ગુજરાત વિધાનસભાની ચૂંટણી પહેલા સત્તારૂઢ ભારતીય જનતા પાર્ટી (BJP) માટે કોઈ સારા સંકેતો દેખાઈ રહ્યા નથી. ખરેખર ગુજરાત તેના હીરા માટે જાણીતું છે પરંતુ હવે ડાયમંડ યુનિયને ભાજપનો બહિષ્કાર કરવાની જાહેરાત કરી છે. ડાયમંડ વર્કર્સ યુનિયન ઓફ ગુજરાત (DWUG) એ રાજ્યમાં હીરા કામદારોનું સૌથી મોટું સંગઠન છે. જેમાં હીરા કામદારોને આગામી વિધાનસભા ચૂંટણીમાં ભાજપનો બહિષ્કાર કરવા જણાવ્યું છે. DWUG હીરાના કારીગરોને તેમના લાંબા સમયથી ચાલતા પ્રશ્નોને ન્યાયપૂર્ણ રીતે ઉકેલવા ઈચ્છુક રાજકીય પક્ષોને મત આપવાનું આહ્વાન કરે છે. DWUGની તાજેતરની જાહેરાતને ભાજપ માટે મોટો આંચકો માનવામાં આવી રહ્યો છે. ડાયમંડ સિટી સુરત ઉપરાંત સૌરાષ્ટ્રમાં પણ મોટી સંખ્યામાં હીરા કામદારો છે. યુનિયનની જાહેરાત આ પાટીદાર પ્રભુત્વ ધરાવતા વિસ્તારોમાં ભગવા પાર્ટીને ગંભીર ફટકો પડી શકે છે.
25,000 સભ્યોને પત્ર મોકલ્યો
યુનિયને સમગ્ર ગુજરાતમાં તેના લગભગ 25,000 સભ્યોને આ સંદર્ભે પત્ર મોકલ્યો છે. આ ઉપરાંત 150 થી વધુ વ્હોટ્સએપ જૂથો, 40,000 થી વધુ હીરા કામદારો, DWUG ના ફેસબુક પર 80,000 કાર્યકરો અને ટેલિગ્રામ જૂથો પર 60,000 થી વધુ સભ્યોને પત્રો પણ મોકલવામાં આવ્યા છે, જેમાં તેમને ભાજપનો બહિષ્કાર કરવા વિનંતી કરવામાં આવી છે. આ પત્ર તેમને રાજકીય પક્ષોને મત આપવા વિનંતી કરે છે જે સુરત અને સૌરાષ્ટ્રના તમામ પ્રદેશોમાં હીરાના કારીગરોને પડતી સમસ્યાઓના નિરાકરણની ખાતરી આપે છે. DWUG ના પ્રમુખ રમેશ જીલરીયાએ જણાવ્યું હતું કે, “મુખ્ય સંગઠન તરીકે અમે હીરાના કામદારોને પડતી વિવિધ સમસ્યાઓ અને મુદ્દાઓ ગુજરાતની ભાજપ સરકાર સમક્ષ મુકી રહ્યા છીએ, પરંતુ તેમણે સમસ્યાઓના નિરાકરણની તસ્દી લીધી નથી. સુરત, નવસારી અને સૌરાષ્ટ્ર વિસ્તારના 30 લાખથી વધુ હીરાના કારીગરો છેલ્લા 12 વર્ષથી પરેશાનીમાં છે. તો અત્યારે નહિ તો ક્યારેય નહિ.”
આમ આદમી પાર્ટીએ પોતાના અગ્રણી ચહેરાઓને હટાવ્યા છે
જીલરીયાએ હીરાના કામદારોને પડતી તકલીફો સમજાવતા જણાવ્યું હતું કે, ભાજપ સરકારે હીરા ઉદ્યોગમાં શ્રમ કાયદાનો અમલ કર્યો નથી અને કંપની માલિકો કારીગરોનું શોષણ કરી રહ્યા છે. તેમણે કહ્યું કે સુરતમાં હીરાના કામદારો પર પ્રોફેશનલ ટેક્સ નાબૂદ કરવાની માંગ છેલ્લા દાયકામાં હજુ પણ ઉકેલાઈ નથી. સુરત વિશ્વનો સૌથી મોટો ડાયમંડ કટિંગ અને પોલિશિંગ ઉદ્યોગ છે. આ ઉદ્યોગ કતારગામ અને વરાછા જેવા જિલ્લાઓમાં સ્થિત 4,500 થી વધુ મોટા, નાના અને મધ્યમ હીરાના કારખાનાઓમાં 6 લાખથી વધુ હીરા કામદારોને રોજગારી આપે છે. આ બંને વિધાનસભા બેઠકો પર આમ આદમી પાર્ટી (AAP) ના અગ્રણી ચહેરાઓ મેદાનમાં છે. ગુજરાત AAPના અધ્યક્ષ ગોપાલ ઈટાલિયાને કતારગામથી અને પૂર્વ પાટીદાર અનામત આંદોલનના કન્વીનર અલ્પેશ કથિરિયાને વરાછાથી મેદાનમાં ઉતારવામાં આવ્યા છે.
ભાજપના બહિષ્કારનું પાટીદાર કનેક્શન સમજો
ગુજરાતના હીરા ઉદ્યોગમાં લગભગ 92% લોકો સૌરાષ્ટ્રીયન પટેલો છે. સુરતના વરાછા, કરંજ, કતારગામ અને કામરેજ વિધાનસભા મતવિસ્તારમાં પાટીદાર મતદારોની નોંધપાત્ર વસ્તી છે. સમુદાયમાં મોટી સંખ્યામાં લોકો હીરા કામદારો પણ છે. 2021 માં પાટીદાર અનામત આંદોલનના પ્રભાવ અને હીરા કામદારોની માંગણીઓએ મ્યુનિસિપલ ચૂંટણીઓમાં આમ આદમી પાર્ટી (AAP) ને લગભગ 27 બેઠકો જીતવામાં મદદ કરી. 2018-19 માં, કોરોનાવાયરસ રોગચાળો વિશ્વમાં આવે તે પહેલાં, હીરા ઉદ્યોગમાં બેરોજગારી જોવા મળી અને 16 હીરા કામદારોએ આત્મહત્યા કરી. ડીડબ્લ્યુયુજીએ ગુજરાત સરકારને પીડિત પરિવારોને આર્થિક રાહત અને નોકરી આપવાની માંગ કરી હતી, જે સંતોષવામાં આવી ન હતી.
DWUG ના ઉપાધ્યક્ષ ભાવેશ ટાંકે જણાવ્યું હતું કે સરકાર અકસ્માતો અને નાસભાગમાં માર્યા ગયેલા લોકોના પરિવારોને એક્સ-ગ્રેશિયા આપી રહી છે. પરંતુ તેઓ બેરોજગારીને કારણે આત્મહત્યા કરનાર હીરા કામદારોના પરિવારોને આર્થિક સહાય આપવાથી ડરતા હોય છે. ગુજરાતમાં લગભગ 95% હીરા કામદારોને લોકડાઉન વેતન મળ્યું નથી. તેમણે કહ્યું, 2021માં સુરતની મ્યુનિસિપલ ચૂંટણીમાં AAP પાટીદાર પ્રભુત્વ ધરાવતા વિસ્તારોમાંથી 27 બેઠકો જીતશે. પ્રોફેશનલ ટેક્સ માફી, મજૂર કાયદાના અમલીકરણ વગેરેની તેમની માંગણીઓ પૂરી ન થવાને કારણે મોટાભાગના હીરા કામદારોએ ભાજપ વિરુદ્ધ મતદાન કર્યું હતું.
DWUG અધિકારીઓના જણાવ્યા અનુસાર જેમ્સ એન્ડ જ્વેલરી એક્સપોર્ટ પ્રમોશન કાઉન્સિલ (GJEPC) એ ગુજરાતમાં બેરોજગાર હીરા કામદારો માટે રૂ. 50 કરોડની નાણાકીય સહાયની જાહેરાત કરી હતી. પરંતુ એક પણ હીરા કામદારને સુરત કે ગુજરાતના અન્ય કેન્દ્રોમાં આર્થિક સહાય મળી નથી. સુરત ડાયમંડ એસોસિએશન (એસડીએ)ના સેક્રેટરી દામજી માવાણીએ જણાવ્યું હતું કે, તે સાચું છે કે હીરાના કામદારો પ્રોફેશનલ ટેક્સ, શ્રમ કાયદાના અમલીકરણની માંગ વગેરે જેવા ઘણા મુદ્દાઓનો સામનો કરી રહ્યા છે. જો કે જોવું એ રહ્યું કે આ કૉલ કેટલો અસરકારક રહેશે. DWUG દ્વારા આપવામાં આવેલ હીરાના કામદારોમાં સામેલ છે.
ભાજપના એક વરિષ્ઠ નેતા, જેમણે નામ ન આપવાની શરતે જણાવ્યું હતું કે, યુનિયનના હોદ્દેદારો ઈચ્છતા હતા કે ભાજપ સુરતના હીરા ઉદ્યોગના મુખ્ય ઉમેદવારોને ટિકિટ આપે. પરંતુ અમે વરાછાના વર્તમાન ધારાસભ્ય કુમાર કાનાણીને ફરીથી નામાંકિત કર્યા છે. કતારગામમાં વિનુ મોરાડિયા. આનાથી DWUG સભ્યો નારાજ થયા છે અને તેઓ હીરા કામદારોને ઉશ્કેરી રહ્યા છે. મતદારો સ્માર્ટ છે અને તેઓ તેમની સલાહ લેવાના નથી.