ભારતના મિશન ‘ચંદ્રયાન-3’ દ્વારા વધુ એક મોટી સફળતા મળી છે. ઇન્ડિયન સ્પેસ રિસર્ચ ઓર્ગેનાઇઝેશને મંગળવારે સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ X (અગાઉ ટ્વિટર) પર પોસ્ટ કર્યું હતું કે ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવમાં સલ્ફર, ઓક્સિજન અને અન્ય તત્વોની હાજરી રોવર પર પેલોડ દ્વારા મળી આવી હતી. પુષ્ટિ કરી. સ્થળ પર હાઈડ્રોજનની શોધ ચાલુ છે. ISRO એ સોશિયલ મીડિયા પોસ્ટમાં જણાવ્યું હતું કે, “ઈન-સીટુ (સીટુ) વૈજ્ઞાનિક પ્રયોગો પ્રગતિમાં છે… ઇન-સીટુ માપન દ્વારા, રોવર-માઉન્ટેડ ઇન્સ્ટ્રુમેન્ટ ‘લેસર-ઇન્ડ્યુસ્ડ બ્રેકડાઉન સ્પેક્ટ્રોસ્કોપ’ (LIBS) સ્પષ્ટપણે દક્ષિણ ધ્રુવ શોધી કાઢ્યો. નજીકમાં ચંદ્રની સપાટીમાં સલ્ફર (એસ) ની હાજરીની પુષ્ટિ કરે છે. Al, Ca, Fe, Cr, Ti, Mn, Si, અને O (ઓક્સિજન) અપેક્ષિત છે. હાઇડ્રોજન (H) ની શોધ ચાલુ છે.” ISRO એ જણાવ્યું છે કે LIBS નામનો આ પેલોડ બેંગલુરુમાં ઈલેક્ટ્રો-ઓપ્ટિક્સ સિસ્ટમ્સ (LEOS) માટે ISROની લેબોરેટરીમાં વિકસાવવામાં આવ્યો છે.
Chandrayaan-3 Mission:
In-situ scientific experiments continue …..
Laser-Induced Breakdown Spectroscope (LIBS) instrument onboard the Rover unambiguously confirms the presence of Sulphur (S) in the lunar surface near the south pole, through first-ever in-situ measurements.… pic.twitter.com/vDQmByWcSL
— ISRO (@isro) August 29, 2023
આ સંદર્ભમાં ISRO એ તેની વેબસાઈટ પર તારીખ ’28 ઓગસ્ટ’ સાથે એક લેખ પણ પ્રકાશિત કર્યો છે, જેમાં સ્પષ્ટપણે ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે કે LIBS ચોક્કસ ઇન-સીટુ માપન દ્વારા ચંદ્રની સપાટી પર સલ્ફર (S) શોધવામાં સક્ષમ છે. હાજરીની પુષ્ટિ કરે છે. ના સલ્ફરની હાજરીની પુષ્ટિ એ એવી વસ્તુ છે જે ઓર્બિટર પરના સાધનો (પેલોડ) વડે શોધવાનું શક્ય ન હતું. ઈસરોના જણાવ્યા અનુસાર, આ પ્રયોગ દક્ષિણ ધ્રુવની નજીક ચંદ્રની સપાટીની મૂળભૂત રચના પર કરવામાં આવ્યો છે.
Chandrayaan-3 Mission:
On August 27, 2023, the Rover came across a 4-meter diameter crater positioned 3 meters ahead of its location.
The Rover was commanded to retrace the path.It’s now safely heading on a new path.#Chandrayaan_3#Ch3 pic.twitter.com/QfOmqDYvSF
— ISRO (@isro) August 28, 2023
LIBS કેવી રીતે કામ કરે છે?
ISRO એ કહ્યું છે કે LIBS એ એક વૈજ્ઞાનિક ટેકનિક છે જે સામગ્રીના સંરચનાને તીવ્ર લેસર કઠોળના સંપર્કમાં લઈને તેનું વિશ્લેષણ કરે છે. ઉચ્ચ ઊર્જા લેસર કઠોળ ખડક અથવા માટી જેવી સામગ્રીની સપાટી પર કેન્દ્રિત છે. લેસર પલ્સ અત્યંત ગરમ અને સ્થાનિક પ્લાઝ્મા પેદા કરવા માટેનું કારણ બને છે. તેનું વિશ્લેષણ કરીને, સામગ્રીની મૂળભૂત રચના જેવી માહિતી નક્કી કરવામાં આવે છે.
ચંદ્ર પર શું મળ્યું?
ઈસરોએ ગ્રાફ દ્વારા ચંદ્રની સપાટી પર મળી આવેલા તત્વો વિશે જણાવ્યું છે. ISRO અનુસાર, ચંદ્રની સપાટી પર એલ્યુમિનિયમ (Al), સલ્ફર (S), કેલ્શિયમ (Ca), આયર્ન (Fe), ક્રોમિયમ (Cr) અને ટાઇટેનિયમ (Ti) ની હાજરી મળી આવી છે. વધુ માપથી મેંગેનીઝ (Mn), સિલિકોન (Si) અને ઓક્સિજન (O) ની હાજરી જાહેર કરી. હાઈડ્રોજનની હાજરી અંગે સઘન તપાસ ચાલી રહી છે.
