકે છે.
આ લોકોએ અરજીઓ કરી
સુપ્રીમ કોર્ટમાં અરજી કરનારાઓમાં સમલૈંગિક દંપતી સુપ્રિયો ચક્રવર્તી અને અભય ડાંગ, પાર્થ ફિરોઝ મેહરોત્રા અને ઉદય રાજ આનંદનો સમાવેશ થાય છે. આ અરજીઓમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે સ્પેશિયલ મેરેજ એક્ટમાં આંતર-ધાર્મિક અને આંતર-જ્ઞાતિય લગ્નો સુરક્ષિત છે. પરંતુ ગે યુગલો સાથે ભેદભાવ કરવામાં આવ્યો છે.
