16 મે, 2025ના રોજ યુક્રેનના એક F-16 લડાકૂ વિમાનનો સંપર્ક તૂટી ગયો, જેની પાછળ રશિયાની S-400 મિસાઈલ સિસ્ટમનો હાથ હોવાનો દાવો રશિયાએ કર્યો છે. આ ઘટનાએ વૈશ્વિક સ્તરે ચર્ચા જગાવી છે, કારણ કે F-16 અમેરિકાનું અગ્રણી લડાકૂ વિમાન છે, જેનો ઉપયોગ ઘણા દેશો, જેમાં પાકિસ્તાન પણ સામેલ છે, કરે છે. રશિયન તેલ ઉદ્યોગની કંપની ફોરોસે S-400 ક્રૂને 15 મિલિયન રુબલનું ઈનામ આપ્યું, જે આ ઘટનાની ગંભીરતા દર્શાવે છે.
યુક્રેનની એરફોર્સે જણાવ્યું કે, 16 મે, 2025ના રોજ સવારે 3:30 વાગ્યે (00:30 GMT) એક F-16 વિમાન સાથે સંપર્ક તૂટી ગયો, જ્યારે તે એક અગમ્ય ‘કાર્ય’ કરી રહ્યું હતું. રશિયન સૂત્રોના દાવા મુજબ, આ વિમાનને S-400 મિસાઈલ સિસ્ટમ દ્વારા તોડી પાડવામાં આવ્યું. યુક્રેનના જણાવ્યા પ્રમાણે, પાઈલટે વિમાનને વસ્તીવાળા વિસ્તારથી દૂર લઈ જઈને સફળતાપૂર્વક ઈજેક્ટ કર્યું, જેના કારણે જાનહાનિ ટળી. રશિયામાં 29 મેના રોજ એક સમારોહમાં S-400ના 12 ક્રૂ સભ્યોને 15 મિલિયન રુબલ (લગભગ 195,000 ડોલર)નું ઈનામ આપવામાં આવ્યું. પ્રારંભિક અટકળોમાં Su-35S લડાકૂ વિમાને ટાર્ગેટની માહિતી આપી હોવાનું મનાતું હતું, પરંતુ ઈનામમાં Su-35S પાઈલટનો સમાવેશ ન હોવાથી S-400એ એકલે હાથે આ કામગીરી કરી હોવાનું સ્પષ્ટ થાય છે.
આ ઘટના યુક્રેન-રશિયા યુદ્ધમાં F-16ની બીજી નોંધાયેલી ખોટ છે. અગાઉ 12 એપ્રિલ, 2025ના રોજ પણ એક F-16 S-400 અથવા R-37 મિસાઈલ દ્વારા તોડી પાડવામાં આવ્યું હતું, જેમાં પાઈલટ પાવલો ઈવાનોવનું મૃત્યુ થયું હતું. યુક્રેનની તપાસ સમિતિ આ ઘટનાના કારણોની તપાસ કરી રહી છે, જેમાં ફ્રેન્ડલી ફાયરની શક્યતા નકારવામાં આવી છે. S-400ની 400 કિલોમીટરની રેન્જ અને અદ્યતન રડાર સિસ્ટમ તેને વિશ્વની સૌથી અગ્રણી એર ડિફેન્સ સિસ્ટમ બનાવે છે, જેની ક્ષમતા આ ઘટનામાં પુરવાર થઈ. આ ઘટનાએ અમેરિકા અને તેના સાથી દેશોની ચિંતા વધારી છે, કારણ કે F-16નો વ્યાપક ઉપયોગ થાય છે.
