નવી દિલ્હીઃ ઇન્ડિયન સ્પેસ રિસર્ચ ઓર્ગેનાઇઝેશન (ISRO) અંતરીક્ષમાં ફરી એક વાર ઇતિહાસ રચશે. ઇસરો હવામાનમાં આવતા પલટાને માલૂમ કરવા માટે એક ઉપગ્રહને લોન્ચ કરશે. આ સેટેલાઇટનો હેતુ હવામાનની સટિક માહિતી આપવાનો છે. ઇસરોએ આ સેટેલાઇટનું નામ INSAT-3DS છે, જેને નોટી બોયના ઉપનામથી પણ ઓળખી શકાય છે. આ ઉપગ્રહનું લોન્ચિંગ જિયોસિક્રોનસ લોન્ચ વેહિકલ (GSLV- F14)થી કરવામાં આવશે.
ઇસરોએ જણાવ્યું હતું કે GSLV-F14 શનિવારે સાંજે 5.35 કલાકે શ્રીહરિકોટાના સતીશ ધવન સ્પેસ સેન્ટરથી ઉડાન ભરશે. આ રોકેટનું એકંદરે 16મું મિશન હશે અને સ્વદેશી રીતે વિકસિત ક્રાયોજેનિક એન્જિનનો ઉપયોગ કરીને તેની 10મી ઉડાન હશે.ISROનો મીટિરિયોલોજિકલ સેટેલાઇટ (ઇસરો વેધર સેટેલાઇટ) INSAT-3DS GSLV રોકેટ દ્વારા લોન્ચ કરવામાં આવશે. બદલાતા હવામાન ઉપરાંત અવકાશમાં હાજર આ ઉપગ્રહ આવનારી આફતોની સમયસર માહિતી પણ આપશે. GSLV રોકેટને ‘નોટી બોય’ નામ આપવામાં આવ્યું છે, કારણ કે તેની નિષ્ફળતા દર 40 ટકા છે. આ રોકેટ સાથે કરાયેલા 15 પ્રક્ષેપણમાંથી ચાર નિષ્ફળ ગયાં છે. આ ઉપગ્રહ અમેરિકન સ્પેસ એજન્સી નાસા અને ઈસરો દ્વારા સંયુક્ત રીતે તૈયાર કરવામાં આવી રહ્યો છે.
GSLV ત્રણ તબક્કાનું રોકેટ છે, જેની ઊંચાઈ 51.7 મીટર છે. આ રોકેટ દ્વારા 420 ટનનો ભાર અવકાશમાં મોકલી શકાય છે. રોકેટમાં ભારત નિર્મિત ક્રાયોજેનિક એન્જિનનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે અને ISRO થોડા વધુ લોન્ચિંગ પછી તેને નિવૃત્ત કરવાની યોજના ધરાવે છે.આ ઉપગ્રહનું વજન 2274 કિગ્રા છે અને તેની મિશન લાઇફ 10 વર્ષ છે. સરળ ભાષામાં, આ ઉપગ્રહ 10 વર્ષ સુધી ઈસરોને હવામાનમાં થતા દરેક ફેરફારની સચોટ માહિતી આપતો રહેશે. ઈસરો દ્વારા લોન્ચ કરવામાં આવનાર આ સેટેલાઈટને તૈયાર કરવા માટે કુલ રૂ. 480 કરોડનો ખર્ચ કરવામાં આવ્યો હતો.
આ ઉપગ્રહ એક વાર કાર્યરત થયા પછી જમીન અને સમુદ્ર બંને પર હવામાનની માહિતી પ્રદાન કરવામાં સક્ષમ હશે. તેના દ્વારા તોફાન જેવી ભારે હવામાનની ઘટનાઓ શોધી શકાશે. આ ઉપરાંત જંગલની આગ, બરફનું આવરણ, ધુમાડો અને બદલાતી આબોહવા વિશે પણ માહિતી મળશે.
