વાયુ પ્રદૂષણ કેટલું ખતરનાક છે તેના પર આપણે બધા સહમત છીએ. આ વિશ્વની સૌથી મોટી સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓમાંની એક છે. આ કારણે દર વર્ષે લગભગ 70 લાખ લોકો મૃત્યુ પામે છે, જેમાં 6 લાખ બાળકો પણ સામેલ છે. આ રિપોર્ટ વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશનનો છે અને હવે વાયુ પ્રદૂષણ સંબંધિત વધુ એક ખતરો સામે આવ્યો છે. તાજેતરના એક અભ્યાસમાં સામે આવ્યું છે કે હવામાં ફેલાતું પ્રદૂષણ કોવિડ રસીની અસરમાં ઘટાડો કરી રહ્યું છે. અભ્યાસ મુજબ, જે લોકો કોવિડની શરૂઆત પહેલા ઉચ્ચ સ્તરના વાયુ પ્રદૂષણના સંપર્કમાં આવ્યા હતા તેઓમાં કોવિડ રસીમાંથી ઓછી એન્ટિબોડીઝ બનાવવામાં આવી હતી. વૈજ્ઞાનિકોએ અહેવાલ આપ્યો છે કે PM 2.5, નાઇટ્રોજન ડાયોક્સાઇડ અને બ્લેક કાર્બન જેવા પ્રદૂષકો ચેપ પહેલા લોકોમાં IgM અને IgG એન્ટિબોડી પ્રતિભાવને 10% સુધી ઘટાડવા સાથે સંકળાયેલા હોવાનું જણાયું છે.
રસીકરણ પછી પણ એન્ટિબોડી ઓછી બને છે
એન્વાયર્નમેન્ટલ હેલ્થ પર્સ્પેક્ટિવ્સ જર્નલમાં પ્રકાશિત થયેલા તારણો, રોગપ્રતિકારક તંત્ર પર વાયુ પ્રદૂષણની પ્રતિકૂળ અસરોના વધુ પુરાવા પણ પૂરા પાડે છે.સંશોધકોની ટીમે 40 થી 65 વર્ષની વયના 927 લોકોના ડેટાનું વિશ્લેષણ કર્યું હતું. આ લોકોના બ્લડ સેમ્પલ લેવામાં આવ્યા હતા. આ રક્ત નમૂનાઓ 2020 માં ઉનાળાના દિવસોથી 2021 ના વસંત દિવસો સુધી લેવામાં આવ્યા હતા. આ બધા લોકોમાં, કેટલાકને રસીના એક ડોઝ હતા અને કેટલાકને બંને ડોઝ હતા. આ લોકો સ્પેનના રહેવાસી હતા, જેમને એસ્ટરજેનેકા, ફાઈઝર અને મોડર્ના રસીના ડોઝ આપવામાં આવ્યા હતા.
ડો. રિતેશ શાહ, MD, વરિષ્ઠ સલાહકાર ચિકિત્સક, ભાટિયા હોસ્પિટલ, મુંબઈએ જણાવ્યું હતું કે, “વાયુ પ્રદૂષણ ક્રોનિક સોજાને પ્રેરિત કરી શકે છે, જે રસીની અસરકારકતા પર નકારાત્મક અસરો સાથે જોડાયેલી છે. રોગચાળા પહેલા ઉચ્ચ સ્તરના વાયુ પ્રદૂષણના સંપર્કમાં આવતા લોકોમાં COVID-19 રસીઓ માટે એન્ટિબોડી પ્રતિસાદ ઓછો હોવાની સંભાવના છે. તે જ સમયે, તેમણે કહ્યું કે વાયુ પ્રદૂષણ રોગપ્રતિકારક પ્રતિભાવના પરિબળોને વધારે છે જેમ કે ટી હેલ્પર લિમ્ફોસાયટ્સ પ્રકાર 2 અને ટી હેલ્પર લિમ્ફોસાયટ્સ પ્રકાર 17, જે એલર્જી અને અસ્થમામાં જોવા મળે છે. એટલું જ નહીં, આ બંને પરિબળો એન્ટિવાયરલ રોગપ્રતિકારક પ્રતિક્રિયાને બગાડવાનું પણ કામ કરે છે.
તમને જણાવી દઈએ કે સંશોધકોની ટીમે ત્રણ પ્રકારના એન્ટિબોડીઝ IgM, IgG અને IgA અને પાંચ પ્રકારના વાયરલ એન્ટિજેન્સની તપાસ કરી જેમાં રસીમાં ત્રણ સ્પાઇક પ્રોટીન હોય છે. અભ્યાસના પરિણામો દર્શાવે છે કે રોગથી સંક્રમિત લોકોમાં PM2.5, N02 અને બ્લેક કાર્બનના સંપર્કમાં આવવાથી રસીના સ્પાઇક એન્ટિબોડીઝમાં 5 થી 10 ટકાનો ઘટાડો જોવા મળ્યો હતો. અને ત્યારબાદના બંને IgG પ્રતિભાવમાં ઘટાડો જોવા મળ્યો હતો. આ પરિણામો તમામ પ્રકારની રસીઓ પર બરાબર સમાન હોવાનું જણાયું હતું.
વાયુ પ્રદૂષણના અન્ય ગેરફાયદા
બાર્સેલોના ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ફોર ગ્લોબલ હેલ્થના મેનોલિસ કોગેવિનાસ કહે છે કે વાયુ પ્રદૂષણ સ્વાસ્થ્યને ઘણું નુકસાન પહોંચાડે છે, જેમાં કેન્સર, હૃદય રોગ અને શ્વસન રોગો તેમજ ડાયાબિટીસનો સમાવેશ થાય છે.
