બુલડોઝર એક્શન પર સુપ્રીમ કોર્ટની મોટી ટિપ્પણી સામે આવી છે. કોર્ટે કહ્યું છે કે કાયદાકીય પ્રક્રિયા વિના ગુનેગાર અથવા આરોપીના મકાન પર બુલડોઝર ચલાવી શકાય નહીં. આ ઉપરાંત જે અધિકારીઓ કાયદો હાથમાં લઈ બુલડોઝરની કાર્યવાહી કરી રહ્યા હતા તેમને પણ કોર્ટે ફટકાર લગાવી છે. સુપ્રીમ કોર્ટે બુલડોઝરની કાર્યવાહી અંગે માર્ગદર્શિકા બહાર પાડી અને કહ્યું કે હવે યોગ્ય સૂચના વિના મકાનો તોડી શકાશે. 15 દિવસની આગોતરી સૂચના આપવી જરૂરી રહેશે. સુપ્રીમ કોર્ટે બુલડોઝરની કાર્યવાહીને લઈને રેખા દોરી છે. તો ચાલો તમને જણાવીએ કે બુલડોઝરની કાર્યવાહીને લઈને સુપ્રીમ કોર્ટે શું ગાઈડલાઈન આપી છે.
સુનાવણી દરમિયાન સુપ્રીમ કોર્ટે સ્પષ્ટ શબ્દોમાં કહ્યું કે માત્ર આરોપોના આધારે મકાનો તોડી શકાય નહીં. આકરી ટીપ્પણી કરતા સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે ઘર એક સ્વપ્ન જેવું છે. આરોપીના પરિવારને સજા થઈ શકે નહીં.
દેશમાં કાયદાનું શાસન હોવું જોઈએ, કારણ કે આરોપીઓને પણ અધિકારો છે અને દોષિતોને સજા કરવાનું કામ કોર્ટનું છે, આ પ્રકારનું મનસ્વી વલણ અસહ્ય છે. સત્તાનો દુરુપયોગ સહન કરવામાં આવશે નહીં અને આવા મનસ્વી કૃત્યો કરનારાઓ સામે પગલાં લેવા જોઈએ.
સુપ્રીમ કોર્ટે માર્ગદર્શિકા જારી કરીને કહ્યું છે કે કોઈપણ મિલકત સામે કોઈ કાર્યવાહી કરી શકાતી નથી સિવાય કે તેના માલિકને 15 દિવસ પહેલા નોટિસ આપવામાં આવે. કોર્ટે કહ્યું કે આ નોટિસ માલિકને રજિસ્ટર્ડ પોસ્ટ દ્વારા મોકલવામાં આવશે. તેને બાંધકામની બહારની દિવાલ પર પણ ચોંટાડવામાં આવશે. નોટિસમાં ગેરકાયદે બાંધકામનું સ્વરૂપ, તેના ઉલ્લંઘન અને તેને તોડી પાડવાના કારણો જણાવવા જોઈએ.
જસ્ટિસ બીઆર ગવઈ અને જસ્ટિસ કે.વી.વિશ્વનાથનની બેન્ચે કહ્યું કે લોકોના ઘરો માત્ર એટલા માટે તોડી નાખવા જોઈએ કારણ કે તેઓ આરોપી અથવા દોષિત છે. જો આમ કરવામાં આવશે તો તે સંપૂર્ણપણે ગેરબંધારણીય હશે. ચુકાદો આપતી વખતે જસ્ટિસ ગવઈએ કહ્યું કે મહિલાઓ અને બાળકો માટે આખી રાત રસ્તા પર રહેવું સારી વાત નથી.
ઘર તોડી પાડવાના મુદ્દે સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે કાર્યકારી અધિકારી ન્યાયાધીશ ન બની શકે, આરોપીને દોષિત ઠરાવી શકે નહીં અને તેનું ઘર તોડી ન શકે.
સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે જો લોકોના ઘર માત્ર એટલા માટે તોડી પાડવામાં આવે છે કે તેઓ આરોપી અથવા દોષિત છે તો તે સંપૂર્ણપણે ગેરબંધારણીય હશે.
બેન્ચે ડિમોલિશનની કાર્યવાહીની વીડિયોગ્રાફી કરવાનો નિર્દેશ આપ્યો હતો. આ અહેવાલ પોર્ટલ પર પ્રકાશિત કરવામાં આવશે. ખંડપીઠે સ્પષ્ટ કર્યું હતું કે, જો જાહેર જમીન પર અનધિકૃત બાંધકામ હોય અથવા તો કોર્ટ દ્વારા ડિમોલિશનનો આદેશ આપવામાં આવ્યો હોય, તો તેની સૂચના ત્યાં લાગુ થશે નહીં.
સુપ્રિમ કોર્ટે કહ્યું કે જો કોઈ મકાનના નિર્માણમાં સ્થાનિક કાયદાનું ઉલ્લંઘન થયું હોય તો તેને તોડી પાડવા અંગે વિચાર કરતી વખતે એ જોવું જોઈએ કે મ્યુનિસિપલ કાયદામાં શું મંજૂરી છે. કોર્ટે કહ્યું કે કાયદા અનુસાર અનધિકૃત બાંધકામ કમ્પાઉન્ડેબલ હોઈ શકે છે. અથવા તો એવું બની શકે કે ઘરનો એક ભાગ જ તોડવો પડે.
સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે બંધારણ અને ફોજદારી કાયદાના પ્રકાશમાં, આરોપીઓ અને દોષિતોને ચોક્કસ અધિકારો અને સુરક્ષા છે. દેશમાં મિલકતોને તોડી પાડવા માટે માર્ગદર્શિકા નક્કી કરવાની વિનંતી કરતી અરજીઓ પર સુપ્રીમ કોર્ટે આ ચુકાદો આપ્યો હતો.
સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે કોઈપણ પ્રકારની કાર્યવાહી માટે તમામ સૂચનાઓનું પાલન કરવું જોઈએ. આ સૂચનાઓનું પાલન કરવામાં નિષ્ફળતાના પરિણામે તિરસ્કાર અને કાર્યવાહીની કાર્યવાહી થશે. અને સત્તાવાળાઓ વળતર સહિત પોતાના ખર્ચે તોડી પાડવામાં આવેલી મિલકત પરત કરવા માટે જવાબદાર રહેશે.
