ભારતીય વાયુસેનાને આજે એટલે કે રવિવાર 10 ઓક્ટોબર 2023 ના રોજ તેનો નવો ધ્વજ મળ્યો. ભારતીય વાયુસેના (IAF)ના વડા એર ચીફ માર્શલ વીઆર ચૌધરીએ પ્રયાગરાજમાં વાર્ષિક વાયુસેના દિવસની પરેડ દરમિયાન નવા ધ્વજનું અનાવરણ કર્યું, નેવીએ તેના ધ્વજમાં ફેરફાર કર્યા જેવા તેના વસાહતી ભૂતકાળનો ત્યાગ કર્યો. આ એક ઐતિહાસિક પ્રસંગ પણ હતો કારણ કે 72 વર્ષમાં પહેલીવાર વાયુસેનાએ આવી કવાયત હાથ ધરી હતી, જ્યાં બહાદુરોએ મહાન પરાક્રમો દર્શાવ્યા હતા. નવા ધ્વજમાં ઉપલા જમણા ખૂણામાં તેનું પ્રતીક શામેલ છે અને તેની ટોચ પર અશોક સ્તંભ છે. તેની નીચે દેવનાગરીમાં ‘સત્યમેવ જયતે’ લખેલું છે, જે આપણા રાષ્ટ્રીય પ્રતીક અશોક સ્તંભ પરથી લેવામાં આવ્યું છે. ધ્વજ અશોક સ્તંભની નીચે હિમાલયન ગરુડ પણ દર્શાવે છે, તેની પાંખો ફેલાયેલી છે એટલે કે તે સંપૂર્ણ પ્લમેજમાં છે. હિમાલયન ગરુડ આછા વાદળી રંગથી ઘેરાયેલું છે. આની બરાબર નીચે ‘ભારતીય વાયુસેના’ અને તેનું સૂત્ર ‘નભ સ્પ્રીશમ દીપમ’ દેવનાગરીમાં સુવર્ણ અક્ષરોમાં અંકિત છે. વાયુસેનાનું સૂત્ર શ્રીમદ ભગવદ ગીતામાંથી લેવામાં આવ્યું છે, જેનો અર્થ છે – ગર્વ સાથે આકાશને સ્પર્શ કરો.
A momentous day in the annals of #IAFHistory.
On the sidelines of the Annual Air Force Day Parade conducted today morning, the CAS Air Chief Marshal VR Chaudhari unveiled the new #IAF ensign.
Read more at https://t.co/dUMkfkl0qV#AirForceDay2023#91stAnniversary… pic.twitter.com/UBVAJlBpgR— Indian Air Force (@IAF_MCC) October 8, 2023
એરફોર્સે પોતાની કુશળતા વધારવી પડશે
આ અવસરે વાયુસેનાના વડા એર ચીફ માર્શલ વી.આર.ચૌધરીએ પણ કહ્યું હતું કે આધુનિક યુદ્ધોની કોઈ સીમા હોતી નથી તેથી વાયુસેનાએ દરેક પ્રકારના યુદ્ધ માટે તૈયાર રહેવું પડે છે. યુદ્ધમાં પ્રભુત્વ મેળવવા માટે, વાયુસેનાએ અવકાશ, સાયબર અને ગ્રાઉન્ડ ક્ષમતાઓનું સંકલન વધારવું પડશે જેથી તેની કાર્યક્ષમતા પણ વધે. એર ચીફ માર્શલ ચૌધરી અહીં 92માં વાયુસેના દિવસ નિમિત્તે આયોજિત કાર્યક્રમને સંબોધિત કરી રહ્યા હતા. આ કાર્યક્રમમાં CDS જનરલ અનિલ ચૌહાણ, નેવી અને આર્મી ચીફ પણ હાજર રહ્યા હતા. એરમેનને સંબોધતા એર ચીફ માર્શલે કહ્યું કે છેલ્લા નવ દાયકામાં ભારતીય વાયુસેનાની તાકાતમાં સતત વધારો થયો છે અને તે વિશ્વની શ્રેષ્ઠ વાયુ સેનાઓમાંની એક બની ગઈ છે. જો કે, તેણે પ્રશ્નાર્થ સ્વરમાં પણ પૂછ્યું કે શું આટલું પૂરતું છે? જો ભારત 2047 સુધીમાં વિકસિત રાષ્ટ્ર બનવાના માર્ગ પર છે, તો જ્યાં સુધી આપણે (એટલે કે એરફોર્સ) 2032માં 100 વર્ષ પૂર્ણ કરીશું ત્યાં સુધીમાં, ભારતીય વાયુસેના શ્રેષ્ઠમાંની એક હોવી જોઈએ, જો શ્રેષ્ઠ નહીં. તેમના મુદ્દા પર ભાર મૂકતા, તેમણે કહ્યું કે મલ્ટિ-ડોમેન ઓપરેશન્સથી લઈને હાઇબ્રિડ યુદ્ધ સુધી, વાયુસેનાએ એ ઓળખવાની જરૂર છે કે આધુનિક યુદ્ધ પરંપરાગત સીમાઓથી આગળ વધે છે. એર ચીફ માર્શલે કહ્યું કે યુદ્ધના મેદાનમાં પ્રભુત્વ મેળવવા માટે વાયુસેનાએ હવા, અવકાશ, સાયબર અને ગ્રાઉન્ડ ક્ષમતાઓને સરળતાથી અપનાવવી પડશે અને જરૂરિયાત મુજબ અનુકૂલન કરવું પડશે. એરમેનને પ્રોત્સાહિત કરતાં તેમણે કહ્યું કે તમારી જાતને આજની જરૂરિયાતો સુધી મર્યાદિત ન રાખો પરંતુ આજથી આગળનો વિચાર કરો અને તમને ખ્યાલ આવશે કે હજુ ઘણું કરવાનું બાકી છે.
એરફોર્સ ડે પર મહિલા અધિકારીઓ
ભારતીય વાયુસેના દિવસ નિમિત્તે આયોજિત પરેડની જવાબદારી પહેલીવાર મહિલા અધિકારીને મળી છે. ગ્રુપ કેપ્ટન શૈલજા ધામીએ બમરૌલીમાં આયોજિત પરેડની કમાન સંભાળી હતી. કેપ્ટન શૈલજાને માર્ચમાં એરફોર્સના કોમ્બેટ યુનિટની કમાન સોંપવામાં આવી હતી. તેમને 2003માં એરફોર્સમાં કમિશન્ડ ઓફિસર બનાવવામાં આવ્યા હતા. શૈલજા પાસે 2,800 કલાકનો ઉડાનનો અનુભવ છે. મિગ-29ને આ વર્ષના અંત સુધીમાં ભારતીય વાયુસેનામાંથી હટાવી લેવામાં આવશે. આ વખતે એર શોમાં મિગ-21 છેલ્લી વખત સંગમ ઉપરથી ઉડાન ભરશે. આ એર શોમાં ભારત દ્વારા બનાવવામાં આવેલ સંપૂર્ણ સ્વદેશી C-295 એરક્રાફ્ટ, રાફેલ, સુખોઈ, તેજસ, મિરાજ-220, ચિનૂક, જગુઆર અને અપાચે પણ તેનો ભાગ હશે. વાયુસેના પ્રમુખે કહ્યું કે ઝડપથી બદલાતી દુનિયામાં આપણે દરેક પ્રકારના નવા પડકારોનો સામનો કરવા માટે હંમેશા તૈયાર રહેવું જોઈએ. તેમણે શિસ્ત અને અખંડિતતાની સંસ્કૃતિને પ્રોત્સાહન આપવા પર ભાર મૂક્યો હતો અને કહ્યું હતું કે હવાઈ યોદ્ધાઓએ હંમેશા ઉભરતા જોખમો પ્રત્યે સતર્ક રહેવું જોઈએ. વાયુસેનાના વડાએ કહ્યું કે દરેક વ્યક્તિ દેશની રક્ષા માટે સંકલ્પબદ્ધ છે અને વાયુસેના તેના ક્ષેત્રની સુરક્ષા, વિરોધીઓને રોકવા અને લોકોની સુરક્ષામાં સંપૂર્ણ રીતે કાર્યરત રહેશે. તેમણે કહ્યું કે ગત વર્ષ ઘણા પડકારો લઈને આવ્યું પરંતુ ખુશીની વાત છે કે વાયુસેનાએ ખૂબ જ સારું પ્રદર્શન કર્યું અને દરેક પડકારનો સફળતાપૂર્વક સામનો કર્યો. ભારતીય વાયુસેનાના ધ્વજને બદલવાના પ્રસંગે તેમણે કહ્યું હતું કે વાયુસેનાનો નવો ધ્વજ નવા ઉત્સાહ અને આકાંક્ષાઓને ઉજાગર કરે છે. અગાઉ, ભારતીય નૌકાદળે પણ 2 સપ્ટેમ્બર 2022ના રોજ નવો ધ્વજ અપનાવ્યો હતો. તે પણ વસાહતી ભૂતકાળને ખતમ કરવાનો પ્રયાસ હતો અને આજે જ્યારે વાયુસેનાના ધ્વજને બદલવામાં આવ્યો છે, ત્યારે સંસ્થાનવાદી ભૂતકાળથી પણ મુક્તિ મળી છે. ભારતીય વાયુસેના દર વર્ષે 8 ઓક્ટોબરે તેનો સ્થાપના દિવસ ઉજવે છે.
