સોમવારે લોકસભામાં વન કન્ટ્રી વન ઈલેક્શન બિલ રજૂ કરવાની વાત થઈ હતી, પરંતુ હવે સરકારે તેને મુલતવી રાખ્યું છે. ‘વન નેશન વન ઇલેક્શન’ બિલ હવે આ સપ્તાહના અંતમાં લોકસભામાં રજૂ કરવામાં આવે તેવી શક્યતા છે. અહેવાલો અનુસાર, સરકાર પહેલા નાણાકીય કાર્યો પૂર્ણ કરશે.
સરકાર પહેલા સંસદમાં નાણાકીય કામકાજ પતાવશે
નોંધનીય છે કે બે બિલ – બંધારણ (129મો સુધારો) બિલ અને કેન્દ્ર શાસિત કાયદા (સુધારા) બિલ, સોમવારે લોકસભામાં રજૂઆત માટે સૂચિબદ્ધ હતા. ગૃહે સોમવારે અગાઉ અનુદાન માટેની પૂરક માંગણીઓ પસાર કર્યા પછી હવે આ અઠવાડિયાના અંતમાં બિલ રજૂ કરી શકાશે. લોકસભા સચિવાલય દ્વારા જાહેર કરવામાં આવેલી સુધારેલી કારોબારી યાદીમાં સોમવારના કાર્યસૂચિમાં આ બે બિલનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો નથી. સંસદનું શિયાળુ સત્ર 20 ડિસેમ્બરે સમાપ્ત થવાનું છે.
2034 પહેલા એક સાથે ચૂંટણી નહીં યોજાય
ગુરુવારે, કેબિનેટે બંધારણ (129મો સુધારો) બિલ, 2024 અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ કાયદો (સુધારા બિલ), 2024ને મંજૂરી આપી હતી, ત્યારબાદ શુક્રવારે સાંજે તેને સાંસદોમાં વહેંચવામાં આવી હતી. સંવિધાન સંશોધન બિલ મુજબ લોકસભા ચૂંટણી બાદ પ્રથમ બેઠકમાં રાષ્ટ્રપતિ દ્વારા તારીખ નક્કી કરવામાં આવશે. આ નિશ્ચિત તારીખ પછી, તમામ ચૂંટાયેલી રાજ્ય વિધાનસભાઓનો કાર્યકાળ લોકસભાના સંપૂર્ણ કાર્યકાળની સાથે સમાપ્ત થશે, જેનાથી એકસાથે ચૂંટણી યોજવાનો માર્ગ મોકળો થશે. હવે જ્યારે 2024ની ચૂંટણીઓ યોજાઈ ગઈ છે, ત્યારે શક્ય છે કે આ તારીખ 2029ની સામાન્ય ચૂંટણી પછી નક્કી કરવામાં આવે. આવી સ્થિતિમાં 2034 પહેલા એકસાથે ચૂંટણી થવાની આશા ઓછી છે.
પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ રામનાથ કોવિંદની અધ્યક્ષતાવાળી સમિતિની ભલામણોના આધારે આ બિલ તૈયાર કરવામાં આવ્યું છે. આ વિધેયક નવી કલમ 82(A) (લોકસભા અને તમામ વિધાનસભાઓની એકસાથે ચૂંટણી) ઉમેરે છે અને કલમ 83 (સંસદના ગૃહોની અવધિ), કલમ 172 (રાજ્યની વિધાનસભાની અવધિ) અને કલમ 327 (સમયગાળો)માં સુધારો કરે છે. વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ) ના સંદર્ભમાં જોગવાઈ કરવાની સંસદની સત્તામાં સુધારો કરવામાં આવ્યો છે. પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ રામનાથ કોવિંદની અધ્યક્ષતાવાળી ઉચ્ચ સ્તરીય સમિતિની ભલામણો અનુસાર બંધારણ (129મો સુધારો) બિલ તૈયાર કરવામાં આવ્યું છે. બિલ અનુસાર, જો કોઈ રાજ્ય અથવા કેન્દ્ર શાસિત પ્રદેશની લોકસભા અથવા વિધાનસભા તેની પૂર્ણ મુદત પૂરી થાય તે પહેલાં વિસર્જન કરવામાં આવે છે, તો તે વિધાનસભા માટે માત્ર પાંચ વર્ષની બાકીની મુદત માટે મધ્યસત્ર ચૂંટણીઓ યોજવામાં આવશે.
