પિતૃ પક્ષ સમાપ્ત થયો અને શારદીય નવરાત્રી 2024 શરૂ થઈ અને આ સાથે તહેવારોની હારમાળા શરૂ થઈ. નવરાત્રીના નવ દિવસ પછી, દશેરા 2024 દસમા દિવસે આવશે, તે પછી દરેક પરિણીત વ્યક્તિનું સૌથી વિશેષ વર્તુળ, કરવા ચોથ અને પછી પ્રકાશનો તહેવાર દિવાળી. આખો દેશ તહેવારોની આ મોસમને માણવા માટે આયોજન કરી રહ્યો છે ત્યારે દિવાળી ક્યારે આવશે તેના પર મોટું સસ્પેન્સ છે…? 31મી ઓક્ટોબર કે 1લી નવેમ્બર? આ એક એવો પ્રશ્ન છે જે દરેકના મનમાં ઉદ્દભવી રહ્યો છે, કારણ કે ઘણી જગ્યાએ દિવાળીની તારીખને લઈને પંડિતો અને આચાર્યોમાં ઘણો મતભેદ જોવા મળી રહ્યો છે. જો રામ નગરી અયોધ્યાની વાત કરીએ તો 1 નવેમ્બરે દિવાળી મનાવવાની વાત છે, પરંતુ બીજી તરફ ધાર્મિક નગરી કાશીમાં પંડિતોનો મત અલગ છે. તેમનું કહેવું છે કે દિવાળી અને લક્ષ્મી પૂજનનો શુભ સમય 31 ઓક્ટોબરે છે. આવી સ્થિતિમાં આ પ્રશ્નનો જવાબ જાણવો વધુ જરૂરી બની જાય છે.
1લી નવેમ્બરે અયોધ્યામાં દિવાળી મનાવવામાં આવશે
અયોધ્યાના શ્રી રામ મંદિરના જણાવ્યા અનુસાર દિવાળી 1 નવેમ્બરે ઉજવવામાં આવશે. ગયા વર્ષ કરતાં આ વર્ષે વધુ દીવા પ્રગટાવવામાં આવશે. અયોધ્યાના લોકોને વિનંતી કરવામાં આવી છે કે શ્રી રામ લલાનું ભવ્ય મંદિર બનાવવામાં આવ્યું છે, તેથી તમે દિવાળીનો તહેવાર ધામધૂમથી ઉજવો. જે રીતે ત્રેતાયુગમાં ભગવાન રામ અયોધ્યા પરત ફર્યા હતા અને જે રીતે શહેરના લોકોએ દિવાળીનો તહેવાર મનાવ્યો હતો તે જ રીતે આ વખતે પણ આ તહેવાર ઉજવવામાં આવશે. 1લી નવેમ્બરે દીવા પ્રગટાવવામાં આવશે અને લક્ષ્મી પૂજન પણ 1લી નવેમ્બરે જ કરવામાં આવશે.
દિવાળી 31મી ઓક્ટોબરે ઉજવવી શ્રેષ્ઠ રહેશે
ઉજ્જૈનના પ્રસિદ્ધ જ્યોતિના કહેવા મુજબ આ વર્ષે દિવાળીનો તહેવાર 31મી ઓક્ટોબરે ઉજવવો શ્રેષ્ઠ છે. લક્ષ્મીની પૂજા કરવા માટે અમાવસ્યા સાંજે હોવી વધુ જરૂરી છે. 31 ઓક્ટોબરની સાંજે અમાવસ્યા છે, તેથી આ દિવસે દિવાળીનો તહેવાર ઉજવવો શ્રેષ્ઠ છે. અમાવસ્યા તિથિ પણ 1લી નવેમ્બર સાથે આવે છે, પરંતુ આ દિવસે અમાવસ્યા તિથિ સાંજે 5 વાગ્યા સુધી જ હોય છે, તેથી 31મી ઓક્ટોબરે દિવાળીનો તહેવાર ઉજવવો શ્રેષ્ઠ રહેશે.
શું છે કાશીના વિદ્વાનોનો અભિપ્રાય?
કાશીના વિદ્વાનોના કહેવા મુજબ દિવાળીની તારીખને લઈને કોઈ મૂંઝવણ નથી. પશ્ચિમના કેટલાક પંચાંગકારોએ ભૂલ કરી હતી. કાશી વિદ્વત પરિષદમાં આ બાબતે ચર્ચા કરવામાં આવી છે અને કેલેન્ડર મુજબ તમામ વિદ્વાનોએ 31 ઓક્ટોબરે દીપોત્સવ મનાવવાનો નિર્ણય લીધો છે. આ દિવસે લક્ષ્મી અને મા કાલીનું પૂજન પણ કરવામાં આવશે. 30મી ઓક્ટોબરે છોટી દિવાળી અને હનુમાન જન્મોત્સવ ઉજવાશે. દિવાળીની તારીખ 1લી નવેમ્બર કહેવામાં આવી રહી છે, જે યોગ્ય નથી. કાશીના જ્યોતિષીઓના મતે આ ગણતરી સાવ ખોટી છે. કાશીના વિદ્વાનોની ગણતરી મુજબ સમગ્ર દેશમાં દિવાળી 31 ઓક્ટોબરે જ ઉજવવામાં આવશે. આ અંગે કાશીના તમામ વિદ્વાનો એકમત છે.
મથુરા-વૃંદાવનમાં ક્યારે થશે દિવાળી?
દરેક નિર્ણય શાસ્ત્રોના આધારે લેવામાં આવે છે અને તે હોવો જોઈએ, પરંતુ અભિપ્રાયો અલગ છે કારણ કે ત્યાં કોઈ આચાર્ય નથી આચાર્યો કેટલીક તિથિના પ્રભાવને પ્રાધાન્ય આપે છે તો કેટલાક આચાર્યો અન્ય કેટલીક તિથિને પ્રાધાન્ય આપે છે. ઉદયા તિથિને પ્રાધાન્ય આપવામાં આવે છે. હવે દિવાળીની વાત કરીએ તો સૂર્યોદય પછી અમાવસ્યા આવતી હોવાથી 31મીએ ઉદયવ્યાપીની અમાવસ્યા નથી. આ ઉપરાંત પ્રદોષ કાળ પણ છે, તેથી 31મી તારીખનું મહત્વ છે, પરંતુ 1લી અમાવસ્યા સૂર્યોદયના સમયે હાજર રહેશે, તેમજ પ્રદોષ કાલ સૂર્યાસ્ત પછી સુધી ચાલશે. દિવાળીમાં પ્રદોષ કાલનું પોતાનું મહત્વ છે, તેથી તે મહત્વને ધ્યાનમાં રાખીને દિવાળી 1લી નવેમ્બરે જ ઉજવવી જોઈએ.
