અવિષ્કા માટે દિવસભરનો ખોરાક કંટ્રોલ કરવો હવે સહેલું થઈ ગયું હતું. ડાયટ ચાર્ટ હતો, કાઉન્ટિંગ એપ્સ મોબાઈલમાં હતી, અને નક્કી કરેલા લક્ષ્યો દેખાય એ રીતે ફ્રિજ પર સ્ટીકર પણ ચોંટાડી દીધેલા. 
છતાં એનું વજન ઘટવાને બદલે દર અઠવાડિયે 200 ગ્રામ, 400 ગ્રામ, તો ક્યારેક તો કિલો જેટલું વધી જતું!
સવાલ એ હતો કે જ્યારે ખોરાક કંટ્રોલમાં છે, ડાયટ પ્લાન પરફેક્ટ ચાલે છે તો પણ વજન શા માટે વધે છે? અવિષ્કા પોતે પણ વિચારતી કે હું તો સરસ રીતે ડાયટ પ્લાન ફોલો કરું છું તો પણ વજન વધે છે કેમ?
અલબત્ત, સાંજ પડતા જ એની અંદર એક બેચેની શરૂ થતી, જે કંઇક ખાધા પછી જ શાંત થાય. પછી રાત્રે એને અજીબપણે ખાલીપો, તણાવ, અકળામણ થાય એટલે એ ઊંઘમાંથી જાગી જાય અને ખાવાનું શરૂ કરે. ચોકલેટ, બિસ્કિટ, કેક, વેફર કે ક્યારેક ઓનલાઈન મંગાવીને કેલરીયુક્ત ખોરાક પેટમાં ઠાલવે પછી જ એને સારુ લાગે.
સવારે વળી પસ્તાવો થાય એટલે નક્કી કરે કે હવે હું આજ રાતથી કશું જ નહીં ખાઉં. વહેલી સુઈ જઇશ એટલે ખાવાનું મન ન જ ન થાય. પણ..રાત પડે એટલે પોતાનું પ્રોમીસ જાતે જ તોડી નાખે.
હકીકતમાં અવિષ્કાને ખબર જ નહોતી કે એને નાઈટ ઇટિંગ ડિસઓર્ડર છે!
શું છે આ નાઈટ ઇટિંગ ડિસઓર્ડર?
નાઈટ ઈટિંગ ડિસઓર્ડર એ ખોરાક અને ઊંઘના પેટર્નમાં આવતા અસ્વસ્થ ફેરફારને દર્શાવતી એક માનસિક અને શારીરિક સમસ્યા છે, જેમાં વ્યક્તિ આખા દિવસ દરમિયાન તો ઓછું ખાય છે અથવા ફાસ્ટિંગ કરે છે, પરંતુ રાતે એને અચાનક ભૂખ લાગે છે અને ઊંઘ દરમિયાન પણ જાગીને ખાવું એ એની આદત બની જાય છે. આવા સમયે મુખ્યત્વે કેલરીયુક્ત અને ઓછા પૌષ્ટિક આહારની પસંદગી થતી હોય છે. ખાસ કરીને તીખુ, તરેલુ, સ્વીટ ખાવાનું મન થાય છે.
સમાજમાં સ્ત્રીઓના દેખાવના ધોરણો આ સમસ્યાને વધારે છે
આ ડિસઓર્ડર હોર્મોનલ અસંતુલન, ઊંઘની અનિયમિતતા અને તણાવ સાથે પણ સંકળાયેલો હોય છે, 
જેના લીધે વજન વધવું, ઊંઘ બગડવી અને મૂડ સ્વિંગ્સ જેવી અનેક સમસ્યાઓ ઊભી થાય છે.
આ વિશે ચિત્રલેખા.કોમ સાથે વાત કરતા પી.ટી.(બી. ફિઝિયો, એમ.એચ.એ.) ડો. અંકીતા પંચાલ કહે છે કે, “નાઈટ ઈટિંગ ડિસઓર્ડર (NED) ખાસ કરીને મહિલાઓમાં વધુ જોવા મળે છે. જેના લક્ષણોમાં સવારે ભૂખ ન લાગવી, રાત્રે ખાવાની તીવ્ર ઈચ્છા, ઊંઘ તૂટી જવી, ખાવા પછી અફસોસ અનુભવવો છે. આ વિકાર ડિપ્રેશન, એન્ઝાયટી, ચિંતા અને ઊંઘના ડિસઓર્ડર સાથે જોડાયેલો પણ હોઈ શકે છે. જેની પાછળના કારણોમાં હોર્મોનલ અસંતુલન-માસિક ધર્મ, ગર્ભાવસ્થા, કે મેનોપોઝ જેવા હોર્મોનલ બદલાવ, તણાવ અને સંસ્કૃતિજન્ય દબાણો, બિન્જ ઈટિંગ ડિસઓર્ડર, ઊંઘ સંબંધિત ડિસઓર્ડર સામેલ છે. સમાજમાં સ્ત્રીઓ માટે દેખાવના ધોરણો કારણે આ સમસ્યા વધારે થતી હોય છે. જો એની સારવારની વાત કરીએ તો કૉગ્નિટિવ થેરાપી, આહાર સલાહ, દવાઓ અને લાઇટ થેરાપી ઉપયોગી હોય છે. આ ડિસઓર્ડરને જેટલો વહેલો ઓળખી શકાય એટલો જ યોગ્ય ઉપચારથી સ્ત્રીઓને વધારે સહારો મળી શકે છે.”
દરેક મહિલાએ પોતાના આરોગ્યનું ધ્યાન રાખવું જરૂરી છે
વૈશ્વિક સ્તરે, સામાન્ય વસ્તીમાં NESનું પ્રમાણ આશરે 1 ટકાથી લઈને 4.6 ટકા સુધી હોવાનું
અનુમાન છે. વિશેષરૂપે, સ્થૂળતા ધરાવતા લોકોમાં આ પ્રમાણ 6થી 16 ટકા સુધી વધી શકે છે. ખાસ કરીને મહિલાઓમાં મધ્યવય અને મેનોપોઝના સમયગાળામાં, હોર્મોનલ ફેરફારો અને તણાવના કારણે NESનું જોખમ વધે છે.
આ વિશે ચિત્રલેખા.કોમ સાથે વાત કરતા અમદાવાદના જાણીતા બ્યુટીશ્યન દર્શના રાવ કહે છે, “આજકાલ એક ક્લિકમાં ઓર્ડર કરી ખાવાની એપ્સ ઉપલબ્ધ છે, જેના કારણે ખાસ કરીને રાતે મહિલાઓ ફાસ્ટફૂડ મંગાવી લે છે. ઘણી વાર મહિલાઓ આખા પરિવારનું ધ્યાન રાખ્યા પછી પોતાનું સ્વાસ્થ્ય અવગણે છે. સાંજે કોઈ પણ વસ્તુ ખાઈ લે અને પછી મોડી રાત્રે ફરી ભૂખ લાગતી હોય ત્યારે બહારથી ઓર્ડર કરતી હોય છે. આ જ આદતથી નાઈટ ઈટિંગ ડિસઓર્ડર થઈ શકે છે. ખાસ કરીને 40-45 વર્ષ પછી મેનોપોઝના કારણે શારીરિક બદલાવ અને દવાઓ પણ વધુ લેવાય છે. મારો પોતાનો જ અનુભવ વર્ણવું તો મારે વર્કલાઈફના કારણે ભૂતકાળમાં આવી સમસ્યાનો સામનો કરવો પડ્યો છે. પરંતુ જાગ્યા ત્યારથી સવાર એ ન્યાયે દરેક મહિલાએ પોતાના આરોગ્યનું ધ્યાન રાખવું જરૂરી છે.”
લેટ સુધી જાગવુ મગજની નિર્ણય ક્ષમતા પર અસર કરે છે
આજકાલની જીવનશૈલીમાં મોડું સુવું અને રાતે ઊંચી કૅલરીવાળું ફૂડ ખાવાની ઇચ્છા સામાન્ય છે, પરંતુ આ બંને ટેવો વજનવધારાનું મુખ્ય કારણ બની શકે છે. જેનાથી નાઈટ ઇટિંગ ડિસઓર્ડરથી મહિલાઓ પીડાય છે. 
મોડું સુવાથી શરીરના બાયોલોજીકલ ઘડિયાળમાં ખલેલ ઊભી થાય છે, જેના કારણે ભૂખ લગાડનારા હોર્મોનમાં અસંતુલન થાય છે.
ચિત્રલેખા.કોમ સાથે વાત કરતા ફેશન ડિઝાઇનર મનીષા ઠક્કર “શરીરમાં ગ્રીલિન વધી જાય છે અને લેપ્ટિન ઘટે છે. પરિણામે, રાત્રે વધુ ભૂખ લાગે છે અને ખાસ કરીને ચિપ્સ, મીઠાઈ જેવી અનહેલ્ધી વસ્તુઓ ખાવાની ઇચ્છા થાય છે. આ સમયે શરીરનું પાચન ધીમે ચાલે છે, જેના કારણે ખોરાક યોગ્ય રીતે પચતું નથી અને ચરબી જમા થાય છે. એનાથી મલબદ્ધતા, એસિડિટી, પેટમાં ગેસ અને મેટાબોલિઝમ થવા જેવી સમસ્યાઓ ઊભી થઈ શકે છે. આવું નિયમિત થતું રહે તો વજન ઝડપથી વધી શકે છે. ઉપરાંત, લેટ સુવું મગજની નિર્ણય ક્ષમતા પર પણ અસર કરે છે, જેના કારણે આપણે હેલ્ધી વિકલ્પો પસંદ કરવાને બદલે ફાસ્ટફૂડ તરફ આકર્ષાઈએ છીએ.”
ટૂંકમાં કહીએ તો મહિલાઓમાં થતો આ નાઇટ ઇટિંગ ડિસઓર્ડર માટે કદાચ મહિલાઓએ જાતે જ પોતાનો નિત્યક્રમ ફેરફાર કરવાની જરૂર છે. તો જ આવી સમસ્યામાંથી બહાર આવી શકાય છે.
હેતલ રાવ
