બેંગલુરુ: મહારાષ્ટ્રના જાલના, વર્ધા, અકોલા, અમરાવતી, બુલઢાણા, બીડ અને લાતુર જેવા દુષ્કાળગ્રસ્ત પ્રદેશોમાંથી હજ્જારો ખેડૂતો આર્ટ ઓફ લિવિંગ ઇન્ટરનેશનલ સેન્ટર ખાતે પહોંચ્યા છે. તેઓ અહીં આયોજિત કિસાન સમૃદ્ધિ મહોત્સવના ત્રીજા સંસ્કરણમાં હાજરી આપવા માટે પહોંચ્યા છે.
પાણીની અછત, માટીની વંધ્યત્વ અને નાણાકીય તણાવને કારણે ખેડૂતોની તકલીફો સૌથી વધુ હતી. તેવા સૌથી ખરાબ દુષ્કાળગ્રસ્ત વિસ્તારોમાં ખેડૂતોના જીવનમાં કેવી રીતે પરિવર્તન આવ્યું છે તેના પ્રોત્સાહક સંકેત તરીકે, આ વર્ષે 300 ખેડૂતોએ આ કાર્યક્રમમાં હાજરી આપવા માટે આવ્યા છે. આ ખેડૂતો શ્રી શ્રી રવિશંકરનો તેમના સુખાકારી માટેના દ્રષ્ટિકોણ અને વિવિધ આર્ટ ઓફ લિવિંગ પહેલ દ્વારા તેમના જીવનમાં સમૃદ્ધિ લાવવા બદલ હૃદયપૂર્વક આભાર વ્યક્ત કરવા માટે તેમની ફ્લાઇટ ટિકિટનું ભંડોળ વ્યક્તિગત રીતે આપ્યું છે. ખેડૂતો નવી આશા અને સુધારેલી આજીવિકાની પ્રેરણાદાયી વાર્તાઓ અહીં લોકો સમક્ષ મૂકી રહ્યા છે.
“પહેલાં, પાણી ભરવા માટે અમારે રાત્રે જાગવું પડતું હતું, પરંતુ હવે તે જરૂરી નથી,” મહારાષ્ટ્રના અમરાવતી જિલ્લાના લાભાર્થી ખેડૂત નિલેશ શેર કરે છે, “હું તમને ખાતરી આપી શકું છું કે ગામમાં પાણી અંગે હવે કોઈ વિવાદ નહીં થાય.” સન્ની અરાણે, અન્ય એક ખેડૂત કહે છે, “આ (જળયુક્ત શિવર) કાર્ય પહેલાં, યુવાનોનો ખેતી પ્રત્યેનો દ્રષ્ટિકોણ અલગ હતો. પાકની મોસમ દરમિયાન, ખેતરોમાં વરસાદી પાણી એકઠું થતું હતું, જેના કારણે ખેતી અશક્ય બની જતી હતી.”
આ મહોત્સવમાં મુખ્ય મહાનુભાવોની હાજરી જોવા મળી રહી છે, જેમાં વૈશ્વિક માનવતાવાદી અને આર્ટ ઓફ લિવિંગના નદી કાયાકલ્પ અને જળ સંરક્ષણમાં વ્યાપક કાર્ય પાછળની શક્તિ, શ્રી શ્રી રવિશંકર; સંજય રાઠોડ (માટી અને જળ સંરક્ષણ મંત્રી, મહારાષ્ટ્ર સરકાર) અને શેખર મુંદડા (પ્રમુખ, મહારાષ્ટ્ર ગૌસેવા આયોગ) હાજર રહ્યા. આ સિવાય અન્ય મહાનુભાવોમાં વિધાનસભા સભ્યો – રણધીર સાવરકર(અકોલા), શ્વેતા તાઈ મહલે(ચીકલી), કિરણ સામીક(વાશિમ), રાજેશ વિટેકર(પાથરી), શ્યામ ખોડે (વાશિમ) અને કરંજા લાડથી સાઈ તાઈ પ્રકાશ દહાલેનો સમાવેશ થાય છે.
મહોત્સવમાં કુદરતી ખેતી તકનીકો, જળ સંરક્ષણ પદ્ધતિઓ અને ઉત્પાદકતા તેમજ ખેતીની આવક વધારવા માટે કૃષિ નવીનતાઓ પર સત્રો અને કાર્યશાળાઓનો પણ સમાવેશ થશે.
આર્ટ ઓફ લિવિંગે ખેડૂતોને ખેતી માટે વધુ પાણી ઉપલબ્ધ કરાવવામાં મદદ કરવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું છે. પરંતુ ધ્યાન, યોગ અને સુદર્શન ક્રિયા જેવી શક્તિશાળી શ્વાસ લેવાની પ્રથાઓ દ્વારા તેમના માનસિક સ્વાસ્થ્યને સુધારવામાં પણ તેમને ટેકો આપ્યો છે. જે તણાવ અને ચિંતાને દૂર કરે છે અને આંતરિક શાંતિ અને સુખાકારીની ભાવના લાવે છે.
આ શિબિર અંગે મહારાષ્ટ્રના મુખ્યમંત્રી દેવેન્દ્ર ફડણવીસે શેર કર્યું હતું, “ગુરુદેવે આર્ટ ઓફ લિવિંગમાં જે ટીમ બનાવી છે તે ખૂબ જ સમર્પિત અને ઉત્સાહી છે અને નિઃસ્વાર્થપણે કામ કરે છે.” 
જળયુક્ત શિબિર 2.0ની સફળતા વિશે
મહારાષ્ટ્રમાં લાંબા સમયથી ચાલી આવતી પાણીની કટોકટીનો ઉકેલ લાવવાનું વચન આપતા, જળયુક્ત શિબિર 2.0ની શરૂઆત 26 નવેમ્બર 2023ના રોજ મહારાષ્ટ્ર સરકાર અને આર્ટ ઓફ લિવિંગ વચ્ચે થયેલા MOU સાથે થઈ. જેમાં 24 જિલ્લાઓના 86 તાલુકાઓમાં મહારાષ્ટ્રને દુષ્કાળમુક્ત રાજ્ય બનાવવા માટે કામ ચાલી રહ્યું છે. જેમાં નદીઓને ઊંડી કરવા, બંધ બાંધવા અને ખેત તળાવો બનાવવા જેવા વ્યાપક પગલાં અમલમાં મૂકવામાં આવ્યા છે. જેની સફળતાના ભાગરૂપે કહી શકાય હાલમાં મહારાષ્ટ્રના 10 જિલ્લાઓમાં 2 લાખથી વધુ લોકોને લાભ આપ્યો છે.
માત્ર 4-5 મહિનામાં, 150 કિલોમીટરના 50 નાળા (નાળાઓ) વૈજ્ઞાનિક રીતે કાદવ કાઢી નાખવા, ઊંડા કરવા અને પહોળા કરવામાં આવ્યા હતા જેનાથી 2.58 અબજ લિટર પાણીનો સંગ્રહ થયો હતો. આ મોટા પ્રયાસથી દાયકાઓથી ઉપેક્ષાનો ભોગ બનેલા પ્રદેશોમાં પાણીનો પ્રવાહ પુનઃસ્થાપિત થયો છે, કેટલાક નાળા 70 વર્ષથી વધુ સમયથી સુકા હતા.
પાણીની ઉપલબ્ધતાને કારણે, ખેડૂતો બીજો પાક પણ ઉગાડી શકે છે, જેનાથી તેમની કૃષિ આવકમાં નોંધપાત્ર વધારો થાય છે અને પાણીના સંસાધનોમાં સુધારો થાય છે.
