નવી દિલ્હી: મુંબઈ-અમદાવાદ વચ્ચે ભારતના પ્રથમ બુલેટ ટ્રેન કોરિડોરનું બાંધકામ ચાલી રહ્યું છે. જેમાં એક મહત્વપૂર્ણ સીમાચિન્હ હાંસલ કરવામાં આવ્યો છે. 300 કિમી વાયડક્ટનું સફળતાપૂર્વક નિર્માણ પૂર્ણ થયું છે. આ સિદ્ધિને સુરત, ગુજરાત નજીક 40 મીટર લાંબા પૂર્ણ-સ્પાન બોક્સ ગર્ડરના લોન્ચિંગ દ્વારા મુદ્રિત કરવામાં આવી.
300 કિમીના સુપરસ્ટ્રકચરમાંથી 257.4 કિમીનો નિર્માણ ફૂલ સ્પાન લોન્ચિંગ પદ્ધતિ (F.S.L.M.) દ્વારા કરવામાં આવ્યું છે, જેમાં 14 નદીના પુલોનો સમાવેશ થાય છે. 37.8 કિમીનો ભાગ સ્પાન બાય સ્પાન (S.B.S.) પદ્ધતિથી, 0.9 કિમી સ્ટીલ પુલો (7 પુલોમાં 60 મી. થી 130 મી. લાંબા 10 સ્પાન), 1.2 કિમી P.S.C. પુલો (5 પુલોમાં 40 મી.થી 80 મી. લાંબા 20 સ્પાન) અને 2.7 કિમીનો ભાગ સ્ટેશન બિલ્ડિંગમાં સમાવેશ થાય છે.
F.S.L.M. પદ્ધતિ દ્વારા 257.4 કિમી અને S.B.S. પદ્ધતિ દ્વારા 37.8 કિમીના વાયડક્ટના નિર્માણ માટે અનુક્રમે 6,455 અને 925 જેટલા 40 મીટર સ્પાન ઉપયોગમાં લેવામાં આવ્યા હતા. આ પ્રોજેક્ટે સ્થાનિક રીતે ડિઝાઇન અને ઉત્પાદન કરેલા સાધનો જેવાં કે સ્ટ્રાડલ કેરીયર્સ, લોન્ચિંગ ગેન્ટ્રીઓ, પુલ ગેન્ટ્રીઓ અને ગર્ડર ટ્રાન્સપોર્ટર્સના ઉપયોગને ટેકો આપ્યો છે. આ ભારતીય ઇન્ફ્રાસ્ટ્રકચર માટેની એક પહેલ છે, જે જાપાની સરકારના સહયોગ સાથે ઉચ્ચ-ગતિ રેલ તકનીકીમાં ભારતની વધતી ક્ષમતાઓને પ્રદર્શિત કરે છે.
ફૂલ સ્પાન લોન્ચિંગ પદ્ધતિને અપનાવવાથી બાંધકામમાં નોંધપાત્ર ઝડપ આવી છે, કારણ કે ફુલ-સ્પાન ગર્ડર એરેક્શન પરંપરાગત સેગમેન્ટલ પદ્ધતિઓની તુલનામાં દસ ગણી ઝડપી છે. દરેક ફૂલ સ્પાન બોક્સ ગર્ડરનું વજન 970 મેટ્રિક ટન છે. સેગમેન્ટલ ગર્ડર્સને ફક્ત તે સ્થાનોએ પસંદગીથી ઉપયોગ કરવામાં આવે છે જ્યાં ફૂલ-સ્પાન સ્થાપન શક્ય નથી.
નિર્માણ કાર્યને સરળ બનાવવા માટે કોરિડોર પર 27 કાસ્ટિંગ યાર્ડ સ્થાપવામાં આવ્યા છે. આ સ્ટીલ બ્રિજ દેશભરમાં ફેલાયેલી સાત વર્કશોપમાં બનાવવામાં આવ્યો છે, જેમાં ગુજરાતમાં ત્રણ, ઉત્તર પ્રદેશ, તમિલનાડુ, મહારાષ્ટ્ર અને પશ્ચિમ બંગાળમાં એક-એક વર્કશોપ છે, જે ખરેખર આપણા દેશની એકતાની ભાવનાનું ઉદાહરણ આપે છે.
સંચાલન દરમિયાન અવાજને ઘટાડવા માટે વાયડક્ટ્સની આસપાસ 3 લાખથી વધુ ધ્વનિ અવરોધક સ્થાપિત કરવામાં આવ્યા છે. વાયડક્ટ્સ ઉપરાંત, પ્રોજેક્ટમાં 383 કિમી થાંભલાનું કામ, 401 કિમી ફાઉન્ડેશનનું કામ અને 326 કિમી ગર્ડર કાસ્ટિંગ પણ પૂર્ણ થયું છે.
વિષય આધારિત બુલેટ ટ્રેન સ્ટેશનો ઝડપી વિકસિત થઈ રહ્યા છે. આ સ્ટેશનોને રેલ અને માર્ગ વાહનવ્યવહાર સાથે એકીકૃત કરવામાં આવશે, જેથી મુસાફરોને નિરંતર મુસાફરીનો અનુભવ મળી શકે. સ્ટેશનોને આધુનિક મુસાફર સુવિધાઓથી સજ્જ વ્યવસ્થા કરવામાં આવશે. વાયડક્ટ્સ પર પાટાનું કામ પણ શરૂ થઈ ગયું છે અને ગુજરાતમાં અત્યાર સુધીમાં લગભગ 157 કિલોમીટરનો આરસી પાટાની પથારીનું બાંધકામ પૂર્ણ થયું છે.
મહારાષ્ટ્ર અને ગુજરાતમાં પણ આધુનિક માળખાગત સુવિધાઓ સાથે રોલિંગ સ્ટોક ડેપો તૈયાર થઈ રહ્યા છે. આ સીમાચિહ્નરૂપ પ્રોજેક્ટના મજબૂત આયોજન, અત્યાધુનિક એન્જિનિયરિંગ અને “મેક ઇન ઇન્ડિયા” નીતિ પ્રત્યેની પ્રતિબદ્ધતાનો પુરાવો છે.
