પંજાબ અને હરિયાણાની સંયુક્ત રાજધાની ચંદીગઢને રાજ્યપાલના બંધારણીય અધિકારક્ષેત્રમાંથી દૂર કરવાની તૈયારીઓ ચાલી રહી છે. લોકસભા અને રાજ્યસભાના બુલેટિન અનુસાર, સરકાર 1 ડિસેમ્બરથી શરૂ થતા સંસદ સત્રમાં 131મો બંધારણીય સુધારો બિલ, 2025 રજૂ કરશે. આ બિલ રાષ્ટ્રપતિને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ માટે સીધા નિયમો અને કાયદા ઘડવાની સત્તા આપે છે.
કેન્દ્ર સરકાર ચંદીગઢને બંધારણની કલમ 240 ના દાયરામાં લાવવાની તૈયારી કરી રહી છે, જે રાષ્ટ્રપતિને આ સંદર્ભમાં સીધા કાયદા ઘડવાની સત્તા આપે છે. આ બિલનો હેતુ ચંદીગઢને બંધારણની કલમ 240 ના દાયરામાં લાવવાનો છે, જે વિધાનસભા વિનાના અન્ય કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો, જેમ કે આંદામાન અને નિકોબાર, લક્ષદ્વીપ, દાદરા નગર હવેલી અને દમણ અને દીવ, અને પુડુચેરી (જ્યારે વિધાનસભા વિસર્જન અથવા સસ્પેન્ડ કરવામાં આવે છે) ની જેમ જ છે.
ઉપરાજ્યપાલને વહીવટદાર તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવશે
કેન્દ્ર સરકારના આ નિર્ણયથી પંજાબના રાજકીય પક્ષોમાં ભારે રોષ ફેલાયો છે. તેમણે વિરોધ પ્રદર્શન શરૂ કર્યા છે. એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે જો આ દરખાસ્ત પસાર થશે, તો ચંદીગઢ માટે એક અલગ પ્રશાસકની નિમણૂક કરવામાં આવશે, જ્યારે હાલમાં પંજાબના રાજ્યપાલ પ્રશાસક છે. બંધારણીય સુધારા બાદ, ચંદીગઢમાં ઉપરાજ્યપાલને વહીવટદાર તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવશે.
રાજ્યપાલ અને પંજાબ કેડરના અધિકારીઓની નિમણૂક કરવામાં આવે છે
હાલમાં, ચંદીગઢનો વહીવટ પંજાબના રાજ્યપાલ પાસે છે, અને પંજાબ કેડરના અધિકારીઓ ચંદીગઢમાં હોદ્દા પર છે. જો આ સુધારો પસાર થશે, તો ચંદીગઢની વહીવટી વ્યવસ્થા પંજાબથી અલગ થઈ જશે. વહીવટી વ્યવસ્થાના આ અલગ થવાનો અર્થ એ છે કે પંજાબ નબળું પડી જશે. આ જ કારણ છે કે પંજાબના રાજકીય પક્ષોએ વિરોધ પ્રદર્શન શરૂ કર્યા છે. તેમનો દાવો છે કે કેન્દ્ર સરકાર ચંદીગઢ પર સંપૂર્ણપણે કબજો કરવા માંગે છે.
