ઈરાનનો પરમાણુ કાર્યક્રમ હાલ વૈશ્વિક સ્તરે ચર્ચાનું કેન્દ્ર બન્યો છે. અમેરિકન રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ ઈરાન પર સતત દબાણ વધારી રહ્યા છે, જ્યારે આંતરરાષ્ટ્રીય અણુ ઊર્જા એજન્સી (IAEA)ના ડિરેક્ટર જનરલ રાફેલ ગ્રોસીએ ચેતવણી આપી છે કે ઈરાન પરમાણુ હથિયાર બનાવવાની નજીક છે. ઈરાનની મુલાકાતે ગયેલા ગ્રોસીએ જણાવ્યું કે, “ઈરાન પાસે પરમાણુ બોમ્બ બનાવવા માટેના તમામ જરૂરી ઘટકો છે, અને તે ગમે ત્યારે આ ઘટકોને જોડીને હથિયાર તૈયાર કરી શકે છે.”
2015નો ઈરાન પરમાણુ કરાર (JCPOA) તૂટ્યા બાદ ઈરાને પોતાના પરમાણુ કાર્યક્રમને ઝડપથી આગળ વધાર્યો છે. ગ્રોસીના જણાવ્યા મુજબ, ઈરાનની આ પ્રવૃત્તિઓને હળવાશથી લેવી જોખમી હોઈ શકે છે, કારણ કે તેની પાસે 60% સુધી સંવર્ધિત યુરેનિયમનો નોંધપાત્ર ભંડાર છે, જે હથિયાર-ગ્રેડ સ્તરથી થોડું જ દૂર છે. IAEAના નિરીક્ષણો મર્યાદિત થવાથી ઈરાનની યોજનાઓ વિશે પારદર્શિતાનો અભાવ છે, જે ચિંતાનું મુખ્ય કારણ છે. અમેરિકા ઈરાનના કાર્યક્રમને પ્રાદેશિક અને વૈશ્વિક સ્થિરતા માટે જોખમ ગણે છે. ટ્રમ્પે 2018માં JCPOAમાંથી ખસી જઈને ઈરાન પર કડક પ્રતિબંધો લાદ્યા હતા, જેના પગલે ઈરાને કરારની શરતોનું ઉલ્લંઘન શરૂ કર્યું. અમેરિકાની ચેતવણી છે કે ઈરાનના પરમાણુ હથિયારો મધ્ય પૂર્વમાં હથિયારોની દોડ શરૂ કરી શકે છે.
સાઉદી અરેબિયાએ પણ ઈરાનની પરમાણુ પ્રવૃત્તિઓ પર ગંભીર ચિંતા વ્યક્ત કરી છે. સાઉદી ક્રાઉન પ્રિન્સ મોહમ્મદ બિન સલમાને સ્પષ્ટ કહ્યું છે કે, “જો ઈરાન પરમાણુ હથિયાર બનાવશે, તો સાઉદી અરેબિયા પણ આ દિશામાં પગલાં લેશે.” તેમનું માનવું છે કે ઈરાનનું લક્ષ્ય નાગરિક ઉપયોગ નહીં, પરંતુ હથિયારોનું નિર્માણ છે, જે પ્રદેશમાં શક્તિનું સંતુલન ખોરવી શકે છે. ગ્રોસીએ ચેતવણી આપી છે કે IAEAની સંડોવણી વિના ઈરાન સાથેનો કોઈપણ કરાર નિષ્ફળ જશે. આ પરિસ્થિતિ રાજદ્વારી ઉકેલો અને આંતરરાષ્ટ્રીય સહકારની તાતી જરૂરિયાત દર્શાવે છે. ઈરાનનો પરમાણુ કાર્યક્રમ નિયંત્રિત ન થયો તો તે મધ્ય પૂર્વમાં અસ્થિરતા અને વૈશ્વિક સુરક્ષા માટે ગંભીર જોખમ ઉભું કરી શકે છે.
