2001માં સંસદ પર થયેલા આતંકવાદી હુમલાના 22 વર્ષ બાદ ફરી એકવાર લોકશાહીનું મંદિર હચમચી ગયું છે. અહીં બુધવારે ચાર લોકોએ મળીને સમગ્ર સુરક્ષા વ્યવસ્થા પર સવાલ ઉઠાવ્યા હતા. તેમાંથી બે જણે લોકસભાની કાર્યવાહી દરમિયાન સંસદમાં ઘૂસીને હંગામો મચાવ્યો હતો. જો કે સંસદ સભ્યોએ તેમને નિયંત્રિત કરીને સુરક્ષા કર્મચારીઓને સોંપી દીધા હતા, તેમ છતાં સુરક્ષા એજન્સીઓ પર સવાલો ઉઠી રહ્યા છે. સૂત્રોને ટાંકીને માહિતી મળી રહી છે કે તમામ પાર્ટીના ફ્લોર લીડર્સની બેઠકમાં લોકસભા સ્પીકર ઓમ બિરલાએ તેને ખૂબ જ ગંભીર મામલો ગણાવ્યો છે. તેમણે ગૃહ મંત્રાલયના વિશેષ સચિવને પત્ર પણ લખ્યો છે. નવી સંસદ ભવનની સુરક્ષા વ્યવસ્થાની નવેસરથી સમીક્ષા કરવામાં આવશે.
સંસદ ભવનમાં ત્રણ સ્તરીય સુરક્ષા
કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે હવે એન્ટ્રી ગેટ પર ફુલ બોડી સ્કેનર લગાવવાની વ્યવસ્થા કરવામાં આવશે. આ સાથે જ અલગ-અલગ ગેટથી નવી સંસદમાં પ્રવેશવાની વ્યવસ્થા કરવામાં આવશે. જોકે, અગાઉ પણ સુરક્ષા વ્યવસ્થા ચુસ્ત હતી. સંસદ ભવનમાં ત્રણ સ્તરીય સુરક્ષા છે. આમાં સંસદ સંકુલની સુરક્ષા સીઆરપીએફ પાસે રહે છે. મુખ્ય ઇમારતની સુરક્ષાની જવાબદારી સંયુક્ત સુરક્ષા સચિવની છે, જે સમગ્ર સંસદ સંકુલની સુરક્ષાનું ધ્યાન રાખે છે. આ પછી લોકસભા અને રાજ્યસભાની પોતાની ડાયરેક્ટર સુરક્ષા વ્યવસ્થા છે. મુલાકાતી પાસ માટે, લોકસભા સચિવાલયના ફોર્મ પર સાંસદની ભલામણ સહી જરૂરી છે. આ સાથે મુલાકાતીએ પાસ માટે આધાર કાર્ડ લાવવાનું રહેશે.
જ્યારે મુલાકાતી રિસેપ્શન પર પહોંચે છે, ત્યારે ત્યાં હાજર સુરક્ષા ગાર્ડ પુરુષો અને સ્ત્રીઓને અલગ-અલગ તપાસે છે. આ પછી, રિસેપ્શન પર ફોટો આઈડી કાર્ડ બનાવવામાં આવે છે. રિસેપ્શન પર જ મોબાઈલ ફોન એકઠા કરવામાં આવે છે. આ પછી મુલાકાતી ફોટો ઓળખ કાર્ડ સાથે સુરક્ષા કમાન્ડો દ્વારા ગેલેરીમાં પહોંચે છે. મુલાકાતીઓ પાસે ગેલેરીમાં રોકાણનો સમયગાળો હોય છે, ત્યારબાદ તેઓને બહાર ફેંકી દેવામાં આવે છે. સંસદના દરેક સત્ર પહેલા તમામ સુરક્ષા એજન્સીઓ સાથે આવે છે અને સુરક્ષા સમીક્ષા કરે છે. જો કોઈ જરૂરિયાત હોય, તો સંયુક્ત સચિવ સુરક્ષા ભલામણો આપે છે. નવી સંસદ ભવનનું નિર્માણ થયા બાદ સુરક્ષા વ્યવસ્થાને લઈને અડધો ડઝનથી વધુ બેઠકો થઈ ચૂકી છે.
નવી સંસદની સુરક્ષા વ્યવસ્થા આવી છે
- સંસદની નવી ઇમારતમાં થર્મલ ઇમેજિંગ સિસ્ટમ લગાવવામાં આવી છે. આની મદદથી સંસદ ભવન સંકુલમાં કોઈપણ પ્રકારની ઘૂસણખોરીને સરળતાથી શોધી શકાશે.
- સંસદ ભવન સંકુલ પર દેખરેખ રાખવા માટે ચહેરાની ઓળખ સિસ્ટમથી સજ્જ અદ્યતન સીસીટીવી કેમેરા લગાવવામાં આવ્યા છે. આ કેમેરા 360 ડિગ્રી ફરે છે.
- સંસદ ભવનની અંદર હાજર સુરક્ષા દળોને તમામ પ્રકારના આધુનિક હથિયારો અને સાધનો આપવામાં આવ્યા છે. જેથી તે કોઈપણ પરિસ્થિતિનો સામનો કરી શકે.
- નવા સંસદભવનમાં સાયબર સુરક્ષા પર વિશેષ ભાર મૂકવામાં આવ્યો છે. આ માટે બે અલગ-અલગ સિક્યોરિટી ઓપરેટિંગ સેન્ટરની સ્થાપના કરવામાં આવી છે.
- સંસદ ભવન સંકુલમાં કોઈપણ શંકાસ્પદ વ્યક્તિને રોકવા માટે નવા સ્માર્ટ કાર્ડ આધારિત આઈ-કાર્ડની વ્યવસ્થા કરવામાં આવી છે.
નવા સંસદભવનમાં થયેલા હંગામા અને પ્રદર્શને સુરક્ષા એજન્સીઓને ચોંકાવી દીધા છે. અહીં સૌથી મોટો પ્રશ્ન એ છે કે દેશમાં સૌથી સુરક્ષિત ગણાતી ઈમારતની સુરક્ષા વ્યવસ્થા આવી જ હશે તો અન્ય સ્થળોની શું હાલત હશે? ત્રણ સ્તરીય સુરક્ષા વ્યવસ્થા, આધુનિક વ્યવસ્થા અને સ્માર્ટ કાર્ડ આધારિત આઈડી હોવા છતાં ચાર શંકાસ્પદ લોકો સંસદ ભવન સંકુલની અંદર કેવી રીતે પહોંચ્યા? એટલું જ નહીં, ગુપ્તચર એજન્સીઓ અને દિલ્હી પોલીસને પહેલેથી જ ઈનપુટ મળ્યા હતા કે આવી ઘટના બની શકે છે, છતાં તેને ગંભીરતાથી કેમ લેવામાં ન આવી? સુરક્ષા એજન્સીઓના ઉચ્ચ અધિકારીઓએ આનો જવાબ આપવો જોઈએ.
