તંદુરસ્ત જીવન માટે મજબૂત હાડકાં જાળવવા ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. ખાસ કરીને મહાનગરોમાં શિયાળામાં પ્રદૂષણને લીધે સૂર્યકિરણો પૂરતા પ્રમાણમાં લોકો સુધી પહોંચતાં નથી. આવી સ્થિતિમાં લોકોને કુદરતી વિટામિન-ડી ખૂબ ઓછું મળે છે અને તેમના હાડકાં નબળાં થવા લાગે છે. આ સંદર્ભે, દિલ્હીની એક હોસ્પિટલના ઓર્થોપેડિકલ વિભાગ અને સ્પોટ્સ ઇજાના વરિષ્ઠ સલાહકાર વિશ્વદીપ શર્માએ ઘણા મહત્વપૂર્ણ મુદ્દાઓ પર પ્રકાશ પાડ્યો છે. તેઓ કહે છે કે જો આપણે શિયાળામાં યોગ્ય સમયે સૂર્યસ્નાન કરીએ તો તે અનેક રોગોથી બચી શકાય છે.
દિવસ દરમિયાન સનબાથ કરવા અને વિટામિન-ડીના પૂરતા પ્રમાણને જાળવવા માટેના યોગ્ય સમય વિશે ઘણા સંશોધન કરવામાં આવ્યાં છે. સામાન્ય રીતે એવું કહેવામાં આવે છે કે શરીરના 20 ટકા એટલે કે હાથ-પગ ઢાંક્યા વિના દરરોજ 15 મિનિટ સૂર્યપ્રકાશનું સેવન કરીને વિટામિન-ડી સારી માત્રામાં લઈ શકાય છે. પરંતુ સવાલ એ છે કે સૂર્યપ્રકાશના સંપર્કમાં કયા ડેલાઇટ શ્રેષ્ઠ અનુરૂપ છે. એવું માનવામાં આવે છે કે સવાર અને સાંજની સનબાથિંગ શરીર માટે સૌથી યોગ્ય છે, પરંતુ સત્ય એ છે કે સવારે 10 થી સાંજના 3 વાગ્યા દરમિયાન, સૂર્યપ્રકાશ માનવ શરીરની ત્વચાને વિટામિન-ડી પ્રદાન કરે છે. સૂર્યસ્નાન દરમિયાન કોઈ ક્રીમ અથવા લોશન ત્વચા પર લગાવવું ન જોઇએ.. રાજધાની દિલ્હી જેવા શહેરોમાં, જ્યાં પ્રદૂષણને કારણે સૂર્યપ્રકાશ ન આવી શકે ત્યાં લોકો દૂધના ઉત્પાદનો દ્વારા વિટામિન ડીની ઉણપને પૂર્ણ કરી શકે છે.
પ્રી-મેનોપોઝલ અને પોસ્ટ મેનોપોઝલ કેટેગરીમાં મહિલાઓને ઓસ્ટિઓપોરોસિસ અનેઓસ્ટિઓમેલેસિયા થવાની સંભાવના વધુ હોય છે. જે મહિલાઓ પોતાને સંપૂર્ણ રીતે ઢાંકી દે છે અને જે મહિલાઓ સન ક્રીમ લગાવે છે તેઓમાં ખૂબ ઓછું વિટામિન-ડી હોય છે, કારણ કે સૂર્યપ્રકાશ ત્વચામાં પ્રવેશતા નથી. તો, બાળકોમાં વિટામિન ડીની ઉણપ રિકેટ્સની સમસ્યાનું કારણ બને છે. તેથી, બાળકોએ શરૂઆતના દિવસોથી પૂરતા આહારની સાથે તડકો પણ શેકવો જોઈએ. એવા બાળકો ખાસ કરીને જેમણે માતાનું દૂધ પીવાનું બંધ કરી દીધું છે, તેમને વિટામિન ડીથી ભરપૂર ખોરાક લેવાની જરૂર છે.
શિયાળામાં હાડકાંને સ્વસ્થ રાખવા માટે વ્યાયામ પણ ફાયદાકારક છે. તેનાથી હાડકાઓની ઘનતાને જાળવી રાખે છે, ત્યાં ઓસ્ટીયોપોરોસિસ જેવી સમસ્યાઓ ટાળે છે. વળી, જો હાડકાં મજબૂત બનવા હોય, તો શિયાળામાં શક્ય હોય ત્યાં સુધી સૂર્યપ્રકાશના સંપર્કમાં રહો. ક્રિમ અને લોશનનો ઉપયોગ કરવો સ્વાસ્થ્ય માટે ફાયદાકારક હોઈ શકે છે. જો આપણે વિટામિન-ડીની ઉણપ પર ધ્યાન ન આપીએ, તો અપંગતા સાથે પનારો પડી શકે છે.
