ટેલિકોમ રેગ્યુલેટરી ઓથોરિટી ઓફ ઈન્ડિયા (TRAI) એ સ્પામ કોલ્સ અને SMS ને રોકવા માટે ટેલિકોમ કોમર્શિયલ કોમ્યુનિકેશન્સ કસ્ટમર પ્રેફરન્સ રેગ્યુલેશન્સ (TCCCPR) 2025 હેઠળ નવા અને કડક નિયમો રજૂ કર્યા છે. હવે ટેલિકોમ ઓપરેટરોને સ્પામ કોલ્સ અને મેસેજ રોકવામાં નિષ્ફળ રહેવા બદલ 2 લાખથી 10 લાખ રૂપિયાનો દંડ ચૂકવવો પડશે. વારંવાર ઉલ્લંઘનના કિસ્સામાં ટેલિકોમ સેવા સ્થગિત કરવાનો પણ નિયમ છે.
રીઅલ-ટાઇમ ટ્રેકિંગ – કોલ અને એસએમએસ પેટર્નનું વિશ્લેષણ કરીને સ્પામર્સને ઓળખવામાં આવશે.
સરળ રિપોર્ટિંગ – હવે વપરાશકર્તાઓ કોઈપણ પ્રાથમિકતા નક્કી કર્યા વિના DND એપ્લિકેશન દ્વારા સ્પામ કોલ્સ અને SMS ની જાણ કરી શકે છે.
ઝડપી ઉકેલ – ટેલિકોમ ઓપરેટરોએ 5 દિવસની અંદર નોંધણી ન કરાવેલા મોકલનારાઓ સામે કાર્યવાહી કરવી આવશ્યક છે.
સ્પામ કોલ્સ માટે નવા નંબરો: પ્રમોશનલ કોલ્સ ફક્ત ‘140’ શ્રેણીમાંથી જ કરી શકાય છે, અને ટ્રાન્ઝેક્શનલ કોલ્સ ફક્ત ‘1600’ શ્રેણીમાંથી જ કરી શકાય છે.
સ્પષ્ટ ઓળખ – બધા સંદેશાઓમાં શ્રેણી મુજબ ઓળખ ટૅગ્સ હશે – P (પ્રમોશનલ), S (સેવા), T (ટ્રાન્ઝેક્શનલ) અને G (સરકાર).
નિયમો: પ્રથમ ઉલ્લંઘન પર, કોલિંગ સેવા 15 દિવસ માટે બંધ કરવામાં આવશે, વારંવાર ઉલ્લંઘન પર, વપરાશકર્તાને 1 વર્ષ માટે બ્લેકલિસ્ટ કરવામાં આવશે.
ઓટોમેટેડ કોલ્સ વિશે ફરજિયાત માહિતી – ટેલિમાર્કેટર્સે ઓટોમેટેડ કોલ્સ વિશે સ્પષ્ટ માહિતી આપવી આવશ્યક છે.
DND એપ પણ લોન્ચ કરવામાં આવી
TRAI એ વપરાશકર્તાઓને વધુ નિયંત્રણ આપવા અને પારદર્શિતા વધારવા માટે એક અપડેટેડ DND એપ પણ લોન્ચ કરી છે, જેનાથી તેઓ સ્પામ કોલ્સ અને સંદેશાઓને બ્લોક કરી શકે છે, ફરિયાદ કરી શકે છે અને ટ્રેક કરી શકે છે. આ કડક નિયમો સ્પામ કોલ્સ અને સંદેશાઓને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરશે. આનાથી વપરાશકર્તાઓને વધુ સારી અને સુરક્ષિત ટેલિકોમ સેવા મળશે. Jio, Airtel અને VI સહિતની તમામ ટેલિકોમ કંપનીઓએ સેવા સુધારવા અને વપરાશકર્તાઓની ગોપનીયતા સુનિશ્ચિત કરવા માટે TRAI અનુસાર કામ કરવું પડશે.
નવા નિયમો સમગ્ર દેશમાં લાગુ થશે. આ ભારતના ગેઝેટમાં પ્રકાશિત થયાના 30 દિવસ પછી અમલમાં આવશે. TRAI એ એક્સેસ ઓપરેટરોને નિયમોનો કડક અમલ કરવા અને ઉલ્લંઘન કરનારાઓને સક્રિયપણે શોધી કાઢવા/બ્લોક કરવા નિર્દેશ આપ્યો છે.
