દેશમાં મોંઘવારી મોરચે સારા સમાચાર સામે આવી રહ્યા છે. સપ્ટેમ્બરની સરખામણીએ ઓક્ટોબરમાં છૂટક ફુગાવો ઘટ્યો છે. ઓક્ટોબર મહિનામાં રિટેલ મોંઘવારી દર 3 મહિનાની નીચી સપાટી 6.77 ટકા પર આવી ગયો છે. જો કે તે સપ્ટેમ્બર મહિનામાં 7.41 ટકાના 5 મહિનાના ઉચ્ચ સ્તરથી ઓછું છે.
જથ્થાબંધ ફુગાવામાં રાહત
જથ્થાબંધ મોંઘવારી મોરચે મોટી રાહત મળી છે. વાણિજ્ય મંત્રાલયે જથ્થાબંધ ફુગાવાના આંકડા રજૂ કર્યા. આમાં, છેલ્લા 19 મહિનામાં, જથ્થાબંધ મોંઘવારી દરમાં મોટો ઘટાડો થયો છે અને તે સિંગલ ડિજિટ પર પહોંચી ગયો છે. માહિતી અનુસાર ઓક્ટોબર મહિનામાં જથ્થાબંધ ભાવ સૂચકાંક આધારિત ફુગાવાનો દર ઘટીને 8.39 ટકા પર આવી ગયો છે. સપ્ટેમ્બરમાં તે 10.7 ટકા હતો. સપ્ટેમ્બરમાં જથ્થાબંધ ફુગાવો ડબલ ડિજિટમાં હતો, પરંતુ ઓક્ટોબરમાં સિંગલ ડિજિટમાં આવી ગયો છે.
સપ્લાય ચેઇનમાં વિક્ષેપ
સોમવારે જારી કરાયેલા રિટેલ ફુગાવાના આંકડા અનુસાર આ ઘટાડો ખાદ્યપદાર્થોના ભાવમાં નરમાઈને કારણે આવ્યો છે. આ ઘટાડા છતાં ઓક્ટોબરમાં છૂટક ફુગાવો આરબીઆઈના 2 થી 6 ટકાના લક્ષ્યાંક બેન્ડથી ઉપર રહ્યો છે. આ વર્ષે દર મહિને ફુગાવાનો દર આરબીઆઈ બેન્ડથી ઉપર રહ્યો છે. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, સપ્લાય ચેઇનમાં વિક્ષેપ પણ જોવા મળ્યો હતો. જેની પાછળ ભૌગોલિક રાજકીય કારણો અને કોમોડિટીના ભાવમાં વધારો હોવાનું માનવામાં આવે છે. તેનાથી ફુગાવા પર દબાણ વધ્યું. તે જ સમયે, ઓક્ટોબર માટે ખાદ્ય ફુગાવો 7.01 ટકા રહ્યો હતો. જે અગાઉના મહિનામાં 8.6 ટકા હતો.
RBIનો રેપો રેટ કેટલો રહ્યો
રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) તેના નીતિ દરોની જાહેરાત માટે છૂટક ફુગાવાને બેરોમીટર તરીકે લે છે. એવો અંદાજ છે કે તે 7 ટકાથી ઓછો રહી શકે છે. આ છૂટક ફુગાવાના દરના આધારે, રિઝર્વ બેંક રેપો રેટની જાહેરાત કરે છે. મેથી સપ્ટેમ્બર સુધી રિઝર્વ બેંકે રેપો રેટમાં 1.90 બેસિસ પોઈન્ટનો વધારો કર્યો છે. અત્યારે રેપો રેટ 5.90 ટકા છે જે રિટેલ ફુગાવાના દર પર આધારિત છે. રેપો રેટમાં વધારો જોવામાં આવી રહ્યો છે કારણ કે રિટેલ ફુગાવો રિઝર્વ બેંકના 6 ટકાના સહનશીલતા દરથી ઉપર ચાલી રહ્યો છે.
CPI આધારિત ફુગાવો શું છે
કન્ઝ્યુમર પ્રાઈસ ઈન્ડેક્સ (CPI) પર આધારિત ફુગાવો ઘરગથ્થુ તેમના રોજિંદા ઉપયોગ માટે ખરીદે છે તે સામાન અને સેવાઓના છૂટક ભાવમાં ફેરફારને ટ્રેક કરે છે. ફુગાવાને માપવા માટે, એવો અંદાજ લગાવવામાં આવે છે કે ગયા વર્ષના સમાન સમયગાળા દરમિયાન CPIમાં ટકાવારીમાં કેટલો વધારો થયો છે. દેશની અર્થવ્યવસ્થામાં કિંમતોને સ્થિર રાખવા માટે આરબીઆઈ આ આંકડાને જુએ છે. સીપીઆઈમાં ચોક્કસ કોમોડિટીના છૂટક ભાવ જોઈ શકાય છે. આ ગ્રામીણ, શહેરી અને સમગ્ર ભારતના સ્તરે જોવા મળે છે. સમયની અંદર ભાવ સૂચકાંકમાં ફેરફારને CPI આધારિત ફુગાવો અથવા છૂટક ફુગાવો પણ કહેવાય છે.
સપ્ટેમ્બરમાં 7.41 ટકા
સપ્ટેમ્બર મહિનામાં રિટેલ મોંઘવારી દર વધીને 7.41 ટકા થયો છે. રિટેલ ફુગાવો ઓગસ્ટમાં 7 ટકા અને જુલાઈમાં 6.71 ટકા હતો. એક વર્ષ પહેલા સપ્ટેમ્બર 2021માં રિટેલ ફુગાવાનો દર 4.35 ટકા હતો. ખાદ્ય ચીજવસ્તુઓના મોંઘવારી દરમાં પણ ઉછાળો આવ્યો છે. સપ્ટેમ્બર મહિનામાં ખાદ્ય મોંઘવારી દર 8.60 ટકા પર પહોંચી ગયો છે જે ઓગસ્ટમાં 7.62 ટકા હતો. સપ્ટેમ્બર મહિનામાં શહેરી અને ગ્રામીણ બંને વિસ્તારોમાં ખાદ્યપદાર્થોના ફુગાવામાં ઉછાળો આવ્યો છે.
