SpaDex લોન્ચ કરીને ભારતે રચ્યો ઈતિહાસ

ઈસરોએ છેલ્લા ઘણા વર્ષોમાં મોટા રેકોર્ડ બનાવ્યા છે. આ જ કારણ છે કે ઇસરો હવે અમેરિકાની નાસા જેવી અવકાશ સંસ્થાને સખત સ્પર્ધા આપી રહ્યું છે. દરમિયાન આજે ઈસરોએ ઈતિહાસ રચ્યો છે. શ્રીહરિકોટાથી PSLV-C60 રોકેટથી 2 નાના અવકાશયાન લોન્ચ કર્યા. આ પહેલીવાર હશે જ્યારે ISRO પૃથ્વીથી 470 કિલોમીટર ઉપર બે રોકેટનું ડોકીંગ અને અનડોકિંગ કરશે. એટલે કે હજારો કિલોમીટર. 200 કિમી/કલાકની ઝડપે ઉડતા, બે અવકાશયાનને પહેલા જોડવામાં આવશે અને પછી તેમને અલગ કરવામાં આવશે.

આ મિશનની સફળતા બાદ ભારત અમેરિકા, રશિયા અને ચીનની ચુનંદા ક્લબમાં સામેલ થઈ ગયું છે. ઈસરોના આ મિશનનું નામ છે સ્પેસ ડોકિંગ એક્સપેરિમેન્ટ એટલે કે સ્પાડેક્સ. ભારત માટે ગર્વની વાત છે કે ઈસરોએ હવે આ ડોકિંગ સિસ્ટમની પેટન્ટ લીધી છે. કારણ કે, સામાન્ય રીતે કોઈ પણ દેશ ડોકીંગ અને અનડોકિંગની મુશ્કેલ વિગતો શેર કરતું નથી. તેથી ઈસરોએ પોતાની ડોકીંગ મિકેનિઝમ બનાવવી પડી.

PSLV-C60 રોકેટથી લોન્ચ કરવામાં આવ્યું

અવકાશમાં પોતાનું સ્પેસ સ્ટેશન બનાવવાનું સપનું અને ચંદ્રયાન-4ની સફળતા આ મિશન પર ટકી છે. આ મિશનમાં 2 અવકાશયાન સામેલ છે. એકનું નામ છે લક્ષ્ય. જ્યારે અન્ય એકનું નામ ચેઝર છે. બંનેનું વજન 220 કિલો છે. બંને અવકાશયાન PSLV-C60 રોકેટથી 470 કિમીની ઊંચાઈએ અલગ-અલગ દિશામાં લોન્ચ કરવામાં આવશે.

ડોકીંગની પ્રક્રિયાને સમજો

આ દરમિયાન ટાર્ગેટ અને ચેઝરની સ્પીડ 28 હજાર 800 કિલોમીટર પ્રતિ કલાક સુધી પહોંચી જશે. લોંચ થયાના લગભગ 10 દિવસ પછી ડોકીંગ પ્રક્રિયા શરૂ થશે. એટલે કે ટાર્ગેટ અને ચેઝર એકબીજા સાથે જોડાયેલા હશે. ચેઝર સ્પેસક્રાફ્ટ લગભગ 20 કિલોમીટરના અંતરથી લક્ષ્ય અવકાશયાન તરફ આગળ વધશે. આ પછી, આ અંતર ઘટીને 5 કિલોમીટર, પછી દોઢ કિલોમીટર થઈ જશે, ત્યારબાદ તે 500 મીટર થઈ જશે.

જ્યારે ચેઝર અને લક્ષ્ય વચ્ચેનું અંતર 3 મીટર છે. ત્યારબાદ ડોકીંગ એટલે કે બે અવકાશયાનને જોડવાની પ્રક્રિયા શરૂ થશે. ચેઝર અને ટાર્ગેટ કનેક્ટ થયા પછી ઇલેક્ટ્રિકલ પાવર ટ્રાન્સફર કરવામાં આવશે. આ સમગ્ર પ્રક્રિયાને પૃથ્વી પરથી જ નિયંત્રિત કરવામાં આવશે. આ મિશન ISRO માટે એક મોટો પ્રયોગ છે, કારણ કે ભાવિ અવકાશ કાર્યક્રમો આ મિશન પર નિર્ભર છે.

RELATED ARTICLESMORE FROM AUTHOR