ગુજરાતના હીરા ઉદ્યોગમાં ચાલી રહેલી મંદીએ લાખો રત્નકલાકારોની આજીવિકા પર અસર કરી છે, જેના કારણે રાજ્ય સરકારે 24 મે, 2025ના રોજ બેરોજગાર રત્નકલાકારો માટે રાહત પેકેજની જાહેરાત કરી. અમેરિકાની આર્થિક મંદી અને યુક્રેન-રશિયા યુદ્ધને કારણે હીરાની માંગ ઘટી, જેના પરિણામે અનેક કારખાનાંઓ બંધ થયા અને રત્નકલાકારો બેરોજગાર બન્યા. ડાયમંડ વર્કર્સ યુનિયનના દબાણ અને 30-31 માર્ચ, 2025ની હડતાળ બાદ, મુખ્યમંત્રી ભૂપેન્દ્ર પટેલે 11 માર્ચે ઓલ ગુજરાત ડાયમંડ એસોસિયેશન સાથે બેઠક યોજી હતી. હવામાન વિભાગે 27 મે સુધી સૌરાષ્ટ્ર અને દક્ષિણ ગુજરાતમાં ભારે વરસાદની આગાહી કરી છે, જે આર્થિક પડકારો વચ્ચે રાહતના પ્રયાસોને જટિલ બનાવી શકે છે.
રાજ્ય સરકારે 24 મે, 2025ના રોજ રત્નકલાકારો માટે રાહત પેકેજની જાહેરાત કરી, જેમાં ગૃહ રાજ્યમંત્રી હર્ષ સંઘવીએ જણાવ્યું કે 31 માર્ચ, 2024 પછી બેરોજગાર થયેલા અને ઓછામાં ઓછા 3 વર્ષ હીરા ઉદ્યોગમાં કામ કરેલા રત્નકલાકારોના સંતાનોની એક વર્ષની શિક્ષણ ફી (મહત્તમ 13,500 રૂપિયા) DBT દ્વારા ચૂકવવામાં આવશે. આ ઉપરાંત, હીરા ઉદ્યોગના નાના એકમો (2022-2024 દરમિયાન રજિસ્ટર્ડ અને 2.5 કરોડથી ઓછું રોકાણ ધરાવતા)ને 5 લાખની લોન પર 3 વર્ષ માટે 9% વ્યાજ સહાય અને એક વર્ષ માટે વીજ ડ્યૂટીમાં રાહત આપવામાં આવશે. આ પેકેજનો લાભ 31 માર્ચ, 2025 પહેલાં ઉદ્યોગ વિભાગમાં નોંધાયેલા એકમોને મળશે.
ડાયમંડ વર્કર્સ યુનિયનના જણાવ્યા પ્રમાણે, છેલ્લા 16 મહિનામાં 71 રત્નકલાકારોએ આર્થિક સંકટને કારણે આપઘાત કર્યા છે. 30 માર્ચે યુનિયને સુરતમાં કતારગામથી કાપોદ્રા હીરા બાગ સુધી ‘રત્નકલાકાર એકતા રેલી’ યોજી, જેમાં હડતાળને કારણે મોટાભાગના કારખાનાં બંધ રહ્યા. સરકારે રત્નકલાકારોને નોકરી મેળવવા માટે વ્યવસ્થા ઊભી કરવાની પણ ખાતરી આપી છે. આ રાહત પેકેજ હીરા ઉદ્યોગના 10 લાખ કામદારો અને 2,500થી વધુ એકમોને ટેકો આપશે, જે વિશ્વના 90% હીરાની પ્રક્રિયા કરે છે. આર્થિક તેજી-મંદીના ચક્રમાં, આ પેકેજ રાહત આપશે, પરંતુ ઉદ્યોગની લાંબા ગાળાની સ્થિરતા માટે વધુ પગલાંની જરૂર છે.
