નવા સંસદભવનમાં સ્વતંત્રતાના પ્રતીક તરીકે ઐતિહાસિક સેંગોલ સ્થાપિત કરવામાં આવશે, જાણો શું છે આ રાજદંડનો ઈતિહાસ

ભારતની નવી સંસદનું કામ પૂર્ણ થઈ ગયું છે અને હવે પીએમ મોદી 28મીએ તેનું ઉદ્ઘાટન કરવા જઈ રહ્યા છે. આ પહેલા ગૃહમંત્રી અમિત શાહે પત્રકાર પરિષદ યોજીને તમામ પ્રકારની માહિતી રજૂ કરી હતી. તેમણે કહ્યું કે આ સંસદ રેકોર્ડ સમયમાં બની છે. આ દરમિયાન અમિત શાહે રાજદંડનો પણ ઉલ્લેખ કર્યો, જેને નવા સંસદ ભવનમાં સ્થાપિત કરવામાં આવશે. તે તમિલમાં સેંગોલ તરીકે ઓળખાય છે. શાહે સેંગોલ વિશે પણ માહિતી શેર કરી અને જણાવ્યું કે ભારતીય ઇતિહાસ અને લોકશાહીમાં તેનું શું મહત્વ છે.

શાહે સેંગોલ વિશે માહિતી આપી હતી

કેન્દ્રીય ગૃહ પ્રધાન અમિત શાહે કહ્યું કે બ્રિટિશ શાસનથી ભારતમાં સત્તા સ્થાનાંતરિત કરાયેલા ઐતિહાસિક ‘સેંગોલ’ને નવા સંસદ ભવનમાં સ્થાપિત કરવામાં આવશે. ‘સેંગલ’ હવે અલ્હાબાદના એક સંગ્રહાલયમાં છે. દેશના પ્રથમ વડા પ્રધાન જવાહરલાલ નેહરુએ અંગ્રેજો પાસેથી સત્તાના હસ્તાંતરણના પ્રતીક તરીકે ‘સેંગોલ’ લીધું હતું. અમિત શાહે વધુમાં કહ્યું કે, ‘સેંગોલ’ની સ્થાપનાનો હેતુ ત્યારે સ્પષ્ટ હતો અને આજે પણ એ જ છે. સત્તાનું સ્થાનાંતરણ એ માત્ર હસ્તાક્ષર અથવા દસ્તાવેજ પર હસ્તાક્ષર નથી અને આધુનિક જરૂરિયાતોને ધ્યાનમાં રાખીને સ્થાનિક પરંપરાઓ સાથે જોડાયેલા હોવા જોઈએ.


કાર્યકર્તાઓનું સન્માન પણ કરવામાં આવશે

સેંગોલ અંગે અમિત શાહે કહ્યું, “સેંગોલ આજે પણ એ જ લાગણીનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે જે જવાહરલાલ નેહરુએ 14 ઓગસ્ટ 1947ના રોજ અનુભવ્યું હતું. નવું સંસદ ભવન વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની દૂરંદેશીનું ઉદાહરણ છે. નવા ભારતના નિર્માણમાં આપણા સાંસ્કૃતિક વારસા, પરંપરા અને સભ્યતાને આધુનિકતા સાથે જોડવાનો આ એક સુંદર પ્રયાસ છે.)નું પણ સન્માન કરવામાં આવશે. શાહે કહ્યું કે નવા સંસદ ભવનનાં ઉદ્ઘાટન માટે તમામ રાજકીય પક્ષોને આમંત્રણ મોકલવામાં આવ્યા છે અને તેઓ તેમની વિવેકબુદ્ધિ મુજબ પગલાં લેવા માટે સ્વતંત્ર છે.


સેંગોલ અથવા રાજદંડ શું છે

રાજદંડને તમિલમાં સેંગોલ કહેવામાં આવે છે. તે દેશની પરંપરામાં ઊંડા મૂળ ધરાવે છે, કારણ કે તેનો ઉપયોગ અંગ્રેજો પાસેથી સત્તાના હસ્તાંતરણમાં થતો હતો. ચાલો જાણીએ કે ભારતીય ઈતિહાસમાં સેંગોલનું શું મહત્વ રહ્યું છે અને તે કેવી રીતે આઝાદીનું પ્રતીક બની ગયું.

  • જ્યારે સ્વતંત્રતા મળ્યા પછી સત્તાના હસ્તાંતરણની બાબત સામે આવી ત્યારે લોર્ડ માઉન્ટબેટને આ માટે જવાહરલાલ નેહરુ સાથે વાત કરી. તેમણે પૂછ્યું કે સ્વરાજ્ય કયા પ્રતીક સાથે સોંપવું જોઈએ. આ પછી નેહરુએ સ્વાતંત્ર્ય સેનાની સી રાજા ગોપાલાચારી પાસેથી ટ્રાન્સફર અંગે સૂચનો માંગ્યા, પછી તેમણે નેહરુને સેંગોલ વિશે જાણ કરી.
  • તમિલનાડુનું ચોલ સામ્રાજ્ય એ ભારતનું પ્રાચીન સામ્રાજ્ય હતું. પછી ચોલ સમ્રાટ સેંગોલને સોંપીને સત્તાનું સ્થાનાંતરણ કરતા હતા. ભગવાન શિવનું આહ્વાન કરતી વખતે તે રાજાને સોંપવામાં આવ્યું હતું. રાજા ગોપાલાચારીએ નેહરુને આ પરંપરા વિશે જણાવ્યું.
  • આ પછી પંડિત જવાહરલાલ નેહરુએ સેંગોલ પરંપરા હેઠળ સત્તાના હસ્તાંતરણના મુદ્દાને સ્વીકાર્યો અને તેને તમિલનાડુથી બોલાવવામાં આવ્યો. સૌપ્રથમ આ સેંગોલ લોર્ડ માઉન્ટબેટનને સેંગોલને આપવામાં આવ્યું હતું અને પછી તેમની પાસેથી ટ્રાન્સફર તરીકે તેને નેહરુના નિવાસસ્થાને પાછું લઈ જવામાં આવ્યું હતું. જ્યાં ગંગાજળથી સેંગળનું શુદ્ધિકરણ કરવામાં આવ્યું હતું. જે બાદ તેને મંત્રોચ્ચાર સાથે નેહરુને સોંપવામાં આવ્યો હતો.
  • આ પછી સેંગોલનો વધુ ઉલ્લેખ ક્યારેય થયો નથી. સેંગોલ ત્યારે ચર્ચામાં આવ્યા જ્યારે બીઆર સુબ્રમણ્યમે તેમના પુસ્તકમાં તેના વિશે વાત કરી. તમિલ મીડિયામાં આ અંગે ખૂબ ચર્ચા થઈ હતી. આ પછી વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ તેની તપાસ અને ઈતિહાસ વિશે જાણ્યું. જાણવા મળ્યું કે સેંગોલ પ્રયાગરાજના અલ્હાબાદ મ્યુઝિયમમાં મળી આવ્યું હતું અને પછી તેને પાછું લાવવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હતો.
  • સંગોલનો અર્થ તમિલ ભાષાના શબ્દ સિમાઈ પરથી આવ્યો છે જેનો અર્થ નૈતિકતા થાય છે. નવી સંસદમાં લોકસભા સ્પીકરની ખુરશી પાસે સેંગોલ સ્થાપિત કરવામાં આવશે. હવે સેંગોલ દેશના પવિત્ર રાષ્ટ્રીય પ્રતીક તરીકે ઓળખાશે.