મુંબઈ: દેશનો ઈતિહાસ વિશ્વના સૌથી રસપ્રદ ઈતિહાસમાંનો એક છે, ઘણા આક્રમણકારોએ અહીં શાસન કર્યું અને તેમના શાસનને કારણે દેશે ઘણું ગુમાવ્યું, સાથે સાથે કેટલીક રસપ્રદ અને વિશ્વ વિખ્યાત ઈમારતો પણ મેળવી. મુઘલ આર્કિટેક્ચર પછી, ભારતીય ઈતિહાસમાં યુરોપિયન આર્કિટેક્ચર સૌથી વધુ જોઈ શકાય છે, જેનું શ્રેષ્ઠ ઉદાહરણ ગેટવે ઑફ ઈન્ડિયા છે જે 20મી સદી દરમિયાન મુંબઈમાં બનાવવામાં આવ્યું હતું. આજે તમને તેના ઈતિહાસની સાથે કેટલાક રસપ્રદ તથ્યો જણાવીશું.
1911માં ઈંગ્લેન્ડના રાજા જ્યોર્જ પંચમ અને તેમની પત્ની ક્વીન મેરી ભારતની મુલાકાતે આવ્યા ત્યારે તેમના આગમન માટે ગેટવે ઓફ ઈન્ડિયાનું બાંધકામ કરવામાં આવ્યું હતું. તે મુંબઈ બંદરના સ્મારક તરીકે આર્કિટેક્ટ જ્યોર્જ વિટ્ટે બાંધ્યું હતું. જો કે જ્યોર્જ પંચમ અને તેની પત્ની ક્વીન મેરી ગેટવે ઓફ ઈન્ડિયાના નિર્માણનું થોડુ કામ જ જોઈ શક્યા હતાં. કારણ કે રાજા જ્યોર્જ પંચમ અને તેમની પત્ની ક્વીન મેરી શાહી યાત્રા દરમિયાન નિર્માણનું કામ પૂરુ થઈ શક્યું નહોતુ.ગેટ વે ઓફ ઈન્ડિયાનું કામ 1924માં પૂર્ણ થયું હતું. આ પ્રવેશદ્વાર પીળા બેસાલ્ટ અને કોંક્રીટથી બાંધવામાં આવ્યો હતો. ગેટવે ઓફ ઈન્ડિયાની માળખાકીય ડિઝાઇન 26 મીટરની ઉંચાઈ સાથે વિશાળ કમાનના રૂપમાં બનાવવામાં આવી છે.
ગેટવે ઓફ ઈન્ડિયાની સ્થાપત્ય શૈલી ઈન્ડો-સારાસેનિક શૈલીમાં બનાવવામાં આવી છે. ભવ્ય ઇમારતની રચનામાં મુસ્લિમ સ્થાપત્ય શૈલીના નિશાન પણ જોવા મળે છે. સ્મારકના કેન્દ્રીય ગુંબજનો વ્યાસ આશરે 48 ફૂટ છે, જેની એકંદર ઊંચાઈ 83 ફૂટ છે.
ગેટવે ઓફ ઈન્ડિયા વિશે રસપ્રદ તથ્યો
- ગેટવે ઓફ ઈન્ડિયાનો ડોમ બનાવવાનો ખર્ચ 21 લાખ રૂપિયા હતો અને સમગ્ર ગેટવે ઓફ ઈન્ડિયાનો ખર્ચ 2.1 મિલિયન રૂપિયા હતો.
- બાદમાં ગેટવે પર છત્રપતિ શિવાજી અને સ્વામી વિવેકાનંદની મૂર્તિઓ સ્થાપિત કરવામાં આવી હતી.
- ગેટવે ઓફ ઈન્ડિયાને મુંબઈના તાજમહેલ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.
- કોલાબા, મુંબઈમાં સ્થિત ગેટવે ઓફ ઈન્ડિયા ઈન્ડો. તે સેરાસેનિક આર્કિટેક્ચરનું અદ્ભુત ઉદાહરણ છે જેની ઊંચાઈ લગભગ આઠ માળની છે.
- એલિફન્ટા ગુફાઓની મુલાકાત લેવા માટે ગેટવે ઓફ ઈન્ડિયા એ એક પ્રારંભિક બિંદુ છે.
- ભારતમાં 2003 અને 2008માં તાજમહેલ હોટેલ અને મુંબઈના અન્ય અગ્રણી સ્થાનો પર થયેલા ત્રણ મોટા આતંકવાદી હુમલાઓનું સ્થળ ભારતમાં છે.
- ગેટવે ઓફ ઈન્ડિયા આજે પણ બ્રિટિશ સંસ્થાનવાદી શાસનનું સ્મારક પ્રતીક છે.
- આ પ્રવેશદ્વાર વિશાળ અરબી સમુદ્રને જોઈને બાંધવામાં આવ્યો છે અને તે મુંબઈ શહેરના અન્ય આકર્ષણ, મરીન ડ્રાઈવ સાથે જોડાયેલ છે.
- આ સ્મારક દક્ષિણ મુંબઈના એપોલો બંદર વિસ્તારમાં અરબી સમુદ્ર બંદર પર સ્થિત છે.
- ભારતની આઝાદી પછી, છેલ્લી બ્રિટિશ સેના આ માર્ગ દ્વારા યુરોપ પાછી ગઈ.
