અમેરિકા અને ચીન વચ્ચે ચાલી રહેલું ટ્રેડવૉર દિવસેને દિવસે વધુ તીવ્ર બની રહ્યું છે. અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે ચીન પર આર્થિક દબાણ વધારવા માટે નવું પગલું ભર્યું છે, જેમાં ચીનથી આયાત થતી ચીજવસ્તુઓ પર ટેરિફનો દર 145 ટકાથી વધારીને 245 ટકા કરવામાં આવ્યો છે. આ પગલાને કારણે બંને દેશો વચ્ચેનો આર્થિક સંઘર્ષ ખતરનાક સ્તરે પહોંચી ગયો છે. વ્હાઈટ હાઉસે આ નિર્ણય ચીનની વળતી કાર્યવાહીને ધ્યાનમાં રાખીને લીધો હોવાનું જણાવ્યું છે, જેમાં ચીને અમેરિકી ઉત્પાદનો પર 125 ટકાના ટેરિફ લાદ્યા હતા.
આ ટેરિફ યુદ્ધની શરૂઆત અમેરિકાએ ‘રેસિપ્રોકલ ટેરિફ’ની નીતિ જાહેર કરી ત્યારથી થઈ હતી. ચીને આના જવાબમાં તરત જ પોતાના ટેરિફમાં વધારો કરીને વળતો પ્રહાર કર્યો. બંને દેશો એકબીજાને ટેરિફના દરમાં સતત વધારો કરીને આર્થિક નુકસાન પહોંચાડવાની રણનીતિ અપનાવી રહ્યા છે. અગાઉ અમેરિકાએ ચીની આયાત પર 145 ટકા ટેરિફ લગાવ્યા હતા, જેના પ્રત્યુત્તરમાં ચીને અમેરિકી ઉત્પાદનો પર 125 ટકા ટેરિફની જાહેરાત કરી હતી. વ્હાઈટ હાઉસે મંગળવારે સ્પષ્ટતા કરી કે, ચીનની આ વળતી નીતિને પગલે હવે ચીની આયાત પર 245 ટકા ટેરિફ લાગુ કરવામાં આવશે.
ચીનની બદલાતી રણનીતિ પણ આ ટ્રેડવૉરમાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી રહી છે. વ્હાઈટ હાઉસે ચીન પર આરોપ લગાવ્યો છે કે, તેણે લશ્કરી, એરોસ્પેસ અને સેમિકન્ડક્ટર જેવા ઉદ્યોગો માટે જરૂરી ગેલિયમ, જર્મેનિયમ અને એન્ટિમોની જેવા હાઈ-ટેક મટિરિયલ્સની નિકાસ પર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે. આ ઉપરાંત, ચીને રેર અર્થ મેગ્નેટ અને છ હેવી રેર અર્થ મેટલ્સની નિકાસ પણ રોકી દીધી છે, જેના કારણે વૈશ્વિક સપ્લાય ચેઈન પર ગંભીર અસર પડી છે. આ પગલાંથી ચીન અમેરિકાને માત્ર આર્થિક રીતે જ નહીં, પરંતુ તેના ઉદ્યોગોની કામગીરી પર પણ દબાણ લાવવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે.
આ ટેરિફ યુદ્ધની અસર માત્ર અમેરિકા અને ચીન પૂરતી મર્યાદિત નથી, પરંતુ તેની અસર વૈશ્વિક અર્થતંત્ર પર પણ પડી રહી છે. ટ્રમ્પની આ આક્રમક નીતિ અને ચીનના વળતા પ્રહારોના કારણે વિશ્વભરના બજારોમાં અસ્થિરતા જોવા મળી છે. ટ્રમ્પે ચીની ઉત્પાદનો પર ટેરિફ વધારીને આર્થિક દબાણ લાવવાનો પ્રયાસ કર્યો છે, પરંતુ ચીનના વિદેશ મંત્રાલયે તાજેતરમાં જણાવ્યું હતું કે, 100 ટકાથી વધુ ટેરિફના દરે દ્વિપક્ષીય વેપાર શક્ય નથી. ચીન હવે ટેરિફની દોડમાં ભાગ લેવાને બદલે વેપારના વૈકલ્પિક રસ્તાઓ શોધવા પર ધ્યાન આપી રહ્યું છે, જેમાં એશિયા, યુરોપ અને અન્ય બજારો સાથે વેપારી સંબંધો મજબૂત કરવાનો સમાવેશ થાય છે.
ટ્રમ્પના આ નવા ટેરિફ વધારા બાદ હવે સમગ્ર વિશ્વની નજર ચીનના આગામી પગલાં પર છે. ચીન આ ટેરિફનો જવાબ કઈ રીતે આપે છે, તેના પર વૈશ્વિક અર્થતંત્રની સ્થિરતા મોટા પ્રમાણમાં નિર્ભર રહેશે. આ ટ્રેડવૉરના કારણે બંને દેશોના ઉદ્યોગો, નોકરીઓ અને ગ્રાહકો પર ગંભીર અસર પડવાની શક્યતા છે, અને તેની અસર વૈશ્વિક સ્તરે પણ જોવા મળશે.
