ભારતીય સંસ્કૃતિનો ઈતિહાસ અધુરો લાગે છે, કારણકે એની શરૂઆતનો સમય ભારતીય માન્યતા પ્રમાણે અને વિદેશી માન્યતા પ્રમાણે અલગ છે. વળી નાસાનું સંસોધન પણ રામસેતુનો સમય રામાયણ કાળનો જ સમય દર્શાવે છે. તો પછી આપણે યુગ વિશેની વાતને સમજવાને બદલે પાંચ હજાર વરસ કેમ પકડીને બેઠા છીએ? ઓસ્કારની પાછળ ગાંડા થવાના બદલે આપણે આપણા દેશના નાગરિકોની પસંદને કેમ પ્રાધાન્ય નથી આપતા? આપણે જ આપણી સંસ્કૃતિને પ્રાધાન્ય ન આપીએ તો વિદેશીઓ શા માટે આપે. પોતાપણા માટેનું માન ખુબ જ જરૂરી છે. આપણી સંસ્કૃતિના પુરાવા માંગતી સંસ્કૃતિઓ એમના પુરાવા આપણને આપે છે ખરી? જેમને સંસ્કૃતનું જ્ઞાન હોય એમને કોમ્પ્યુટરની ભાષા શીખવી સહેલી પડે છે. જયારે અંગ્રેજીમાં તો જે લખાય છે એ બોલાતું નથી અને જે બોલાય છે એ સમજાતું નથી. તો પણ આપણે આપણી ભાષાઓ કરતા એને વધારે પ્રાધાન્ય આપીએ છીએ. ભારતમાં નારી સન્માન વિષે ઘણી વાતો જોવા મળે છે. એ વાતમાં પણ ઘણા દેશો હજુ પછાત છે. શું આપણે ભારતીય વિચારધારા સાથે ન જીવી શકીએ?
મિત્રો, આ વિભાગ આપનો જ છે. આપને પણ કોઈ સમસ્યા કે સવાલ હોય તો આપ નીચે જણાવેલા ઈમેઈલ પર પૂછી શકો છો.
સવાલ: મેં આઝાદી પહેલાનું ભારત જોયું છે. એ વખતે સુવિધાઓ ઓછી હતી. પણ માણસોમાં ખુમારી હતી. કોઈને તકલીફ હોય તો બધા મદદ કરવા તૈયાર થઇ જાય. હું અંગ્રેજી શીખેલી. અને આજે પણ જુવાનીયાઓ કરતા વધારે સારી રીતે અંગ્રેજી બોલી શકું છું. પણ એ ભાષા અમારા માથા પર નહોતી ચડી ગઈ. એક સામાન્ય ભાષા છે. જેમાં બહુ બધું મુન્જવણ ભર્યું છે. સાલે લખે અને બોલે સેલ. લોવે લખે અને બોલે લવ. સાયકોલોજી પી થી શરુ થાય. એને સાયલેન્ટ કહે. એમનામાં છુપાવવાનું બહુ છે. આપણી ભાષામાં એવું અળવીતરું કશું જ નથી. બનાના માં કેટલા ના આવે એ મને તો ખબર જ નહોતી પડતી. કર્નલમાં આર છે જ નહિ. તોએ આપણે એ ભાષાને મહાન બનાવી દીધી.
જ્યાં સુધી દેશનો દરેક માનસ પોતાના દેશને, સંસ્કૃતિને, ભાષાને, પહેવેશને, અને સભ્યતાને માન નહિ આપે ત્યાં સુધી આ દેશનું કશું જ નહિ થાય. આપણા શાસ્ત્રોને વખોડવા અથવા તો એના માટેના જાત જાતના તર્ક ઉભા કરીને એને વિદેશી માન્યતાઓ સાથે જોડવાના પોકળ હવાતિયા જોઇને લાગે છે કે આઝાદી પહેલા પોતાના વિશેની સમજણ વધારે હતી. વાસ્તુશાસ્ત્રનું જ્ઞાન સામાન્ય માણસને પણ હતું. દેશ ગુલામ હતો. પણ લોકો તન અને મનથી મજબુત હતા. આપણા દેશમાં એવા તો કેવા ફેરફાર થયા કે આપણે આપણી સંસ્કૃતિથી વિમુખ થઇ રહ્યા છીએ?
જવાબ: ઈતિહાસ રચવા માટે મહાન થવું પડે છે. અને આપની વાત પ્રમાણે દરેક વ્યક્તિ મહાન હતી. આઝાદી મળ્યા પછી ધીમે ધીમે એ પ્રક્રિયા વિસરાતી ગઈ. સંઘર્ષ વિના જે કાઈ મળે છે એની કીમત નથી રહેતી. હજારો વરસના સંઘર્ષ પછી રચાયેલા શાસ્ત્રો વાંચવા સક્ષમ ન હોય એવી પેઢી આવી. જે સંસ્કૃત ભણે છે એ પણ એને સમજે છે ખરા? એ શબ્દ સંસ્કૃતિ સાથે જોડાયેલો છે. વિદેશ તરફની આંધળી દોટ આનું એક કારણ છે. બીજું એ પ્રકારની માન્યતાઓમાં કોઈ બંધનો નથી. સંસ્કૃતિ હોય ત્યાં બંધારણ પણ હોય. અને નિયમો પણ હોય. નારી અને નર બંનેને સમાન માનતી આપણી સંસ્કૃતિને વખોડી અને બંને જાતિને ખેંચાણ તરફ ધકેલવામાં આવી. જેનું એક પરિણામ સજાતીય આકર્ષણ તરફ પણ દેખાયું. લાગણી, પ્રેમ, આકર્ષણ એ બધું સહજ છે. જો અન્ય જાતી માટે નફરત છે તો એનો એક માત્ર પર્યાય આ જ રહેવાનો છે.
આપણી વિચારધારા બદલાઈ છે. માતૃભાષામાં રચાયેલ સાહિત્ય આપણી સંસ્કૃતિ તરફ લઇ જશે. અને અન્ય ભાષાનું સાહિત્ય તો એમની જ વાત કરશે. મારા બાળપણમાં ઇતિહાસના ભાગ રૂપે હું રામાયણ ભણ્યો છુ. કદાચ એ સમજણ વિનાના લોકો પુસ્તકોની પસંદગીમાં જોડાયા હશે. આવા ઘણા બધા જો અને તો આપણી સામે છે. શાસ્ત્રોને સમજવા માટે એના ભાષાંતર કે ભાવાનુવાદ કરતા એને મૂળ સ્વરૂપે સમજવા પડે. વિદેશી ભાષામાં લખાયેલા શાસ્ત્રો એમના તર્ક સાથેજ વાંચવા મળે. આપની ચિંતા સાચી છે. જ્યાં સુધી વિદેશ તરફની દોટ પૂરી નહિ થાય ત્યાં સુધી ગુલામીનું માનસ પૂરું નહિ થાય.
સુચન: રિલ્સ મનોરંજન માટે છે. એમાંથી શાસ્ત્ર ન જ શીખાય.
આપના સવાલ મોકલી આપો Email: vastunirmaan@gmail.com