મુંબઈમાં થયેલા ભયંકર આતંકવાદી હુમલાને આજે 14 વર્ષ પૂર્ણ થયા છે. 26 નવેમ્બર 2008ના રોજ 10 પાકિસ્તાની આતંકવાદીઓ દરિયાઈ માર્ગે મુંબઈ પહોંચ્યા હતા. આ આતંકી હુમલામાં 18 સુરક્ષાકર્મીઓ સહિત 166 શહીદ થયા હતા અને ઘણા લોકો ઘાયલ થયા હતા. આ ઉપરાંત કરોડો રૂપિયાની સંપત્તિને પણ નુકસાન થયું હતું. આ હુમલો 26 નવેમ્બરે શરૂ થયો હતો અને 29 નવેમ્બર સુધી ચાલ્યો હતો.
26 નવેમ્બર, 2008ના રોજ, આતંકવાદીઓએ છત્રપતિ શિવાજી મહારાજ ટર્મિનસ, ઓબેરોય ટ્રાઇડેન્ટ, તાજમહેલ પેલેસ એન્ડ ટાવર, લિયોપોલ્ડ કાફે, કામા હોસ્પિટલ, નરીમાન કોમ્યુનિટી સેન્ટર જેવા સ્થળોને નિશાન બનાવ્યા હતા. અજમલ કસાબ એકમાત્ર આતંકવાદી હતો જે જીવતો પકડાયો હતો. 4 વર્ષ બાદ 21 નવેમ્બર 2012ના રોજ તેમને ફાંસી આપવામાં આવી હતી. હુમલો કરનારાઓને ભલે મોતને ઘાટ ઉતારી દેવામાં આવ્યા હોય, પરંતુ સવાલ એ છે કે તેના કાવતરાખોરોનું શું થયું? મુંબઈ આતંકી હુમલાના કાવતરાખોરો આજે ક્યાં છે?
હાફિઝ સઈદ
હાફિઝ સઈદને 26/11 હુમલાનો માસ્ટરમાઈન્ડ કહેવામાં આવે છે. તે આતંકવાદી સંગઠન લશ્કર-એ-તૈયબા અને જમાત-ઉદ-દાવાનો નેતા છે. એપ્રિલ 2022માં સઈદને પાકિસ્તાનની આતંકવાદ વિરોધી અદાલતે 31 વર્ષની જેલની સજા ફટકારી હતી. કોર્ટે તેની સંપત્તિ જપ્ત કરવાનો આદેશ આપ્યો હતો અને તેના પર 3,40,000 રૂપિયાનો દંડ પણ લગાવ્યો હતો. સઈદની 2019માં ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. આ ધરપકડ પાકિસ્તાનના પૂર્વ પીએમ ઈમરાન ખાનના અમેરિકા પ્રવાસ પહેલા થઈ છે. 70 વર્ષીય સઈદને ભલે જેલની સજા થઈ હોય, પરંતુ તે ઘણીવાર પાકિસ્તાનમાં મુક્તપણે ફરતો જોવા મળે છે. તે નફરતના ભાષણો આપતો પણ જોવા મળ્યો છે. તે સ્પષ્ટ છે કે ભારતના પાડોશી દેશે રાજ્ય પ્રાયોજિત આતંક પર માત્ર દેખાડો કરવાની કાર્યવાહી કરી છે.
સાજીદ મીર
મુંબઈ આતંકી હુમલામાં ભૂમિકા ભજવનાર સાજિદ મજીદ મીર પર અમેરિકાએ $5 મિલિયનનું ઈનામ રાખ્યું હતું. જૂન 2022 માં, પાકિસ્તાનની એક આતંકવાદ વિરોધી અદાલતે તેને આતંકવાદને નાણાં પૂરા પાડવાના કેસમાં 15 વર્ષની જેલની સજા ફટકારી હતી. મીરને 26/11ની દુર્ઘટનાનો ‘પ્રોજેક્ટ મેનેજર’ કહેવામાં આવે છે. એફબીઆઈ અનુસાર, મીરે હુમલાના મુખ્ય કાવતરાખોર તરીકે કામ કર્યું હતું. આતંકી હુમલાને લઈને ચાલી રહેલી તૈયારીઓ પર તેની નજર હતી.
ડેવિડ કોલમેન હેડલી
અમેરિકન-પાકિસ્તાની નાગરિક ડેવિડ કોલમેન હેડલીનું નામ આપણને બધાને યાદ છે. હેડલીની 3 ઓક્ટોબર, 2009ના રોજ યુએસમાં ધરપકડ કરવામાં આવી હતી અને તેણે હુમલાની આસપાસના રહસ્યને ઉકેલવામાં મુખ્ય ભૂમિકા ભજવી હતી. 10 ડિસેમ્બર 2015ના રોજ, હેડલી મંજૂરી આપનાર બન્યો. 15 ફેબ્રુઆરી 2016ના રોજ યુએસના એક વિડિયો નિવેદનમાં હેડલીએ 26/11ની યોજના અને તેમાં તેની ભૂમિકા વિશે અનેક ઘટસ્ફોટ કર્યા હતા. હુમલામાં તેની ભૂમિકા બદલ તેને 35 વર્ષની જેલની સજા ફટકારવામાં આવી હતી. તપાસ દરમિયાન જાણવા મળ્યું હતું કે તેણે પોતાનું નામ દાઉદ ગિલાનીથી બદલીને ડેવિડ હેડલી કર્યું હતું. તેણે મુંબઈની 5 ટ્રીપ કરી અને આતંકવાદીઓ દ્વારા હુમલો કરી શકે તેવા સ્થળોનું શૂટિંગ કર્યું.
ઝકી-ઉર-રહેમાન લખવી
ઝકી-ઉર-રહેમાન લખવી લશ્કર જૂથનો ઓપરેશન કમાન્ડર રહી ચૂક્યો છે. તે સંયુક્ત રાષ્ટ્ર દ્વારા નિયુક્ત આતંકવાદી છે. લખવીની જાન્યુઆરી 2021માં પાકિસ્તાનમાં આતંકવાદને નાણાં પૂરા પાડવાના આરોપમાં ધરપકડ કરવામાં આવી હતી અને તેને 15 વર્ષની જેલની સજા ફટકારવામાં આવી હતી. કોર્ટે લખવીને આતંકવાદી હુમલાઓ માટે લશ્કર-એ-તૈયબા પાસેથી ભંડોળ એકત્ર કરવા અને વહેંચવા માટે દોષી ઠેરવ્યો હતો.
