ગુજરાતની ચૂંટણી અંતિમ તબક્કામાં પહોંચી ગઈ છે. 1 ડિસેમ્બરે પ્રથમ તબક્કામાં 89 બેઠકો પર મતદાન છે, ત્યારબાદ 5 ડિસેમ્બરે બીજા તબક્કામાં 93 બેઠકો પર મતદાન થશે. 27 વર્ષથી સતત જીતી રહેલ ભાજપ પોતાની સત્તા બચાવવા માટે સંઘર્ષ કરી રહ્યું છે, જ્યારે કોંગ્રેસ પોતાનો રાજકીય વનવાસ ખતમ કરવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે. આ સાથે જ ચૂંટણી જંગને ત્રિકોણીય બનાવવાનો પ્રયાસ કરી રહેલી આમ આદમી પાર્ટી પૂરા જોરશોરથી મેદાનમાં છે. આવી સ્થિતિમાં ચારે બાજુથી જીતની ખાતરી મળી રહી છે, જંગી બહુમતી મળવાની આશા છે, પરંતુ વાસ્તવમાં તમામ પક્ષો ક્યાં ઊભા છે?
ગુજરાત ચૂંટણીમાં રાજકીય પક્ષોના વિજયના દાવા પર SWOT વિશ્લેષણ. તાકાત, નબળાઈ, તક, ધમકીનું આ મોડેલ સરળ શબ્દોમાં સમજાવી શકે છે કે કયો પક્ષ ક્યાં ઉભો છે, તેની તાકાત શું છે અને તેની નબળાઈ શું છે જે ચૂંટણી જંગમાં ભારે પડી શકે છે. આ ચૂંટણીમાં ભાજપ સૌથી વધુ દાવ પર છે. એક તરફ પાર્ટી 27 વર્ષની એન્ટી ઇન્કમ્બન્સીનો સામનો કરી રહી છે તો બીજી તરફ આમ આદમી પાર્ટીના પડકારનો પણ સામનો કરી રહી છે. આવી સ્થિતિમાં, પક્ષની વર્તમાન સ્થિતિને સમજવા માટે, તેનું SWOT વિશ્લેષણ કરો.
તાકાતઃ
વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી ગુજરાતની ચૂંટણીમાં ભાજપની સૌથી મોટી તાકાત છે. જેના સામર્થ્ય પર ચૂંટણીનું વાતાવરણ સંપૂર્ણ રીતે બદલી શકાય છે, જેની સત્તા પર હારેલી દાવ પણ તેના પક્ષમાં ફેરવી શકાય છે, તે ભાજપ માટે નરેન્દ્ર મોદીનો અર્થ છે. કારણ કે ગુજરાત પણ નરેન્દ્ર મોદીનું હોમ સ્ટેટ છે, અહીં તેમની લોકપ્રિયતા અલગ સ્તરે છે. ગમે તે ઉમેદવાર ઊભા હોય, પીએમ મોદીના નામ પર ભાજપને વોટ આપવામાં આવે છે.
પીએમ મોદીની હાજરી ભાજપ માટે પ્લસ પોઈન્ટ
હવે પીએમ મોદીની હાજરી ભાજપ માટે પ્લસ પોઈન્ટ છે. આ સિવાય ગુજરાતમાંથી ગૃહમંત્રી અમિત શાહનું આવવું પણ સ્થિતિને વધુ મજબૂત કરવાનું કામ કરે છે. ભાજપના ‘ચાણક્ય‘ ગણાતા અમિત શાહ ગુજરાતના રાજકારણથી પણ વાકેફ છે, તેઓ અહીંના સમીકરણ પણ સમજે છે અને મતદારોની નાડી પણ. તેઓ સારી રીતે જાણે છે કે કેવી રીતે તેમના વિરોધીઓને ચૂંટણીના ચક્રમાં ફસાવી શકાય. એવું કહેવાય છે કે જે પક્ષનું સંગઠન જમીન પર મજબુત હોય તેની ચૂંટણી જીતવાની તકો વધુ હોય છે. આ મામલે પણ ગુજરાતની અંદર ભાજપની સ્થિતિ મજબૂત જણાય છે. આટલા વર્ષોમાં ભાજપે બૂથ લેવલ સુધી એવું સંગઠન બનાવ્યું છે કે ચૂંટણી સમયે સક્રિય થતાં જ પાર્ટીની તરફેણમાં વાતાવરણ ઊભું થવા લાગે છે.
2017ની વિધાનસભા ચૂંટણી દરમિયાન પાટીદાર અનામત આંદોલને પડકાર ઉભો કર્યો હતો
ભાજપ આ વખતે પાટીદાર સમાજને સંપૂર્ણ રીતે ઉખાડીને રાખી રહ્યું છે. તમને જણાવી દઈએ કે 2017ની વિધાનસભા ચૂંટણી દરમિયાન હાર્દિક પટેલ અને પાટીદાર અનામત આંદોલને ભાજપ માટે પડકાર ઉભો કર્યો હતો, તેની સીટો 99 પર અટકી ગઈ હતી. જો કે હવે હાર્દિક ભાજપમાં જોડાયો છે અને ભૂપેન્દ્ર પટેલના રૂપમાં એક પાટીદાર સમાજના સીએમ બનાવવામાં આવ્યા છે. આવી સ્થિતિમાં, પાર્ટીએ આ પરંપરાગત વોટબેંકને સંપૂર્ણપણે જોડાયેલ રાખવાનો પ્રયાસ કર્યો છે. આ મુદ્દાઓ સિવાય ભાજપે ચૂંટણી પ્રચારમાં ફરી હિન્દુત્વની રમત રમવાનું શરૂ કર્યું છે, પીએમ મોદીએ આતંકવાદનો મુદ્દો ઉઠાવ્યો, જે ભાજપની રાજકીય પીચને મજબૂત કરી શકે છે.
નબળાઈઃ
ગુજરાતમાં ભાજપની સૌથી મોટી તાકાત પણ તેની એક નબળાઈ માનવામાં આવે છે. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી જેવો બીજેપી હજુ સુધી ગુજરાતમાં અન્ય કોઈ નેતા શોધી શકી નથી. 2014થી ગુજરાતમાં ત્રણ મુખ્યમંત્રી બદલાયા છે. કેટલાક ચૂંટણી મુદ્દાઓ એવા પણ છે જે ભાજપનું ટેન્શન વધારી શકે છે. મોંઘવારી, બેરોજગારી અને શાળાકીય શિક્ષણ આમાં ઘણું મહત્ત્વ ધરાવે છે. આ મુદ્દાઓને આધારે આમ આદમી પાર્ટી પોતાને એક નવા વિકલ્પ તરીકે રજૂ કરી રહી છે. આવા સંજોગોમાં ભાજપ માટે તે નારેટાને પાર પાડવાનો પડકાર છે.
તકઃ
ગુજરાતની આ ચૂંટણી ભાજપ માટે પણ તક લઈને આવી રહી છે. સૌથી મોટી તક સતત સાત વિધાનસભા ચૂંટણી જીતવાનો રેકોર્ડ બનાવવાની છે. તે કિસ્સામાં, ભાજપ સીપીઆઈ-એમના રેકોર્ડની બરાબરી કરી શકશે, જ્યાં ડાબેરીઓએ સતત 34 વર્ષ સુધી બંગાળમાં શાસન કર્યું હતું. આ વખતે ચૂંટણીમાં કારણ કે કોંગ્રેસ સિવાય આમ આદમી પાર્ટી અને AIMIM જેવી 39 પાર્ટીઓ ચૂંટણી લડી રહી છે. આવી સ્થિતિમાં મતોનું વિભાજન ભાજપ માટે ફાયદાકારક સાબિત થઈ શકે છે.
ધમકીઃ
ગુજરાત ચૂંટણીમાં ભાજપ માટે સૌથી મોટો ખતરો એવા બળવાખોરો છે જેમને ટિકિટ મળી નથી. લગભગ એક ડઝન બળવાખોર નેતાઓ અપક્ષ તરીકે ચૂંટણી લડી રહ્યા છે. આવી સ્થિતિમાં તેમનો ચૂંટણી મેદાનમાં પ્રવેશ ભાજપના મતોમાં લૂંટનું કામ જ કરી શકે છે. ભાજપે કોંગ્રેસમાંથી પક્ષપલટો કરનારાઓને ટિકિટ આપી હોવાને લઈને પણ નારાજગી છે. આવી સ્થિતિમાં અનેક નેતાઓ નારાજ થયા છે. હવે નારાજગીની ચૂંટણી પરિણામો પર અસર ન થવી જોઈએ, આ ભાજપ માટે મોટી ચિંતાનો વિષય છે.
