નવી દિલ્હીઃ આશરે 20 વર્ષ પછી ફરીથી એક શક્તિશાળી સોલર તોફાન શુક્રવારે પૃથ્વીથી ટકરાયું હતું. એને કારણે તાસ્માનિયાથી માંડીને બ્રિટન સુધી આકાશમાં તેજ ચમક દેખાઈ હતી. હજી એની અસર એક સપ્તાહ સુધી રહેશે. એને કારણે અનેક જગ્યાએ ટેલિકોમ્યુકેશન ઉપગ્રહ અને પાવર ગ્રિડને નુસાન થવાની શક્યતા છે. જેથી અનેક દેશોમાં વીજ ગૂલ થવાની સંભાવના છે.
નેશનલ ઓશનિક એન્ડ એસમોસ્ફિયર એડમિનિસ્ટ્રેશન (NOAA)ની અંતરિક્ષ સપાટીથી પ્લાઝમા અને ચુંબકીય ક્ષેત્રને કોરોનલ માસ ઇજેક્શન કહેવામાં આવે છે. આ પહેલાં સોલર તોફાન ઓક્ટોબર, 2003માં પૃથ્વી પર ટકરાયું હતું. એ સોલર તોફાનને હેલોવિન તોફાન નામ આપવામાં આવ્યું હતું અને એને કારણે સ્વીડનમાં વીજ પુરવઠો ઠપ થયો હતો. દક્ષિણ આફ્રિકામાં પાવર ગ્રિડ્સને ભારે નુકસાન થયું હતું.
NOAAના અંદાજ અનુસાર આવનારા દિવસોમાં કેટલાય સોલર તોફાન આવે એવી શક્યતા છે. ઓસ્ટ્રેલિયા અને ઉત્તરી યુરોપમાં કેટલીક ઘટનાઓ જોવા મળી છે. ધ્રુવીય જ્યોતિ ઘટનામાં સૂર્યના આવનારા પાર્ટિકલ્સ જ્યારે ધરતીના ચુંબકીય ક્ષેત્રમાં દાખલ થયા છે અને એનાથી જે પ્રતિક્રિયા થાય છે એની અસર સૂર્યથી આવનારા પાર્ટિકલ્સ ચમકદાર રંગવિરંગી રોશની તરીકે દેખાય છે.
અંતરિક્ષ ભોતકીના પ્રોફેસર મેથ્યુએ જણાવ્યું હતું કે સોલર તોફાનની અસર સૌથી વધુ ધરતીના ઉત્તરી અને દક્ષિણી અક્ષાંસો પર મહેસૂસ કરવામાં આવશે, પરંતુ એ કેટલા દૂર ફેલાશે, એ તોફાન પર નિર્ભર કરશે. અમેરિકામાં ઉત્તરી કેલિફોર્નિયા અને અલબામા જેવાં રાજ્યોમાં એની અસર દેખાશે. એની અસરથી વીજ કેન્દ્રોને નુકસાન થાય છે.
સોલર તોફાનને કારણે સંભવિત નુકસાનને લઈને સાવચેતીનાં પગલાં લેવા કહેવામાં આવ્યું છે. એરલાઇન્સ અને પાવરગ્રિડને સૂચના આપવામાં આવી છે. અંતરિક્ષ યાત્રીઓની સુરક્ષાનું ધ્યાન રાખવામાં આવી રહ્યું છે.
