કર્ણાટકમાં કોંગ્રેસે ચૂંટણી ઢંઢેરામાં આપેલા વાયદાઓમાં બજરંગ દળ પર કડકાઈથી નિર્ણાયક નિર્ણય લેવાનું પણ વચન છે. નવી સરકારની રચના સાથે જ પ્રથમ કેબિનેટમાં બજરંગ દળ સામે કડક કાર્યવાહી લાગુ કરવાની તૈયારીઓ શરૂ કરવામાં આવશે. કોંગ્રેસ સાથે સંકળાયેલા સૂત્રોનું કહેવું છે કે તેમના ચૂંટણી ઢંઢેરામાં આપેલા વચનોનો અમલ કરવામાં આવશે, જ્યારે બજરંગ દળ પર તોડફોડ અથવા પ્રતિબંધ મૂકવાની તૈયારીઓ સાથે શરૂ કરવામાં આવનારી કવાયતની ઉત્તર ભારતમાં અસર પડશે.કોંગ્રેસ અને ભાજપ માત્ર એ જ નથી જોઈ રહ્યા કે તે કેવી રીતે થશે. તેમના દૃષ્ટિકોણથી થાય છે, પરંતુ તેના માટે મોટી વ્યૂહરચના પણ બનાવી રહ્યા છે. એવું માનવામાં આવે છે કે જો કર્ણાટકમાં પ્રથમ કેબિનેટની સાથે બજરંગ દળ પર કોઈ કડક કાર્યવાહી કરવામાં આવશે તો તેની અસર ઉત્તર ભારતમાં જોવા મળશે. જો કે 31 વર્ષ પહેલા કોંગ્રેસ સરકારે સમગ્ર દેશમાં બજરંગ દળ પર પ્રતિબંધ મુક્યો હતો.
કર્ણાટકમાં કોંગ્રેસની સરકાર બની છે. રાજકીય ગલિયારાઓમાં મોટાભાગની નજર કોંગ્રેસના ઢંઢેરામાં પીએફઆઈ અને બજરંગ દળ જેવા સંગઠનો સામે કડક કાર્યવાહી અને કડકતાના વચન પર કેન્દ્રિત છે. કર્ણાટકમાં કોંગ્રેસનું ચૂંટણી સંચાલન જોઈ રહેલા પક્ષના વરિષ્ઠ નેતાઓનું કહેવું છે કે સરકારની રચના અને મુખ્યમંત્રી શપથ લેતાંની સાથે જ તે પછી યોજાનારી પ્રથમ કેબિનેટ બેઠકમાં જનતાને આપેલા વચનો પૂરા કરવાનું શરૂ થશે. સૂત્રોનું કહેવું છે કે આમાં બજરંગ દળ અને પીએફઆઈ જેવા સંગઠનોના સમગ્ર ઈતિહાસની તપાસ કરવામાં આવશે, જેમાં અગાઉની સરકારોમાં કરવામાં આવેલી કામ કરવાની રીતો અને તેમની સામે દાખલ કરાયેલા કેસનો સમાવેશ થાય છે. પાર્ટી સાથે સંકળાયેલા સૂત્રો જણાવે છે કે કોંગ્રેસે માત્ર બજરંગ દળ જેવા સંગઠનો જ નહીં પરંતુ PFI જેવા સંગઠનો સામે પણ કડક કાર્યવાહી કરવાનો નિર્ણય લીધો છે અને જરૂર પડ્યે પ્રતિબંધ સહિતના નિર્ણાયક રીતે મોટા નિર્ણયો લેવામાં આવી શકે છે.
સૌથી મોટો રાજકીય પ્રશ્ન એ ઊભો થાય છે કે જો કર્ણાટકમાં બજરંગ દળ વિરુદ્ધ કોઈ કડક કાર્યવાહી કરવામાં આવશે તો ઉત્તર ભારતના રાજકારણ પર તેની કેવી અસર પડશે. આ અંગે રાજકીય વિશ્લેષક અને વરિષ્ઠ પત્રકાર એન કિરણ કુમારનું કહેવું છે કે કર્ણાટક ચૂંટણીમાં બજરંગ બલીની એન્ટ્રી ચોક્કસપણે ભાજપના નેતાઓ દ્વારા કરવામાં આવી હતી, જેમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે બજરંગ બલી કર્ણાટકના છે અને ભગવાન રામનો સંબંધ અયોધ્યા સાથે છે. પરંતુ કોંગ્રેસ પાસે આ રીતે પ્રચાર કરવા માટે કંઈ જ નહોતું. તેમનું કહેવું છે કે સરકારમાં આવ્યા બાદ જેવી જ કોંગ્રેસે પોતાના ઘોષણાપત્રમાં બજરંગ દળ અને પીએફઆઈ પર કડક અને નિર્ણાયક નિર્ણયનો ઉલ્લેખ કર્યો છે, ભાજપે બજરંગ બલીને બજરંગ દળ સાથે જોડીને મોટો રાજકીય માહોલ બનાવવાનું શરૂ કરી દીધું છે. આ સાથે બજરંગ બલીને મોટો રાજકીય મુદ્દો બનાવતા કોંગ્રેસે રાજ્યમાં નવા મંદિરો બનાવવા અને અંજનાદ્રી વિકાસ બોર્ડની સ્થાપના કરવાની પણ જાહેરાત કરી હતી.
દક્ષિણ ભારતમાંથી શરૂ થયેલી બજરંગ બલીની રાજનીતિની ઉત્તર ભારતમાં અસર અંગે રાજકીય વિશ્લેષકોએ સંપૂર્ણ સ્વીકાર કર્યો છે કે કોંગ્રેસ અને ભાજપ આવનારી ચૂંટણીમાં જોરશોરથી તેનો પીછો કરશે. રાજકીય વિશ્લેષક અને કાનપુર યુનિવર્સિટીમાં પોલિટિકલ સાયન્સના પ્રવક્તા ઓમ પ્રકાશ મિશ્રા કહે છે કે જો તમે ઉત્તર ભારતના રાજકીય તાપમાનને સમજો છો, તો તમને ખ્યાલ આવશે કે અહીંની રાજનીતિમાં ધર્મનું કેટલું મહત્વ છે. માત્ર ભાજપ જ નહીં, પરંતુ કોંગ્રેસ, બીએસપી, એસપી, જેડીયુ, આરજેડી, શિવસેના અને એનસીપી સહિત અન્ય તમામ નાના-મોટા પક્ષો તેમના રાજકારણમાં જાતિ અને ધર્મ વિના ચૂંટણી ખાતા ઉમેરી શકતા નથી. તેમનું માનવું છે કે આવતા વર્ષે મધ્યપ્રદેશ, છત્તીસગઢ અને રાજસ્થાનમાં યોજાનારી લોકસભાની ચૂંટણી સહિત આગામી ચૂંટણીઓમાં કોંગ્રેસ અને ભાજપ બંને બજરંગબલીના નામનો ભારે ઉપયોગ કરવા જઈ રહ્યા છે. તેમનું કહેવું છે કે જો કર્ણાટકમાં બજરંગ દળ પર પ્રતિબંધ અથવા કોઈપણ પ્રકારની કડકાઈ થશે તો ભાજપ તેને ઉત્તર ભારતમાં ચૂંટણીનો મુદ્દો બનાવશે.
રાજકીય વિશ્લેષક જી.ડી.શુક્લાનું કહેવું છે કે જો કોંગ્રેસ તેના મેનિફેસ્ટો મુજબ કર્ણાટકમાં બજરંગ દળ પર કડક અમલ અથવા પ્રતિબંધ મૂકે તો તેની ચોક્કસ અસર ઉત્તર ભારતમાં ખાસ કરીને ઉત્તર પ્રદેશ, મધ્યપ્રદેશ, હરિયાણા અને બિહાર અને ઉત્તરાખંડમાં થશે. અન્ય હિન્દીભાષી રાજ્યો પર અસર. તેમનું કહેવું છે કે એવું નથી કે બજરંગ દળ પર પહેલીવાર કડકાઈ લાદવાની વાત થઈ રહી છે. તેમનું કહેવું છે કે 1992માં પીવી નરસિમ્હા રાવની સરકારે બજરંગ દળ પર એક વર્ષ માટે પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો. જોકે બાદમાં આ પ્રતિબંધ હટાવી લેવામાં આવ્યો હતો. ઉત્તર પ્રદેશના અવધ પ્રાંતના બજરંગ દળના સચિવ હિમાંશુ વાજપેયીનું કહેવું છે કે બજરંગ દળ પર કડકતા લાદવાની કે તેના પર પ્રતિબંધ મૂકવાની યોજના કોંગ્રેસે પોતાના મગજમાંથી કાઢી નાખવી જોઈએ. કારણ કે આમ કરીને કોંગ્રેસ આખા દેશના તમામ સનાતનીઓનું અપમાન કરશે.
આ અંગે કોંગ્રેસ પાર્ટીના રાષ્ટ્રીય ખજાનચી અને પૂર્વ રેલવે મંત્રી પવન બંસલ કહે છે કે તેમની પાર્ટી કોઈપણ રીતે જાતિ અને ધર્મનો ભેદભાવ કરતી નથી. તેમનું કહેવું છે કે અમારા મેનિફેસ્ટોમાં બજરંગ દળ અને પીએફઆઈ જેવા સંગઠનોએ નિર્ણાયક કાર્યવાહીની વાત કરી છે. ખાસ કરીને જે સંગઠનો વિવિધ સમુદાયો વચ્ચે વાતાવરણ બગાડવાનું અને એકબીજાને ઉશ્કેરવાનું કામ કરે છે, તેમની સામે ચોક્કસ પગલાં લેવામાં આવશે. બીજી તરફ કોંગ્રેસ પાર્ટી સાથે જોડાયેલા એક વરિષ્ઠ નેતાનું કહેવું છે કે જો ભાજપ બજરંગ બલીના નામનો ઉપયોગ કરીને ઉત્તર ભારતમાં રાજનીતિને નવો રંગ આપશે તો કોંગ્રેસે પણ તેનો સામનો કરવા માટે સંપૂર્ણ રણનીતિ બનાવી લીધી છે.
