કેન્દ્ર સરકારના એક કરોડથી વધુ કર્મચારીઓ અને પેન્શનરો 8મા કેન્દ્રીય પગાર પંચ (CPC) સંબંધિત વિકાસ પર નજીકથી નજર રાખી રહ્યા છે. સરકારે જાન્યુઆરી 2025માં આ દરખાસ્તને મંજૂરી આપી હોવા છતાં, સત્તાવાર સૂચના હજુ સુધી જારી કરવામાં આવી નથી, અને કમિશનના અધ્યક્ષ અને સભ્યોની નિમણૂક હજુ બાકી છે. દિવાળી પહેલા, એવી આશા હતી કે તે દિવાળીના અવસરે બહાર પાડવામાં આવશે, પરંતુ આવું થયું નહીં.
હવે, કેન્દ્ર સરકારે પુષ્ટિ આપી છે કે 8મા પગાર પંચ અંગે રાજ્ય સરકારો સાથે ચર્ચા ચાલી રહી છે. નાણા રાજ્યમંત્રી પંકજ ચૌધરીએ તાજેતરમાં રાજ્યસભામાં માહિતી આપી હતી કે સૂચના “યોગ્ય સમયે” જારી કરવામાં આવશે. આ સૂચવે છે કે પ્રક્રિયા આગળ વધી રહી છે પરંતુ હજુ સુધી તેને અંતિમ સ્વરૂપ આપવામાં આવ્યું નથી.
16 જાન્યુઆરી, 2025ના રોજ જાહેર કરાયેલ 8મા પગાર પંચમાં કેન્દ્ર સરકારના કર્મચારીઓના પગાર માળખા, ભથ્થાં અને પેન્શનનું મૂલ્યાંકન થવાની અપેક્ષા છે. જોકે, અગાઉની પેનલોથી વિપરીત, વર્તમાન પ્રક્રિયા વધુ સમય લઈ રહી છે, જેના કારણે અટકળો થઈ રહી છે કે તેનો અમલ 2026 સુધી નહીં થાય.
કર્મચારીઓ માટે ફિટમેન્ટ ફેક્ટરનો અર્થ શું છે?
નવા પગાર માળખાનો મુખ્ય નિર્ણાયક ફિટમેન્ટ ફેક્ટર હશે, જે મૂળભૂત પગાર અને પેન્શનની ગણતરી પર સીધી અસર કરે છે. 7મા પગાર પંચ હેઠળ, કર્મચારીઓને લઘુત્તમ મૂળ પગાર ₹18,000 અને પેન્શનરોને ₹9,000, સાથે મોંઘવારી ભથ્થું (DA) અથવા મોંઘવારી રાહત (DR) 58 ટકા મળતો હતો. 7મા પગાર પંચ હેઠળ ફિટમેન્ટ ફેક્ટર હાલમાં 2.57 છે.
આઠમા પગાર પંચ માટે, જો સરકાર 1.92 નું ફિટમેન્ટ ફેક્ટર પસંદ કરે છે, તો નવો લઘુત્તમ મૂળ પગાર ₹34,560 સુધી વધી શકે છે, જ્યારે લઘુત્તમ પેન્શન ₹17,280 સુધી વધી શકે છે. જો પરિબળને 2.08 માં સુધારીને રજૂ કરવામાં આવે છે, તો લઘુત્તમ મૂળ પગાર ₹37,440 સુધી પહોંચી શકે છે અને પેન્શન ₹18,720 સુધી પહોંચી શકે છે. નવા કમિશન લાગુ થયા પછી, DA અને DR શૂન્ય થઈ જશે.
સરકાર પગારની ગણતરી કેવી રીતે કરે છે
કેન્દ્ર સરકાર વાજબી પગારની ગણતરી કરવા માટે પોષણશાસ્ત્રી ડૉ. વોલેસ એક્રોયડ દ્વારા વિકસાવવામાં આવેલી પદ્ધતિ, એક્રોયડ ફોર્મ્યુલાનો ઉપયોગ કરવાનું વિચારી શકે છે. આ ફોર્મ્યુલા પોષણ, કપડાં, રહેઠાણ અને અન્ય જરૂરિયાતોને ધ્યાનમાં લેતા, આવશ્યક જીવન ખર્ચના આધારે લઘુત્તમ વેતનનો અંદાજ લગાવે છે. ઉદ્દેશ્ય એ સુનિશ્ચિત કરવાનો છે કે સુધારેલા પગાર ધોરણો વાસ્તવિક જીવન ખર્ચને પ્રતિબિંબિત કરે છે, ખાસ કરીને વધતી જતી ફુગાવા અને શહેરી ખર્ચના દબાણ વચ્ચે.
8મું પગાર પંચ ક્યારે લાગુ કરી શકાય?
જોકે છેલ્લા કેટલાક વર્ષોના ઇતિહાસના આધારે, મે મહિનામાં નવું પગાર પંચ લાગુ કરવામાં આવી રહ્યું છે, તેમ છતાં કહી શકાય કે તે આવતા વર્ષે, 2026 માં લાગુ કરી શકાય છે.
