ભારત માટે વધુ એક સારા સમાચાર આવ્યા છે. સ્ટેટ બેંક ઓફ ઈન્ડિયાએ 2024 માટે અંદાજ લગાવ્યો છે કે ગરીબીમાં ઘટાડો થઈ શકે છે. બેંકે કહ્યું કે દેશમાં ગરીબીના આંકડા સતત ઘટી રહ્યા છે, જેના કારણે 2024 માં દેશમાં ગરીબી ઘટીને 4.6 ટકા થવાની સંભાવના છે. જે વિશ્વ બેંકના 2023 માટે 5.3 ટકાના અંદાજ કરતા ઘણી સારી છે.
રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે 2024 માં દેશમાં ગરીબી 4.6 ટકા રહેશે. જે વિશ્વ બેંકના 2023 માટે 5.3 ટકાના અંદાજ કરતા ઘણી ઓછી છે. ભારતે ગરીબી ઘટાડવામાં જબરદસ્ત પ્રગતિ કરી છે. તાજેતરના એક અહેવાલ મુજબ, ગરીબીનું સ્તર વધુ ઘટ્યું છે, જે વિશ્વ બેંકના અંદાજ કરતા પણ સારું છે. આ ઘટાડાનું મુખ્ય કારણ નવી ડેટા સંગ્રહ પદ્ધતિઓ અને સારી વ્યાખ્યાઓ છે. ભારતે તેના તાજેતરના ઘરગથ્થુ વપરાશ ખર્ચ સર્વે (HCES) માં જૂના યુનિફોર્મ રેફરન્સ પિરિયડ (URP) ને બદલે, સંશોધિત મિશ્ર રિકોલ પિરિયડ (MMRP) પદ્ધતિ અપનાવી.
યુનિફોર્મ રેફરન્સ પિરિયડ નવા ખરીદેલા માલ માટે ટૂંકા રિકોલ પિરિયડનો ઉપયોગ કરે છે, જે ઘરગથ્થુ વપરાશનો સચોટ અંદાજ પૂરો પાડે છે. આનાથી રાષ્ટ્રીય સર્વેક્ષણોમાં વપરાશનું સ્તર વધે છે, જેના પરિણામે ગરીબીનો અંદાજ ઓછો થાય છે. ઉદાહરણ તરીકે, MMRP પદ્ધતિએ 2011-12 માં ગરીબી દર 22.9% થી ઘટાડીને 16.22% કર્યો જ્યારે જૂની USD 2.15 પ્રતિ દિવસ ગરીબી રેખાનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો. 2022-23 ના સર્વેક્ષણમાં, નવી USD 3.00 પ્રતિ દિવસ ગરીબી રેખા હેઠળ ગરીબી માત્ર 5.25% હતી અને જૂની USD 2.15 રેખા હેઠળ 2.35% થી પણ ઓછી હતી.
વિશ્વ બેંકે તાજેતરમાં વૈશ્વિક ગરીબી રેખા USD 2.15 (2017 PPP) થી વધારીને USD 3.00 (2021 PPP) પ્રતિ દિવસ કરી છે, જેના કારણે વૈશ્વિક સ્તરે 226 મિલિયન લોકો ગરીબી રેખા નીચે ધકેલાઈ ગયા છે. પરંતુ ભારતે અહીં સકારાત્મક ફરક પાડ્યો છે. ભારતના નવા ડેટાએ વધુ સારા વપરાશ ડેટા અને સર્વેક્ષણ પદ્ધતિઓને કારણે વૈશ્વિક ગરીબીની સંખ્યામાં 125 મિલિયનનો ઘટાડો કરવામાં મદદ કરી છે.
