દર વર્ષે 15 સપ્ટેમ્બરને ભારતમાં એન્જિનિયર્સ દિવસ (National Engineers Day) તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસ દેશના વિકાસમાં એન્જિનિયરોના અમૂલ્ય યોગદાનને સમર્પિત છે અને તેમનું સન્માન અને પ્રશંસા કરવાનો એક ખાસ પ્રસંગ છે.
આ કોઈ સામાન્ય ઉજવણી નથી, પરંતુ તે લોકો પ્રત્યે કૃતજ્ઞતા દર્શાવવા માટે છે જેઓ તેમના ટેકનિકલ જ્ઞાન અને સર્જનાત્મકતાથી આપણા જીવનને સરળ, સુરક્ષિત અને આધુનિક બનાવે છે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે આ દિવસ કેવી રીતે ઉજવવાની શરૂઆત થઈ (National Engineers Day)? તેની પાછળની વાર્તા વિશે જાણીએ.
એન્જિનિયર્સ ડેનો ઇતિહાસ શું છે?
એન્જિનિયર્સ ડે ઉજવવાની શરૂઆતનો ઇતિહાસ ભારતના એક મહાન સપૂત અને વિશ્વ વિખ્યાત એન્જિનિયર સાથે સંકળાયેલો છે. 15 સપ્ટેમ્બરના રોજ ભારત રત્ન પુરસ્કાર વિજેતા ડૉ. મોક્ષગુંડમ વિશ્વેશ્વરાયના જન્મદિવસની ઉજવણી કરવામાં આવે છે. તેમનો જન્મ 15 સપ્ટેમ્બર, 1861ના રોજ મૈસુરના એક નાના ગામમાં થયો હતો.
ડૉ. એમ. વિશ્વેશ્વરાય માત્ર એક અપવાદરૂપ એન્જિનિયર જ નહોતા પરંતુ એક કુશળ વહીવટકર્તા અને રાષ્ટ્ર નિર્માતા પણ હતા. તેમણે પોતાના જ્ઞાન અને એન્જિનિયરિંગ કૌશલ્યનો ઉપયોગ દેશની પ્રગતિ માટે કર્યો. તેમની સૌથી નોંધપાત્ર સિદ્ધિઓમાંની એક કર્ણાટકમાં સ્થિત કૃષ્ણરાજ સાગર ડેમ (KRS ડેમ)નું નિર્માણ છે. આ પ્રોજેક્ટથી મૈસુર ક્ષેત્રમાં સિંચાઈ અને પાણીમાં ક્રાંતિ આવી, કૃષિ અને અર્થતંત્રને વેગ મળ્યો
આ ઉપરાંત, તેમણે હૈદરાબાદ શહેરને પૂરથી બચાવવા માટે પૂર સુરક્ષા પ્રણાલી પણ ડિઝાઇન કરી, જે તેમની દૂરંદેશીનો પુરાવો છે. તેમના યોગદાનને માન્યતા આપવા અને એન્જિનિયરિંગ વ્યવસાયને માન આપવા માટે, ભારત સરકારે 1968 માં તેમના જન્મદિવસ, 15 સપ્ટેમ્બરને રાષ્ટ્રીય એન્જિનિયર્સ દિવસ તરીકે જાહેર કર્યો.
એન્જિનિયર્સ દિવસ ઉજવવાનો હેતુ શું છે?
આદર અને પ્રશંસા – સમાજમાં એન્જિનિયરોના યોગદાનને સ્વીકારવા અને તેમની મહેનતની પ્રશંસા કરવા.
યુવાનોને પ્રેરણા – ડૉ. વિશ્વેશ્વરૈયાના જીવન અને કાર્યોથી યુવા પેઢીને પ્રેરણા આપવી, જેથી તેઓ એન્જિનિયરિંગ ક્ષેત્રમાં કારકિર્દી બનાવવા માટે પ્રોત્સાહિત થાય.
નવીનતાને પ્રોત્સાહન આપવું – એન્જિનિયરિંગમાં નવીનતા અને સર્જનાત્મકતાને પ્રોત્સાહન આપવું, જે રાષ્ટ્રના વિકાસ માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.
જાગૃતિ – સામાન્ય લોકોને એન્જિનિયરિંગના મહત્વ અને રોજિંદા જીવન પર તેની અસર વિશે શિક્ષિત કરવા.
